Ανησυχία προκαλεί στους επιστήμονες η έξαρση των κρουσμάτων ιλαράς που καταγράφεται τις τελευταίες εβδομάδες σε Ευρώπη και Αμερική και οφείλεται κυρίως στον ανολοκλήρωτο εμβολιασμό στον οποίο οδήγησε η πανδημία της Covid-19 αλλά και η εμβολιαστική «κόπωση» των πολιτών.
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου μέσω του iefimerida.gr τονίζοντας ότι πρόκειται για σοβαρήλοίμωξη, με υψηλό ποσοστό σοβαρών επιπλοκών, από 10% έως 30%, που περιλαμβάνουν από μέση ωτίτιδα,πνευμονία και παροδική ηπατίτιδα μέχρι βαριά εγκεφαλίτιδα. Είναι ενδεικτικό ότι για κάθε 10.000 παιδιά που θα μολυνθούν περίπου 2.000 θα χρειαστούν νοσηλεία.
Ο Αθανάσιος Τσακρής, Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ αναφέρεται στo παράδειγμα της Βρετανίας, όπου το τελευταίο τρίμηνο τα κρούσματα έχουν κατά πολύ ξεπεράσει τα 100, αλλά και των ΗΠΑ, όπου από την Πρωτοχρονιά μέχρι σήμερα περίπου 20 άτομα έχουν νοσήσει, τη στιγμή που το 2023 ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων ήταν μόλις 48.
Πολλοί δεν έχουν κάνει τη δεύτερη δόση του εμβολίου
Σε τι οφείλεται αυτή η άνοδος; Ο κ. Τσακρής απαντά στο ημιτελή εμβολιασμό. «Από τη μια είναι τα εμπόδια που έθεσε η πανδημία, μόνο στις ΗΠΑ περισσότερες από 61 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της ιλαράς δεν χορηγήθηκαν από το 2020 έως το 2022. Και από την άλλη, υπάρχει έντονη εμβολιαστική «κόπωση» των πολιτών σε όλο τον κόσμο, η οποία συμπαρασύρει και άλλα εμβόλια, όχι μόνο της COVID-19. Ο ανολοκλήρωτος εμβολιασμός, δυστυχώς, παρατηρείται και στη χώρα μας».
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων: ενώ η κάλυψη για την πρώτη δόση κυμαίνεται από 95% έως 99%, για την δεύτερη και απολύτως αναγκαία για την ανοσοποίηση έναντι του ιού, το ποσοστό πέφτει κάτω από το 89%. Το ίδιο συμβαίνει στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Ρουμανία».
Η ιλαρά δεν πρέπει να υποτιμάται- Να εμβολιαστούν όσοι δεν το έπραξαν
Όπως και να έχει, όμως, η ιλαρά δε θα πρέπει να υποτιμάται από τους πολίτες. «Λόγω της εύκολης μετάδοσής της (με σταγονίδια από τον βήχα ή το φτέρνισμα, ή μέσω επαφής με επιφάνειες που έχουν μολυνθεί με εκκρίσεις ασθενούς) και της πολύ υψηλής μεταδοτικότητάς της, που φτάνει το 90%,εύκολα μπορεί να προκαλέσει επιδημική έξαρση, όταν πέσουν έστω και λίγο τα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού», σχολιάζει ο Καθηγητής Μικροβιολογίας του ΕΚΠΑ καλώντας τους γονείς να βεβαιωθούν ότι έχουν χορηγηθεί στα παιδιά τους οι απαιτούμενες δύο δόσεις. «Το ίδιο θα πρέπει να πράξουν και οι ενήλικες, οι οποίοι δεν έχουν εμβολιαστεί ή έχουν εμβολιαστεί μερικώς και δεν έχουν νοσήσει».
Ποια είναι τα πρώτα σημάδια της νόσησης
Από την πλευρά του ο Γιάννης Πρασσάς, διδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο και μόνιμος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Mount Sinai Hospital, εξηγεί ότι η ιλαρά εκδηλώνεται γενικά κατά την παιδική ηλικία με τα συμπτώματα να εμφανίζονται μετά από μια σχετικά μακρά περίοδο επώασης. «Τα πρώτα σημάδια εμφανίζονται περίπου δέκα ημέρες μετά τη μόλυνση, καθώς αναπτύσσεται πυρετός και βήχας και ο ασθενής γίνεται εξαιρετικά μεταδοτικός. Είναι από τους πιο μεταδοτικούς ιούς και μεταδίδεται με αερολύματα και μικρά σταγονίδια (όπως ο SARS-COV2). Τα πρώτα συμπτώματα μετά την έκθεση πρωτοεμφανίζονται συνήθως στο στόμα ως κάτι εξελκώδεις λευκές ουλές (lesions). Η συμπτωματική φάση ακολουθεί λίγες μέρες αργότερα με την εμφάνιση ενός ερυθηματώδους, νοσογόνου δερματικού εξανθήματος. Οι ασθενείς με οξεία ιλαρά εμφανίζουν βήχα και πυρετό, μερικές φορές συνοδευόμενο από διάρροια και έμετο και επιπεφυκίτιδα, και έχουν χαρακτηριστική λεμφοπενία», αναφέρει ο κ. Πρασσάς.
Σοβαρές επιπλοκές- Για κάθε 10.000 παιδιά που θα μολυνθούν θα υπάρξουν περίπου 2.000 νοσηλείες
Δυστυχώς, όπως λέει, μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ιλαρά είναι .απλώς ένα μικρό εξάνθημα με πυρετό που υποχωρεί σε λίγες μέρες χωρίς μεγάλο ρίσκο. «Στην πραγματικότητα η ιλαρά μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, ειδικά σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Περίπου 1 στα 5 παιδιά κάτω του 1 έτους καταλήγουν στο νοσοκομείο μετά από μόλυνση. Συνοπτικά για κάθε 10.000 παιδιά που θα μολυνθούν με τον ιό της ιλαράς θα δούμε περίπου 2.000 νοσηλείες, 500 παιδιά με πνευμονία και 20-30 θανάτους, καθώς και πληθώρα άλλων σοβαρών παθήσεων, όπως εγκεφαλίτιδες κ.α. Αν και μπορεί να προληφθεί με το εμβόλιο, η ιλαρά εξακολουθεί να είναι μια κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας, ειδικά σε παιδιά μικρότερα των πέντε ετών».
Τα εμβόλια είχαν σηκώσει εδώ και δεκαετίες ανοσιακό τείχος
Το 2018 υπήρξαν περίπου 9,8 εκατομμύρια κρούσματα ιλαράς και 142.000 θάνατοι που σχετίζονται με την ιλαρά παγκοσμίως. Οι παγκόσμιες προσπάθειες για την εξάλειψη της ιλαράς ξεκίνησαν το 1963 με την εισαγωγή του πρώτου εμβολίου ιλαράς και εδώ και δύο δεκαετίες οι κοινότητες μας είχαν ουσιαστικά σηκώσει ανοσιακό τείχος απέναντι στον ιό. Όσο τα επίπεδα του εμβολιασμένου πληθυσμού έμεναν πάνω από 95% ο ιός δεν έβρισκε τρόπο να αναπτυχθεί στην κοινότητα.
«Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια εξαιτίας του αντιεμβολιαστικού κινήματος και της παραπληροφόρησης, η οποία άνθισε με την πανδημίας της Covid-19, παρατηρείται μια μειωμένη συμμετοχή για το εμβόλιο (MMR) κατά της ιλαράς. Και έτσι ο ιος εκμεταλλεύεται το ανοσιακό κενό και ξανακάνει την εμφάνιση του στις κοινότητες μας. Το εμβόλιο MMR είναι πολύ ασφαλές και αποτελεσματικό. Δύο δόσεις του εμβολίου MMR είναι περίπου 97% αποτελεσματικές στην πρόληψη της ιλαράς (μία δόση είναι περίπου 93% αποτελεσματική). Όσοι δεν έχουν ολοκληρώσει τους εμβολιασμούς τους (και των παιδιών τους) πρέπει να το κάνουν άμεσα», καταλήγει ο Γιάννης Πρασσάς.