O «Phylax» είναι ένα από τα γλυπτά που έχει συζητηθεί περισσότερο από κάθε άλλο στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Ο κάποτε κατακόκκινος «Phylax», γλυπτό του Κωστή Γεωργίου, τοποθετήθηκε στον Φλοίσβο, στο Παλαιό Φάληρο, στις 7 Δεκεμβρίου 2018, και προκάλεσε αμέσως σφοδρές αντιδράσεις από μερίδα ακραίων Χριστιανών, αλλά και κατοίκων του Παλαιού Φαλήρου, οι οποίοι το χαρακτήρισαν -μεταξύ άλλων- «σατανικό» γλυπτό λόγω του κόκκινου χρώματός του.
Μάλιστα, οι επικριτές του έφτασαν στο σημείο με φορτηγό και ιμάντες να το γκρεμίσουν από το βάθρο του και να το τραυματίσουν ανεπανόρθωτα.
Μετά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2018, ο γλύπτης απέσυρε το έργο σε μία αποθήκη μέχρι και σήμερα.
Όμως, την Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022, ημέρα των εγκαινίων της έκθεσής του «Enigma 2» στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, ο δημιουργός ξανασύστησε το γλυπτό στο αθηναϊκό κοινό. Μόνο που αυτήν τη φορά ο «Phylax» δεν είχε το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του, αλλά το μπρούτζινο, πάνω στο οποίο δούλεψε ο γλύπτης, ενώ και τα φτερά του ήταν σπασμένα, ακριβώς όπως βρέθηκε στο έδαφος μετά τους βανδαλισμούς στο Παλαιό Φάληρο.
Ο δήμαρχος του Παλαιού Φαλήρου, Διονύσης Χατζηδάκης, σε παλαιότερες δηλώσεις του είχε επισημάνει πως η τοποθέτηση στο συγκεκριμένο σημείο έγινε με την έννοια της συμβολικής φύλαξης της πόλης, καθώς εκεί ήταν ο λιμένας του Φαλήρου, απ' όπου, σύμφωνα με την παράδοση, ξεκίνησαν ο Φάληρος για την Κολχίδα, ο Μενεσθέας με τους Αθηναίους για την Τροία και ο Θησέας για την Κρήτη, προκειμένου να σκοτώσει τον Μινώταυρο και να απαλλάξει τους Αθηναίους από τον βαρύ αιματηρό φόρο.
Σημείωσε, δε, ότι πρόσφατα είχε ολοκληρωθεί η ανάπλαση της συγκεκριμένης περιοχής, όπου τοποθετήθηκαν γλυπτά από τα ταυροκαθάψια (τους αγώνες των νέων με τους ταύρους στην Κρήτη) και θεωρήθηκε σκόπιμο για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής να ενισχυθεί ο μύθος με την τοποθέτηση του «Phylax», ο Τάλως δηλαδή, ο γνωστός και τρομερός φύλακας της Κρήτης, που είχε δημιουργήσει ο θεός Ήφαιστος.
Το γλυπτό επομένως δεν έχει ουδεμία σχέση και δεν αποδίδει την ιδιότητα του «Φύλακα Αγγέλου» κατά τη χριστιανική παράδοση.
Ποιος ήταν ο μυθικός φύλακας της Κρήτης που συμβολίζει το άγαλμα
Ο Τάλως, κατά τον Πλάτωνα, ήταν επιφορτισμένος με το καθήκον να επιτηρεί την εφαρμογή των νόμων στην Κρήτη, κουβαλώντας τους μαζί του, γραμμένους σε χάλκινες πλάκες. Ήταν φτερωτός και το καθήκον αυτό το εκτελούσε πετώντας.
Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία που πλησίαζαν την Κρήτη, πετώντας τους τεράστιες πέτρες. Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το χάλκινο σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε.
Το τέλος του Τάλω ήρθε όταν συναντήθηκε με τους Αργοναύτες που γύριζαν από την Κολχίδα. Θέλοντας να δέσουν οι Αργοναύτες στο νησί, αντιμετώπισαν τον γίγαντα που τους κρατούσε σε απόσταση. Τότε, η Μήδεια, που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε ο Ιάσονας να του αφαιρέσει το καρφί στη φτέρνα του που έκλεινε τη μια και μοναδική φλέβα που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε ιχώρ, θανατώνοντάς τον.
Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι τον σκότωσε ο πατέρας του Φιλοκτήτη Ποίας, χτυπώντας τον με βέλος στο ίδιο μοναδικό αδύνατο σημείο του.
Η έκθεση του Κωστή Γεωργίου
Η έκθεση «Enigma 2» έχει αναδρομικό χαρακτήρα και είναι εμπλουτισμένη με έργα από όλες τις περιόδους της μακρόχρονης πορείας του δημιουργού καθώς και με προσθήκη πρόσφατων έργων ζωγραφικής και γλυπτικής. Πρόκειται για μια ιστορική έκθεση που απαρτίζεται από 160 έργα ζωγραφικής μεγάλων και μικρότερων διαστάσεων καθώς και 40 γλυπτά.
Αποτελεί το τρίτο, ανανεωμένο σκέλος της ευρείας κλίμακας ατομικής έκθεσης με έργα ζωγραφικής και γλυπτικής μνημειακών και όχι μόνον, διαστάσεων που ξεκίνησε τον Μάιο του 2019 από το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Σισμανόγλειο Μέγαρο στην Κωνσταντινούπολη υπό την αιγίδα του ελληνικού προξενείου!
Ο Κωστής Γεωργίου επιστρέφει στην Αθήνα, μετά από την ατομική έκθεση γλυπτικής του, που είχε πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς το 2014. Να σημειώσουμε ότι έχει να παρουσιάσει έργα ζωγραφικής στην Αθήνα από το 2008.
Ανάμεσα στα γλυπτά που θα εκτεθούν, θα υπάρχουν και γλυπτικές εγκαταστάσεις με τους γνωστούς κόκκινους ακροβάτες-χορευτές όπως αυτοί του έργου «Meteoron», που εγκαταστάθηκε πρόσφατα στην παραλία της Θεσσαλονίκης καθώς και άλλων ανάλογων γλυπτών μνημειακών διαστάσεων, εγκατεστημένων σε δημόσιους χώρους και πλατείες στην Ευρώπη, την Αμερική και την Κίνα.
Επίσης, για πρώτη φορά θα παρουσιαστεί στην Αθήνα η μεγάλη του γλυπτική εγκατάσταση «9 Μούσες», (σύγχρονη απεικόνιση των εννέα Μουσών της Μυθολογίας) και η εγκατάσταση «Pombi A’» που αποτελείται από πέντε διάτρητα σκυλιά. Στον χώρο του μουσείου θα εκτεθεί και η εγκατάστασή του «Birds in Dreamland», η οποία είναι ένα πολύπτυχο έργο μήκους 10 μέτρων που αποτελείται από έξι ζωγραφικά έργα.
Επίσης, θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά τα νέα γλυπτά μικτής τεχνικής από τη νέα σειρά έργων του Κωστή Γεωργίου, υπό τον τίτλο «Dreamcatchers». Μια πλειάδα 160 περίπου ζωγραφικών έργων και 40 γλυπτών θα χαρτογραφήσουν την ιδιότυπη ταυτότητα και τη μακρόχρονη πορεία του δημιουργού, που τον έχουν καταξιώσει διεθνώς και τον έχουν καταστήσει άμεσα αναγνωρίσιμο από τη δυναμική που εκπέμπει η δουλειά του!
Σε ειδικό χώρο του μουσείου θα προβάλλεται ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει την πορεία του Κωστή Γεωργίου τα τελευταία 35 χρόνια.
Το κεντρικό κριτικό σημείωμα του λευκώματος υπογράφει ο Χάρης Καμπουρίδης, τεχνοκριτικός-σημειολόγος, μέλος της Academia Europaea (Salzburg). Όπως σημειώνει ο Χάρης Καμπουρίδης: «Ο Γεωργίου ως αισθητικός ερευνητής είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, μέσα στα δεδομένα της παγκόσμιας τέχνης των τελευταίων 100 ετών, αλλά και με τροχιά που προκύπτει από αυτόνομες αποφάσεις και επιτεύξεις. Δεν στηρίχθηκε δηλαδή σε δεδομένες νόρμες της εποχής για να φτάσει σε αποδεκτό μορφικό αποτέλεσμα αλλά το βρήκε ο ίδιος και προστέθηκε στα κεντρικά ρεύματα μέσα από ανεξαρτησία και τόλμη».
Ο Κωστής Γεωργίου είναι ζωγράφος και γλύπτης με δράση διεθνούς εμβέλειας και ακτινοβολίας. Τα γλυπτά του, μνημειακών διαστάσεων, είναι εγκατεστημένα στο Βέλγιο (St. Elizabeth Hospital-Brussels), στην Κίνα (Vanke Mall , Yia Yuan Gardens etc), στην Αθήνα (Greek riviera -Βουλιαγμένη, Βούλα, Π. Φάληρο), στην Αλεξανδρούπολη, στο Λουξεμβούργο, στον Καναδά, στο Μαϊάμι κ.λπ.
Έργα του επίσης βρίσκονται σε μεγάλα μουσεία, ιδρύματα και τράπεζες στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει αποσπάσει πολλά βραβεία και διακρίσεις (Ιαπωνία, Ιταλία, Βέλγιο κ.λπ.). Έργα του Κωστή Γεωργίου έχουν πλειστηριαστεί από Sotheby’s - Bonham’s - Christie’s στο Λονδίνο.
Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων θα απευθύνουν χαιρετισμό ο Χάρης Καμπουρίδης, καθώς και ο Κώστας Γουλιάμος, καθηγητής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Επιστημών κι Τεχνών Ευρώπης.
Στο ίδιο λεύκωμα γράφουν:
- Η γενική γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Τελλόγλειου Ιδρύματος, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά,
- Ο πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών της Ευρώπης, Κώστας Γουλιάμος,
- Ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της τέχνης ΑΠΘ, Μιλτιάδης Παπανικολάου,
- Η γενική πρόξενος της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, Τζωρτζίνα Σουλτανοπούλου,
- Η ιστορικός Τέχνης και μουσειολόγος, Μαρκέλλα-Ελπίδα Τσίχλα και ο Κωστής Γεωργίου.
Μεγάλος χορηγός της έκθεσης «Enigma» και «Enigma 2» είναι η Mapei Hellas.
Επίσης, χορηγοί είναι το Κτήμα Γεροβασιλείου και χορηγός επικοινωνίας ο Real FM.
Εγκαίνια έκθεσης: 1η Σεπτεμβρίου 2022, Ώρα: 20:00.
Διάρκεια έκθεσης: 1 Σεπτεμβρίου 2022 - 20 Σεπτεμβρίου 2022
Ωράριο λειτουργίας της έκθεσης: Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη 09:00 - 13:00, Τετάρτη, Παρασκευή 09:00 - 20:00, Σάββατο 11:00-16:00, Κυριακή 10:00-18:00
Είσοδος για το κοινό ελεύθερη.
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»:
Πειραιώς 254, 177 78 Ταύρος
Τηλ.: 212 254 0000
Fax: 212 254 0123
hellenic-cosmos@ime.gr
www.ime.gr