Oταν ένα λάθος επαναλαμβάνεται διαρκώς, κάποια στιγμή γίνεται μοιραίο. Ο κανόνας ισχύει τόσο στην ανθρώπινη ζωή όσο και στην πολιτική.
O Aλέξης Τσίπρας μοιάζει να αγνοεί τον προηγούμενο κανόνα. Γι' αυτό αμέριμνα και απερίσκεπτα επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος. Ποιο είναι αυτό; Η διαρκής υπερβολή στον πολιτικό του λόγο, άρα και στις πρωτοβουλίες που σχεδιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Πρόσφατο παράδειγμα, η αναδρομική κατάργηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ επανέλθει στην κυβέρνηση. Προσοχή! Οχι η κατάργηση της ΕΒΕ, μια θέση που είναι ρεαλιστική και συζητήσιμη, με επιχειρήματα εκατέρωθεν, υπέρ και κατά. Αλλά η κατάργηση αναδρομικά. Σε περίπτωση, δηλαδή, που ο ΣΥΡΙΖΑ επανέλθει στην εξουσία 5-6 χρόνια μετά, θα μπορεί ένας υποψήφιος 24 ετών να ξαναγίνει 18χρονος πρωτοετής. Με το πάτημα ενός κουμπιού. Παράλογο δεν μοιάζει;
Μπορεί η υπερβολή να θεωρηθεί ένα ευκαιριακό λάθος, μια γκάφα της στιγμής; Η απάντηση, δυστυχώς για τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι αρνητική. Γιατί η υπερβολή είναι ένα λάθος που επαναλαμβάνεται διαρκώς. Μια συνήθεια που έχει γίνει «λατρεία» για τον ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα να χάνει ευνοϊκές ευκαιρίες να τραυματίσει τον πολιτικό του αντίπαλο. Ευκαιρίες, πολλές φορές, μπροστά σε «άδειο τέρμα».
Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι η υπόθεση Λιγνάδη. Η κυβέρνηση και η αρμόδια υπουργός χρεώθηκαν μια εσφαλμένη επιλογή προσώπου και στη συνέχεια μια ερασιτεχνική επιχείρηση διαχείρισης της κρίσης που προκλήθηκε. Αντί, λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ απλώς να εκμεταλλευθεί τα λάθη και να εστιάσει εκεί την κριτική του, προσπάθησε να τινάξει την «μπάνκα στον αέρα». Ζήτησε τις παραιτήσεις 2-3 υπουργών και ενοχοποίησε προσωπικά τον πρωθυπουργό, με υπονοούμενα εκτός τόπου και χρόνου. Το αποτέλεσμα; Τζίφος. Η κυβέρνηση αξιοποίησε τις υπερβολές, περιμάζεψε την υπουργό, διόρθωσε τα λάθη της και έβαλε τελεία. Case study για τον ΣΥΡΙΖΑ: πώς με άδειο τέρμα ένας χασογκόλης επιθετικός μπορεί να στείλει την μπάλα έξω από το γήπεδο.
Τρίτο παράδειγμα, το εργασιακό νομοσχέδιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αντί να μείνει στο πραγματικό πρόβλημα, τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας με απόλυτη ασυδοσία των εργοδοτών, κάλεσε ουσιαστικά σε «εξέγερση». Μίλησε για «μητέρα των μαχών», για «Αρμαγεδδώνα» και άλλα άστοχα. Το αποτέλεσμα; Η σεμνή τελετή σύντομα έλαβε τέλος και η κυβέρνηση ξέφυγε με τις ελάχιστες απώλειες.
Τι φταίει για τις γκάφες;
Τα παραδείγματα μπορεί να επεκταθούν απεριόριστα. Από τον χαρακτηρισμό της κυβέρνησης ως «ακροδεξιάς» και σκληρής «νεοφιλελεύθερης», έως τις συνεχείς αιτήσεις για παραίτηση υπουργών, για υπαρκτές -αλλά ήσσονος σημασίας- διαχειριστικές ανεπάρκειες.
Το πρόβλημα, πέρα από τα παραδείγματα, είναι ο κοινός παρονομαστής. Η υπερβολή και η πριμοδότηση της έντασης, από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, πολύ πάνω από τις διαθέσεις της κοινωνίας. Με αποτέλεσμα η φωνή του να μην ακούγεται. Οχι γιατί την κρύβουν τα «πετσωμένα» ΜΜΕ, αλλά γιατί μοιάζει τις περισσότερες φορές να είναι εκτός τόπου και εκτός χρόνου.
Γιατί λοιπόν η μόνιμη προσφυγή στην υπερβολή, όταν είναι προφανές ότι αυτή η μέθοδος δεν προσπορίζει πολιτικά οφέλη; Απλώς, δημιουργεί μια βαβούρα με σύντομη ημερομηνία λήξης.
Αρκετοί υποψιάζονται ότι δίπλα στην παιδική αρρώστια της υπερβολής κρύβεται μια ακόμη πιο επικίνδυνη παθογένεια... Η αρρώστια της έντασης και της συγκρουσιακής διάθεσης. Μοιάζει αδύνατο για τον ΣΥΡΙΖΑ να ξεφύγει από την ιδρυτική πολιτική κουλτούρα του, τις πρακτικές, τις ιδέες και τις πεποιθήσεις που τον έφεραν στην εξουσία. Σε μια εποχή που όλα αυτά έχουν αλλάξει.
Ισως γι' αυτόν τον λόγο διαρκώς επενδύει στην επερχόμενη κρίση. Η οποία θα προκαλέσει κοινωνικές εκρήξεις, άρα και την πολυπόθητη πολιτική ανατροπή.
Αυτή φαίνεται να είναι ακόμη η «μήτρα» της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ. Το παιχνίδι της προσαρμογής σε μια νέα πολιτική κουλτούρα, ανταγωνιστική στην κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά θεμελιωμένη στις νέες συνθήκες, άρα και πιο αποτελεσματική, φαίνεται ότι τον δυσκολεύει. Με αποτέλεσμα τις διαρκείς υπερβολές, την ένταση και το επαναλαμβανόμενο ποντάρισμα σε κρίσεις και καταστροφές.
Πρόβλημα σοβαρό, γιατί δεν είναι απλώς γκάφες και αστοχίες, αλλά ζήτημα πεποιθήσεων. Για το οποίο ο Νίτσε μάς έχει προειδοποιήσει, μάταια απ' ό,τι αποδεικνύεται, πριν από κάτι αιώνες: «Οι πεποιθήσεις είναι μεγαλύτεροι αντίπαλοι της αλήθειας από τα ψέματα». Οι πεποιθήσεις, Αλέξη. Μήπως και για σένα μιλάει ο μύθος;