Ανέβηκα στον Πύργο Αθηνών, όπου στεγάζεται η επιτροπή «Ελλάδα 2021», περίεργη να δω από κοντά τη Γιάννα Αγγελοπούλου στη μετά-Ολυμπιακούς Αγώνες-εποχή.
Τα γραφεία της Επιτροπής είναι ένα πραγματικό μελίσσι: είδα 30-40 άτομα να εργάζονται πυρετωδώς, τηλέφωνα χτυπούσαν, πόρτες συνεργατών ανοιγόκλειναν, προγράμματα περιοδειών τοιχοκολημμένα παντού, καθώς και σημειώματα ή χάρτες της Ελλάδας. Ένα πορτρέτο του Ρήγα Φεραίου στόλιζε μια εσοχή.
Η Γιάννα Αγγελοπούλου έχει συνδέσει το όνομά της με την τεράστια επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων 2004. Μου διηγήθηκε πώς ανακάλυψε, τυχαία, τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, στον οποίο οφείλουμε τις εμβληματικές τελετές έναρξης και λήξης. Κρίμα που στη σημερινή Ελλάδα δεν υπάρχουν τα χρήματα για παρόμοιες εκδηλώσεις στην επέτειο το 2021! Ο Σημίτης, όπως μου αποκάλυψε η Γιάννα Αγγελοπούλου, ήταν ο πρώτος που κατάλαβε την αξία του άγνωστου τότε καλλιτέχνη και ενθάρρυνε το παράτολμο πρότζεκτ.
Ο θρίαμβος έφερε και φθόνο: η Γιάννα Αγγελοπούλου έκανε δεκάδες εξώφυλλα ως «σιδηρά Lady G», την περιέγραψαν αλαζονική και απόμακρη, της φόρτωσαν υπέρμετρες πολιτικές φιλοδοξίες, την κατηγόρησαν άδικα για το κόστος. Η ίδια μου έδειξε μια έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που δείχνει ότι οι ΟΑ του 2004 ήταν από τους φθηνότερους σε δυτική χώρα και επικερδείς για τη χώρα.
Η σημερινή Γιάννα Αγγελοπούλου εξακολουθεί να είναι μια εκρηκτική προσωπικότητα, αλλά δείχνει πιο έμπειρη και ώριμη στο να διαχειριστεί το στοίχημα που της εμπιστεύτηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη μεταμνημονιακή και ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Μετράει τις λέξεις σαν να απέκτησε μια ζυγαριά ακριβείας. Ξέρει ότι αυτή τη φορά δεν έχει να χτίσει κτίρια ή γήπεδα, αλλά θα πρέπει να ερμηνεύσει σύμβολα, άυλη εθνική κληρονομιά, συνειδήσεις και βαριά Ιστορία. Η Επανάσταση του 1821 «μιλάει» ακόμα στην ψυχή του Ελληνα, είναι ευαίσθητο θέμα, ειδικά τώρα που οι Τούρκοι προκαλούν στο Αιγαίο. «Δεν είμαστε εδώ για να σερβίρουμε ένα πρόγραμμα που έχει ετοιμαστεί από μια στενή ομάδα, η κοινωνία θα ετοιμάσει με έμπνευση τις εκδηλώσεις», μου είπε. Μου μίλησε για έννοιες: ο «σημερινός πατριωτισμός», η «ενεργητική συσπείρωση», η «συλλογική νηφαλιότητα», το «εθνικό φρόνημα». Είμαι περίεργη να δω πώς αυτές οι «έννοιες» θα μεταμορφωθούν σε «εκδηλώσεις» το 2021.
Η Γιάννα Αγγελοπούλου είναι ένας χείμαρρος εικόνων, εμπειριών, παραστάσεων, απολαυστικών αφηγήσεων. Σίγουρα δεν υπάρχει άλλη Ελληνίδα που να γνωρίζει τον μισό πλανήτη και να θέλει να προσφέρει ανιδιοτελώς στην πατρίδα της. Moυ εξομολογήθηκε πόσο μετρημένα μεγάλωσε τα τρία παιδιά της, μου μίλησε περήφανα για τη δική της καταγωγή, αστειεύτηκε όταν της μίλησα για οικονομική ελίτ. Καθηλωτική, αλλά και πιο ταπεινή απ' ό,τι φανταζόμουν. Ρώτησα, κάπως διακριτικά, αν θεωρεί αχαριστία όσα της έχουν στο παρελθόν καταλογίσει. Διέκρινα, όμως, ότι δεν υποφέρει πια όταν κάποιοι την παρεξηγούν ή παρερμηνεύουν τις κινήσεις της.
Διαβάστε τη συνέντευξη της Γιάννας Αγγελοπούλου:
Δεν φοβάστε μήπως τσαλακωθεί το προφίλ σας προσπαθώντας να συμβιβάσετε αντίθετες απόψεις για μια φορτισμένη ιστορικά περίοδο, την Επανάσταση του 1821;
Αν φοβόμουν, δεν θα έμπαινα μπροστά. Είμαι από εκείνους που αν δουν έναν τοίχο να καταρρέει δεν θα κάνουν στην άκρη να μη χτυπήσουν, αλλά θα πάνε να τον συγκρατήσουν να μην πέσει. Έτσι λειτουργώ σε όλη μου τη ζωή και δεν θα αλλάξω τώρα. Θυμάστε πόσα είχαμε ακούσει την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων; Για τις καθυστερήσεις που υπήρχαν πριν αναλάβω, τις «κίτρινες κάρτες» και πολλά ακόμα. Δεν δείλιασα στιγμή γιατί είχα εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των Ελλήνων και ήμουν απολύτως σίγουρη ότι θα τα καταφέρουμε, όπως και έγινε. Το ίδιο θα γίνει και τώρα. Θα τιμήσουμε την επέτειο με τον τρόπο και την περηφάνια που αρμόζει στην ιστορία και στη διαδρομή μας.
Τόσο η λειτουργία της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» όσο και οι δράσεις και εκδηλώσεις που θα εντάξει στο πρόγραμμά της χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από χορηγίες και ίδιους πόρους, χωρίς καμία επιβάρυνση του Ελληνικού Δημοσίου.
Αναλάβατε μια ευθύνη που εμπεριέχει ένα ρίσκο. Σκεφτήκατε ότι θα διαχειριστείτε 30-40 ιστορικούς που ο καθένας έχει διαφορετική άποψη για την Ελληνική Επανάσταση; Από την πιο συντηρητική ως την πιο φιλελεύθερη...
Η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση είναι μια συναρπαστική πρόκληση. Είναι ορόσημο στην πορεία του έθνους μας. Μια μοναδική αφορμή να δούμε πώς ξεκινήσαμε, πώς πορευτήκαμε, να αναλογιστούμε τις καλές και τις κακές στιγμές μας και να δούμε πώς θα προχωρήσουμε τα επόμενα χρόνια. Είναι η εθνική επέτειος όλων των Ελλήνων. Συντηρητικών και προοδευτικών, δεξιών και αριστερών, φιλελεύθερων ή οτιδήποτε άλλο.
Τα μέλη της Επιτροπής μας είναι όλοι διακεκριμένοι στον τομέα τους και φέρει ο καθένας τη μοναδικότητά του. Η δουλειά η δική μας είναι να συνθέσουμε αυτά που δίνει ο καθένας για να υπηρετήσουμε τον στόχο της επετείου. Η Επιτροπή μας δεν αναδεικνύει τις διαφορές, αλλά τις συγκλίσεις. Αυτά που μας ενώνουν. Από εκεί και πέρα, είναι βέβαιο ότι μέσα στο πλαίσιο της επετείου θα γίνουν συζητήσεις, θα ακουστούν απόψεις, όχι μόνο ιστορικές αλλά και για το μέλλον της χώρας. Και έτσι πρέπει να γίνει. Αλίμονο αν στη χώρα της ελευθερίας και της Δημοκρατίας δεν μπορεί να αναπτυχθεί ένας σοβαρός επιστημονικός διάλογος για την ιστορία και για το μέλλον μας.
Τελικά, αυτός ο εορτασμός τι θα είναι; Ενα ευχολόγιο, μια μεγάλη γιορτή όπως έκανε ο Μιτεράν για τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, θα είναι ένα debate για το τι σηματοδοτεί σήμερα η Ελληνική Επανάσταση; Αλλιώς διαβάζει την Ελληνική Επανάσταση ο Φίνλεϊ, αλλιώς την ερμηνεύει ο Παπαρρηγόπουλος και ενδεχομένως αλλιώς ο Μαζάουερ, ο Καλύβας και άλλοι ιστορικοί που έχετε στην Επιτροπή σας...
Θα περιλαμβάνει τα πάντα. Και εορταστικές εκδηλώσεις, και συζητήσεις, και συνέδρια, και ιστορικό υλικό, και εκδηλώσεις μνήμης, και δράσεις προβολής στο εξωτερικό, και κινητοποίηση της ομογένειας και δράσεις για το μέλλον και πολλά ακόμα. Το πρόγραμμα θα παρουσιάζεται σταδιακά και η αναλυτική παρουσίασή του θα γίνει στο τέλος της χρονιάς. Οπότε δεν θα ήθελα να πω περισσότερες λεπτομέρειες σε αυτή τη φάση. Θέλω να τονίσω όμως κάτι άλλο: βασική στρατηγική της Επιτροπής ήταν το πρόγραμμα να καταρτιστεί με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή. Να μην είναι αποτέλεσμα διαβούλευσης μιας ομάδας «σοφών», αλλά να είναι δημιούργημα του κάθε Έλληνα, του πολίτη και του κάθε φορέα που θέλει να συμμετάσχει σε αυτό το εγχείρημα. Και το στοίχημα αυτό της συμμετοχής το έχουμε κερδίσει. Μέχρι τώρα έχουν κατατεθεί στην πλατφόρμα της Επιτροπής 1.733 προτάσεις από αυτοδιοικητικούς φορείς, από συλλόγους, από επιχειρήσεις, από πολίτες κ.ά. Προτάσεις που αξιολογούνται και όσες είναι εφικτό θα ενταχθούν στο πρόγραμμα των εορτασμών. Η ανταπόκριση που έχει υπάρξει είναι πραγματικά εντυπωσιακή.
Στη Γαλλία, η μεγάλη γιορτή για τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης κρίθηκε επιτυχημένη γιατί Αριστερά και Δεξιά είχαν ταυτόσημη αντίληψη για το τι σηματοδοτούσαν τα γεγονότα του 1789. Στην Ελλάδα, Αριστερά και Δεξιά δεν συμφωνούν για το 1821...
Το ποιος ήταν ο χαρακτήρας της Επανάστασης τον περιγράφει η ίδια η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας: «Είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, πόλεμος του οποίου η μόνη αιτία είναι η ανάκτησις των δικαίων της προσωπικής ημών ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της τιμής».
Από εκεί και πέρα οι επιμέρους προσεγγίσεις μπορεί να διαφέρουν. Σας λέω όμως και πάλι ότι η Επιτροπή μας δεν μπαίνει σε τέτοιες αντιπαραθέσεις. Αναδεικνύει όσα ενώνουν το έθνος μας, τους κοινούς παρονομαστές των Ελλήνων. Και θέλω να πω ότι μέχρι σήμερα το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων της χώρας αντιμετωπίζει το εγχείρημα ως μια συλλογική, ενωτική εθνική προσπάθεια. Να τιμήσουμε το παρελθόν μας, να αντιμετωπίσουμε την ιστορία μας με νηφαλιότητα, να αναδείξουμε τις καλές μας πλευρές και να συζητήσουμε για το μέλλον μας.
Αυτή τη στιγμή οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Πώς θα γιορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση σε ένα τέτοιο περιβάλλον;
Είναι πράγματι ιδιαίτερη η συγκυρία και μας κινητοποιεί όλους ακόμα περισσότερο. Στόχος μας είναι μέσα από τις δράσεις της Επιτροπής να αναδειχθεί ο σύγχρονος πατριωτισμός των Ελλήνων. Να υπογραμμιστούν η ενότητα του λαού μας και η αποφασιστικότητά του να υπερασπιστεί την ελευθερία και την κυριαρχία του. Χωρίς ακρότητες, αλλά με αυτοπεποίθηση και περηφάνια. Αυτές οι αξίες γέννησαν την Επανάσταση και σήμερα οι ίδιες αυτές αξίες ευαισθητοποιούν την κοινή γνώμη και τονώνουν το εθνικό φρόνημα. Και παράλληλα θα ρίξουμε μεγάλο βάρος στη διεθνή προβολή της χώρας ώστε να αναδείξουμε τη σημερινή Ελλάδα ως αυτό που είναι: Μια δύναμη ειρήνης και προόδου, μια ευρωπαϊκή χώρα υψηλού κύρους, με σπουδαίο ιστορικό φορτίο. Θα σας έλεγα λοιπόν ότι στη σημερινή συγκυρία η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση θα είναι μια εθνική δήλωση αυτοπεποίθησης και περηφάνιας.
Παρεμβαίνουν από την κυβέρνηση στο έργο σας; Πώς είναι η συνεργασία σας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Σας τηλεφωνεί ο πρωθυπουργός για ενδεχόμενα προβλήματα ή για οδηγίες; Είστε απολύτως ελεύθερη στις πρωτοβουλίες σας;
Είναι εξαιρετική η συνεργασία μας. Η κυβέρνηση δεν παρεμβαίνει στο έργο μας, αλλά έχει -και θέλουμε να έχει- πλήρη ενημέρωση για όσα κάνουμε. Κάθε μήνα υποβάλλουμε αναλυτική έκθεση πεπραγμένων για όλες τις δράσεις της Επιτροπής και γίνονται τακτικές συσκέψεις με τους επιτελείς της κυβέρνησης. Και φυσικά συνεργαζόμαστε σε πολλά θέματα, καθότι αρκετές δράσεις απαιτούν συνέργειες. Το ίδιο και με πολλούς άλλους φορείς, ειδικά αυτοδιοικητικούς. Με τον πρωθυπουργό μιλάμε τακτικά, έχει πλήρη εικόνα για όλα και σε ό,τι του έχουμε ζητήσει έχει ανταποκριθεί. Και θέλω να συμπληρώσω ότι πολύ καλή είναι η επικοινωνία μας και με όλα σχεδόν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία επίσης ενημερώνω για την εξέλιξη του εγχειρήματος.
Μετά τους ομολογουμένως εξαιρετικά επιτυχημένους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 χαθήκατε από το προσκήνιο, επί χρόνια. Τι συνέβη; Πικραθήκατε από κάποια πρόσωπα; Είχατε δεχτεί και σκληρή κριτική επί προσωπικού...
Δεν είχα και δεν έχω το άγχος του προσκηνίου, κυρία Γιαννακά. Μερικοί δυσκολεύονται να το πιστέψουν, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Σας θυμίζω ότι όταν γνώρισα τον Θόδωρο ήμουν ήδη βουλευτής, και μάλιστα δυναμικά ανερχόμενη. Εγκατέλειψα την πολιτική για να κάνω οικογένεια με τον άνθρωπο που με έκανε να νιώσω ότι αυτό ήταν σημαντικότερο από όλα. Επανήλθα στο προσκήνιο για να στηρίξω μια μεγάλη εθνική προσπάθεια, αρχικά με τη διεκδίκηση και μετά με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Μετά τους Αγώνες είναι γνωστό ότι είχα μια πολύ σοβαρή περιπέτεια με την υγεία μου, την οποία δεν θα είχα ξεπεράσει χωρίς την αγάπη και τη στήριξη της οικογένειάς μου. Τώρα δραστηριοποιούμαι ξανά για την επέτειο των 200 ετών, μια υπόθεση που εμπνέει και συναρπάζει.
Από εκείνη την εποχή τι συγκρατήσατε; Άφησαν τίποτα πίσω τους παρακαταθήκη οι Ολυμπιακοί Αγώνες ή όλα χάθηκαν; Έμεινε κάποιο αποτύπωμα στην ελληνική συνείδηση;
Η κληρονομιά των Ολυμπιακών Αγώνων είναι σπουδαία, αν και δεν αξιοποιήθηκε όσο θα έπρεπε. Υπάρχουν και εκθέσεις και μελέτες που δείχνουν πόσο ωφέλιμοι ήταν για τη χώρα. Και θα μπορούσαν να είναι ακόμα πιο επωφελείς. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες άφησαν πίσω τους σπουδαίες υποδομές, μεγάλα έργα, τεχνογνωσία υλοποίησης μεγάλων πρότζεκτ, κουλτούρα εθελοντισμού και συμμετοχής. Και πάνω απ΄ όλα άφησαν περηφάνια και αυτοπεποίθηση. Τη βεβαιότητα ότι αν δουλέψουμε σωστά μπορούμε να πετύχουμε πολλά. Ακόμα και σήμερα, 16 χρόνια μετά, που γυρίζω όλη την Ελλάδα με την Επιτροπή, ο κόσμος μού μιλάει για αυτό που τότε ένιωσε. Την περηφάνια και τη συγκίνηση που η χώρα μας έλαμπε στο επίκεντρο όλου του πλανήτη. Αυτό είναι ένα συναίσθημα που όσοι το έζησαν δεν θα το ξεχάσουν. Και κάτι ανάλογο θέλουμε να ζήσουμε με αφορμή και τα 200 χρόνια.
Κατά καιρούς το όνομά σας συζητήθηκε -επί κυβέρνησης Παπανδρέου και επί κυβέρνησης Τσίπρα- για Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Θα το θέλατε; Θα σας ενδιέφερε;
Δεν έχει γίνει καμία σχετική συζήτηση ή πρόταση για αυτά τα ζητήματα. Το μόνο μου μέλημα αυτή την ώρα είναι να φέρω σε πέρας τη μεγάλη εθνική υπόθεση που μου ανατέθηκε. Είμαι ταγμένη σε αυτό τον σκοπό.
Πριν από τις εκλογές του 2015 είχατε δηλώσει ότι ο Τσίπρας αποτελούσε μια ελπίδα για τη χώρα. Σήμερα τι θα λέγατε, τι απολογισμό θα κάνατε της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ;
Θα μου επιτρέψετε να μην κάνω κανένα σχόλιο για πρόσωπα που βρίσκονται στην ενεργό πολιτική. Εκ της θέσεώς μου οφείλω και θέλω να έχω άψογη σχέση και συνεργασία με όλους έχουν θεσμική θέση.
Πώς ζωντάνεψε το ενδιαφέρον σας ξανά για τη δημόσια σφαίρα; Είχατε επαφή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη αυτά τα χρόνια;
Με κινητοποίησε η επέτειος για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση. Εξαρχής το είδα ως μια μεγάλη πρόκληση και μια ευκαιρία για τη χώρα. Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη γνωριζόμαστε πολλά χρόνια. Προσωπικά έτρεφα βαθιά εκτίμηση και σεβασμό για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Επί ημερών του μπήκα στην πολιτική, ενώ είναι και ο νονός του γιου μας του Δημήτρη. Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη είχαμε μια κοινωνική επαφή και είχαμε συναντηθεί οικογενειακά κάποιες φορές. Όχι κάτι περισσότερο.
Σας πρότεινε εκείνος για πρόεδρο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» ή εσείς δείξατε ενδιαφέρον;
Εκείνος μου το πρότεινε, προφανώς λόγω της εμπειρίας μου από την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων και της επιτυχίας που εκείνοι είχαν. Ενθουσιάστηκα με την πρόταση και την αποδέχτηκα με τιμή και περηφάνια. Και πρέπει να σας πως ότι και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει αγκαλιάσει το εγχείρημα πολύ ζεστά.
Το 2004 πιστέψαμε ότι η Ελλάδα μπήκε οριστικά στη νεωτερικότητα, ότι θα γινόταν μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Αυτή η προοπτική διακόπηκε στο μεταξύ. Επειδή εκπροσωπείτε την οικονομική ελίτ της χώρας, έχει ευθύνη για τη χρεοκοπία η άρχουσα τάξη;
Κατ' αρχάς να ξεκαθαρίσω ότι δεν εκπροσωπώ κανέναν, παρά τον εαυτό μου και την οικογένειά μου και μόνο. Η δε προσφορά της οικογένειάς μου είναι μεγάλη και γνωστή, χωρίς να ζητήσουμε ποτέ αντίδωρο από κανέναν. Δεν έχω όμως καμία δυσκολία να σας πω ότι ναι, ασφαλώς υπάρχουν ευθύνες και σε αυτό που αποκαλούμε ελίτ. Νομίζω όμως ότι μετά τα όσα περάσαμε και μετά από μια τόσο έντονη δεκαετία, με τόσα γεγονότα και τόσες πολιτικές εναλλαγές, πρέπει πλέον να συζητάμε λιγότερο για τι έφταιξε, συνεχίζοντας ένα γαϊτανάκι ευθυνών, και περισσότερο για το τι πρέπει να γίνει από εδώ και μπρος. Πώς θα αφήσουμε οριστικά πίσω την κρίση, πώς θα πιστέψουμε στον εαυτό μας, πώς θα προχωρήσουμε μπροστά με δυναμισμό, όπως κάναμε πολλές φορές στο παρελθόν ως έθνος. Κρατώντας φυσικά όλα τα απαραίτητα διδάγματα για να μην ξαναμπούμε ποτέ σε ανάλογες περιπέτειες.
Από την Ελλάδα της ευμάρειας και των Ολυμπιακών Αγώνων βρεθήκατε ξανά σε δημόσιο ρόλο στη μεταμνημονιακή περίοδο. Πόσο έχει αλλάξει η χώρα μας και οι άνθρωποι;
Όλη μας η διαδρομή ως έθνους και ως χώρας είναι γεμάτη από καταστροφές και θριάμβους, για να δανειστώ τον τίτλο του σχετικού βιβλίου ενός μέλους της Επιτροπής μας, του Στάθη Καλύβα. Τις καταστροφές, το 1897, τη Μικρασιατική, την Κατοχή και τον Εμφύλιο, τη χούντα, διαδέχτηκαν το έπος των Βαλκανικών Πολέμων, το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα, η ένταξη στον πυρήνα της Ενωμένης Ευρώπης, ο εκδημοκρατισμός της χώρας, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων, οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Ο λαός είναι ο ίδιος. Άνθρωποι της ίδιας γενιάς έζησαν και καταστροφές και θριάμβους. Οι δυσκολίες συχνά βγάζουν και αρνητικά στοιχεία στην επιφάνεια. Τα θετικά όμως είναι πάντα εδώ. Σημασία έχει -και αυτός είναι ο ρόλος της ηγεσίας σε κάθε επίπεδο- να υπάρχει η έμπνευση και το σχέδιο να προχωράμε μπροστά και να ξεπερνάμε τις δυσκολίες. Και ελπίζω η επέτειος των 200 ετών, εκτός από μια συνάντηση με την εθνική μας συνείδηση, να είναι μια σπίθα που θα φωτίσει τις θετικές πλευρές του λαού μας. Που είναι πολλές και σπουδαίες.
Για έναν Έλληνα, το 1821 είναι συνυφασμένο με τους ήρωές του, τη φουστανέλα, τον Κολοκοτρώνη και τον Μακρυγιάννη. Θα βασιστείτε στο εθνικό αφήγημα που έχουμε μάθει όλοι στο σχολείο;
Για τη συντριπτική πλειοψηφία το '21 είναι όντως οι σπουδαίοι ήρωές του. Και δικαίως. Μια χούφτα άνθρωποι ξεσηκώθηκαν κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κέρδισαν την ελευθερία τους και άλλαξαν τον κόσμο της εποχής τους. Γι’ αυτό και βασικός στόχος μας είναι να αναδειχθεί εξίσου η διεθνής διάσταση της Επανάστασης. Ότι ήταν η συνέχεια των μεγάλων επαναστάσεων της Δύσης. Η πρώτη πετυχημένη εθνική επανάσταση στον 19ο αιώνα. Η φλόγα που ενέπνευσε και άλλους λαούς να διεκδικήσουν την ελευθερία και ανεξαρτησία τους. Μαζί με τα γεγονότα της Επανάστασης και τους ήρωές της θέλουμε να αναδειχθεί και αυτή η διάστασή της, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό ειδικά στη σημερινή συγκυρία.
Ακούγεται διαρκώς ότι έχετε πολιτικές φιλοδοξίες. Σας ενδιαφέρει σήμερα η πολιτική; Τι σχέδια έχετε για μετά την Επιτροπή «Ελλάδα 2021»;
Δεν έχω πολιτικές φιλοδοξίες και αυτή η συζήτηση για μένα έχει εξαντληθεί. Αυτό που με απασχολεί για την επόμενη μέρα του 2021 είναι να έχουμε αφήσει πίσω μας μια σπουδαία παρακαταθήκη. Να έχουμε αναδείξει την ταυτότητα της σύγχρονης Ελλάδας ως μιας χώρας με αυτοπεποίθηση, περηφάνια και δυναμισμό.
Όταν παντρευτήκατε παραιτηθήκατε από τη βουλευτική σας ιδιότητα. Είναι ασύμβατο στην Ελλάδα μια γυναίκα να είναι σύζυγος ενός ισχυρού άνδρα και πολιτικός; Αυτό δεν είναι αναχρονιστικό, τελικά;
Παραιτήθηκα από βουλευτής για τους λόγους που σας είπα πριν. Έτσι ένιωσα και έτσι έπραξα. Οι γυναίκες σήμερα -και στη χώρα μας και αλλού- έχουν πετύχει σπουδαία πράγματα και καταρρίπτουν αυτά τα στερεότυπα. Και νομίζω ότι πολλές γυναίκες που βρεθήκαμε σε θέσεις ευθύνης βοηθήσαμε σε αυτά. Η χώρα έχει μόνο να κερδίσει από τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά. Και θέλω να σας πω κάτι ακόμα: αυτή την περίοδο που μελετώ ζητήματα σχετικά με την Επανάσταση, έχω εντυπωσιαστεί από το πόσο καθοριστική ήταν η συμμετοχή των γυναικών στον Απελευθερωτικό Αγώνα αλλά και συνολικά στην πορεία των 200 ετών. Είναι ένα ζήτημα που θα αναδείξουμε σημαντικά στο πλαίσιο της επετείου.
Ποια είναι η στενή σας ομάδα; Ποιους εμπιστεύεστε και συμβουλεύεστε;
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που βρίσκονται δίπλα μου πάνω από 25 χρόνια. Από την περίοδο της διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων ακόμα. Τους εμπιστεύομαι απόλυτα και επειδή τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους, νομίζω ότι δικαιολογούν αυτή τη σταθερή μας σχέση. Από εκεί και πέρα η ομάδα των συνεργατών μου δεν είναι κλειστή. Εντάσσονται νέα πρόσωπα, κάποια άλλα αποχωρούν, γίνεται αυτό που πρέπει για να φέρουμε αποτελέσματα. Γενικά πάντως μιλάω με πάρα πολύ κόσμο και όχι απαραιτήτως με γνωστά ονόματα. Δεν σας κρύβω πάντως ότι η πιο σημαντική άποψη για μένα είναι εκείνη του Θόδωρου και των παιδιών μας. Ο Θόδωρος είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη εσωτερική ηρεμία, πολύ καθαρή σκέψη και επειδή είναι πάντα ανιδιοτελής, οι συμβουλές του είναι υπερπολύτιμες. Ενώ τα παιδιά μου έχουν μια σύγχρονη ματιά και περισσότερες παραστάσεις.
Πώς ζείτε στην Ελλάδα; Ποιες είναι οι παρέες σας, οι πιο στενοί σας φίλοι;
Έχω φίλους από όλα τα μέρη και όλους τους τομείς που έχω περάσει. Από τα παιδικά μου χρόνια στο Ηράκλειο, τα φοιτητικά μου στη Θεσσαλονίκη, από τα χρόνια της δικηγορίας και της πολιτικής. Με κάποιους, όπως είναι λογικό, έχουμε χαθεί και δεν διατηρούμε καθημερινή επικοινωνία, αλλά η φιλία και η εκτίμηση παραμένουν. Ο καλύτερός μου φίλος, πάντως, είναι η οικογένειά μου. Είμαστε πολύ δεμένοι μεταξύ μας και πλέον έχουμε και τρεις εγγονές που έχουν γεμίσει ακόμα περισσότερο τη ζωή μας. Αυτή την περίοδο η κύρια έγνοια μου είναι το 2021. Έχει απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου και της ενέργειάς μου και θα δώσω τα πάντα ώστε το εγχείρημα να πάει καλά.
Τι σας ενοχλεί στην Ελλάδα;
Ότι δεν πιστεύουμε στις δυνατότητές μας ως χώρα και ως λαός. Έχουμε πετύχει πράγματα εκπληκτικά ως έθνος. Λίγοι λαοί έχουν περάσει τόσα καταφέρνοντας να ξεπερνούν κάθε δυσκολία και να προχωρούν πολλά. Έχουμε σπουδαία δείγματα γραφής και αφήνουμε το αποτύπωμά μας παντού. Η διαδρομή της χώρας θα έπρεπε να είναι πηγή έμπνευσης, μια άσβεστη φλόγα δημιουργίας και αυτοπεποίθησης. Γι' αυτό και με ενοχλεί η αίσθηση παραίτησης ή η μεμψιμοιρία που συχνά κυριαρχεί στον δημόσιο λόγο.
Τι βιβλία διαβάζετε; Πώς διασκεδάζετε;
Διαβάζω κυρίως Ιστορία. Βιογραφίες, πολιτικά βιβλία, αναλύσεις. Επίσης παρακολουθώ πολύ τα ξένα ΜΜΕ. Πολλά βιβλία μου τα διαλέγει ο Θόδωρος, ο οποίος από κάθε ταξίδι του συνηθίζει να μου φέρνει και ένα. Την περίοδο αυτή, λόγω της επετείου, διαβάζω πολύ για την Επανάσταση και τη νεότερη Ελληνική Ιστορία. Τα τελευταία βιβλία που διάβασα ήταν των καθηγητών της Επιτροπής μας Μπίτον, Βούλγαρη και Κωστή. Λόγω της επετείου η βιβλιογραφία για το ’21 θα εμπλουτιστεί και θα αναδειχθεί, και ελπίζω ότι όλοι μας θα διαβάσουμε περισσότερο για την Επανάσταση και την ιστορία των 200 ετών.
Πείτε μου δύο εμβληματικές εκδηλώσεις που θα κάνετε το 2021...
Θα γίνουν πάρα πολλές εκδηλώσεις. Αλλά θα ανακοινώνονται σταδιακά, όταν είναι όλα έτοιμα σε κάθε λεπτομέρεια. Το συνολικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί προς το τέλος του έτους. Μια βασική στρατηγική επιλογή ήταν ο εορτασμός να μην επικεντρωθεί στην Αθήνα. Αντιθέτως, η πλειοψηφία των δράσεων θα πραγματοποιηθεί στην περιφέρεια. Οι κοινότητες των Ελλήνων εξάλλου ξεκίνησαν την Επανάσταση και θέλουμε να αναδείξουμε και αυτή τη διάσταση. Μια πρωτοβουλία λοιπόν που μπορώ να σας ανακοινώσω σήμερα είναι ότι θα διοργανώσουμε τις «Γιορτές των Πόλεων». Την 25η Μαρτίου 2021, θα διοργανωθούν και θα υποστηριχθούν από εμάς επετειακές εκδηλώσεις σε δήμους με μεγάλο ιστορικό αποτύπωμα. Ενώ στις 20 και 21 Ιουνίου, στην Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, θα διοργανωθούν ταυτόχρονα και με ενιαίο πλαίσιο εορτασμοί σε όλες τις πρωτεύουσες νομών της χώρας. Λεπτομέρειες θα ανακοινώσουμε το επόμενο διάστημα, αλλά πιστεύουμε ότι θα είναι εξαιρετικά πετυχημένες και η προσέγγιση αυτή θα αποτυπώνει το πνεύμα της εποχής εκείνης.