Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και οι ενημερωτικοί ιστότοποι είναι καθημερινά γεμάτοι από ιστορίες εφηβικής βίας, ενώ τα περιστατικά είναι τόσο πυκνά, που έχουμε φτάσει να συνηθίζουμε στο άκουσμά τους.
Μέσα σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα όλοι αναρωτιόμαστε, κυρίως οι γονείς, τι κάνουμε λάθος και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση.
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι ούτε εύκολη ούτε μονοδιάστατη.
Οι επιστήμονες καταθέτουν πολλές και διαφορετικές απόψεις σχετικά με τους λόγους για τους οποίους η εφηβική βία βρίσκει πρόσφορο έδαφος στο σχολείο, στη γειτονιά, ακόμα και στα social media. Η οικονομική κατάσταση, η σταδιακή αποσάθρωση του θεσμού της οικογένειας, οι παθογένειες του σχολικού περιβάλλοντος, η αναγκαία απομόνωση την περίοδο της πανδημίας είναι μερικές από αυτές.
Ως μητέρα, θεωρώ ότι όλα ξεκινούν από την οικογένεια και καταλήγουν στο σχολικό περιβάλλον.
Καμία κοινωνία που δεν στηρίζει τον θεσμό της οικογένειας ως αντίβαρο σταθερότητας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προκαλούνται από την αποδυνάμωση ή την ελλειπτική παρουσία της. Άλλωστε, ακόμα και οι όποιες τεχνολογικές λύσεις που προτείνονται, χωρίς την οικογένεια ζωντανή δεν έχουν καμία ελπίδα.
Το «κλειδί» είναι η οικογένεια να αποτελεί την ασφαλή εστία όπου όλα συζητούνται, όλα κατατίθενται και αντιμετωπίζονται συλλογικά. Η σιωπή δεν αποτελεί λύση. Ούτε άλλοθι για τους γονείς.
Τα παιδιά πρέπει πρωτίστως στο οικογενειακό περιβάλλον και δευτερευόντως στο σχολικό περιβάλλον να έχουν παγιωμένη την πεποίθηση ότι η σιωπή ισοδυναμεί με αποδοχή της παραβατικότητας και αποτελεί άλλοθι ο κύκλος της βίας να συνεχιστεί και να κανονικοποιηθεί.
Ευθύνες έχει και η Πολιτεία. Γι' αυτό, και ορθώς, η κυβέρνηση ξεκίνησε από τη στήριξη της οικογένειας, και ειδικότερα των νέων γονέων, και μετά κατέθεσε ένα νέο πλαίσιο αντιμετώπισης του bullying, δηλαδή του εκφοβισμού, ως βασικό ανάχωμα στα περιστατικά βίας ανάμεσα σε νέους και εφήβους.
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει με σοβαρότητα το πρόβλημα της ενδοσχολικής βίας και του bullying στα σχολεία. Υιοθέτησε μια σειρά συντονισμένων μέτρων για την προστασία των μαθητών και τη δημιουργία ασφαλούς εκπαιδευτικού περιβάλλοντος: από τη δημιουργία νέας ψηφιακής πλατφόρμας έως τη θέσπιση αυστηρών κανονισμών λειτουργίας στα σχολεία, η κυβέρνηση αναλαμβάνει πιο ενεργή δράση για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Πρόσφατα λειτούργησε η εθνική πλατφόρμα stop-bullying, που περιέχει πληροφορίες για γονείς, νέους και παιδιά. Απαντά σε απορίες, δίνει κατευθύνσεις και βοηθάει τα θύματα να προχωρήσουν σε καταγγελία για ό,τι τους συμβαίνει.
Παράλληλα, το εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού περιλαμβάνει τη θέσπιση ενός Νέου Κανονισμού Λειτουργίας των Σχολείων. Αυτός ο κανονισμός προβλέπει σαφείς κανόνες συμπεριφοράς. Και αυστηρών συνεπειών για κάθε παράπτωμα.
Η κυβέρνηση διά του αρμοδίου υπουργού έχει δεσμευθεί να αντιμετωπίσει με σθένος τον σχολικό εκφοβισμό και τη βία στα σχολεία. Σημαντικό μέρος αυτής της προσπάθειας αποτελεί η δημιουργία ειδικών ομάδων σε κάθε διεύθυνση εκπαίδευσης, με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, για τη διαχείριση των περιστατικών σχολικής βίας.
Μεταξύ των σημαντικών μέτρων που ανακοινώθηκαν είναι η επιστροφή της πενθήμερης αποβολής για τους μαθητές που ασκούν εκφοβισμό και η αυστηροποίηση των κανόνων για τις απουσίες, προβλέποντας την υποχρεωτική ιατρική γνωμάτευση για τις απουσίες που υπερβαίνουν τις δύο ημέρες. Επιπλέον, προβλέπεται η επαναφορά στο παλαιότερο καθεστώς για την καταγραφή απουσιών στο τέλος της χρονιάς, με σκοπό την αποφυγή της ατιμωρησίας.
Με τη συνδυασμένη χρήση ψηφιακών εργαλείων, ενίσχυσης της πρόληψης και αντίδρασης, καθώς και θέσπισης αυστηρών κανονισμών, η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να δημιουργήσει ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον για την εκπαίδευση και ανάπτυξη των αυριανών υπεύθυνων πολιτών.
Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης είναι στη σωστή κατεύθυνση. Αντιμετωπίζει το πρόβλημα σφαιρικά, με επιστημονική προσέγγιση και συνδυασμό μέτρων πρόληψης και καταστολής της παραβατικής συμπεριφοράς.
Όμως, κανένα μέτρο και καμία πρωτοβουλία δεν αναιρεί την ατομική ευθύνη των γονέων και τη συλλογική ευθύνη της οικογένειας μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο.
Οι δυτικές κοινωνίες, σήμερα, στην εποχή της τεχνολογικής δυστοπίας και των ανισοτήτων, καλούνται να αντιμετωπίσουν με βάση το ανθρωπιστικό τους αξιακό σύστημα όλα όσα οδηγούν τους νέους στη βία: έλλειψη παιδείας, ανεργία, κακή επικοινωνία και πάνω από όλα κατάργηση του δικαιώματος για κάθε νέα/νέο να ονειρεύεται ότι ζει σε μια κοινωνία που μπορεί να ονειρευτεί, να ελπίζει, να διαπρέψει. Η προσπάθεια μας αφορά όλους. Οι συνέπειες της βίας των νέων και του εκφοβισμού μάς βαραίνουν όλους. Οι κοινωνίες μπορούν συλλογικά να την αντιμετωπίσουν.
*Η Σέβη Βολουδάκη είναι βουλευτής ΝΔ Χανίων.