Σημαντική αύξηση, που ξεπερνά ακόμη και το 40% σε ορισμένες περιοχές της Αττικής και σε δήμους της περιφέρειας, παρουσιάζει η εγγραφή ακινήτων στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Σύμφωνα με νέα έκθεση του Πανελλαδικού Κτηματομεσιτικού Δικτύου E- Real Estates, τον Σεπτέμβριο του 2023 τα εγγεγραμμένα ακίνητα σε 21 περιοχές του λεκανοπεδίου άγγιζαν συνολικά τα 16.386, αυξημένα κατά 19,01% σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2022 που αριθμούσαν στα 13.769 ακίνητα.
Συγκεκριμένα, στο Μαρούσι αυξήθηκαν κατά 42,22% σε σχέση με πέρυσι. Από 135 κατοικίες τον Σεπτέμβριο του 2022, σε 192 τον Σεπτέμβριο του 2023. Στην Καλλιθέα αυξήθηκαν κατά 37,65% αγγίζοντας τα 351 τη φετινή χρονιά σε αντίθεση με πέρυσι που ήταν 255. Στην περιοχή Ζωγράφου καταγράφεται αύξηση των εγγεγραμμένων ακινήτων της τάξεως του 35,87% σε σχέση με πέρυσι, με τα ακίνητα να αριθμούν τα 125, ενώ ο Πειραιάς από 372 εγγεγραμμένα ακίνητα, πλέον καταγράφει αύξηση της τάξεως του 32,53% και τα ακίνητα αριθμούν σε 493.
Σε απόλυτους αριθμούς, τα αυτοτελή ακίνητα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης στον Δήμο Αθηναίων αγγίζουν τα 10.884 τον Σεπτέμβριο του 2023, ενώ πέρυσι ήταν 9.094, δηλαδή αύξηση καταγράφεται αύξηση κατά 19,68%.
Η δυναμική των βραχυχρόνιων μισθώσεων στις top περιοχές της Αθήνας
Το σύνολο της δυναμικής των εγγεγραμμένων ακινήτων στις top περιοχές της Αθήνας, σ όλες τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, αριθμούν στα 7.153 ακίνητα. Η αύξηση των εγγεγραμμένων ακινήτων στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb καταγράφεται στο σύνολο των top περιοχών της Αθήνας και πιο συγκεκριμένα, από 4.502 εγγεγραμμένα ακίνητα τον Σεπτέμβριο του 2022, η δυναμική τη φετινή χρονιά αγγίζει τα 5.416 ακίνητα, αύξηση της τάξεως του 20%.
Αδιαμφησβήτητa το εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας αποτελεί και το προπύργιο της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Συγκεκριμένα, τα εγγεγραμμένα ακίνητα στη πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb, τον Σεπτέμβριο του 2022, ήταν 1.401 και φέτος 1.529, αύξηση της τάξεως του 9%. Στο Κουκάκι, τα εγγεγραμμένα ακίνητα στη πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb, την ίδια περίοδο, ήταν 619 και φέτος 794, αύξηση της τάξεως του 28%. Στο Παγκάρτι καταγράφεται η μεγαλύτερη αύξηση που αγγίζει το 40%, από 259 ακίνητα τον Σεπτέμβριο του 2022, 362 ακίνητα τη φετινή χρονιά. Ενώ, στο Κολωνάκι από 215 εγγεγραμμένα ακίνητα τον Σεπτέμβριο του 2022, πλέον αριθμούν τα 281 ακίνητα, αύξηση της τάξεως του 31%.
Η δυναμική των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Περιφέρεια
Η αύξηση της δυναμικής του κλάδου των βραχυχρόνιων μισθώσεων καταγράφεται και στην περιφέρεια. Στον Δήμο Χανίων τα αυτοτελή εγγεγραμμένα ακίνητα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης σημειώνουν αύξηση κατά 10,03%, από 4.377 τον Σεπτέμβριο του 2022 πλέον αριθμούν τις 4.816. Στον Δήμο Ηρακλείου της Κρήτης αγγίζουν τα 1.318 ακίνητα τη φετινή χρονιά, καταγράφοντας αύξηση της τάξεως του 24,69%, ενώ στην Πάτρα τα 452 ακίνητα με αύξηση της τάξεως του 26,26% σε σχέση με πέρυσι. Στον Δήμο Θεσσαλονίκης καταγράφεται αύξηση της δυναμικής των εγγεγραμμένων ακινήτων κατά 28,88% σε σχέση με πέρυσι και στον Δήμο Καλαμάτας κατά 10,22%.
Οι νέοι κανόνες στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης
Σύμφωνα με το κυβερνητικό επιτελείο, στόχος των νέων κανόνων, που αναμένεται σύντομα να τεθούν σε λειτουργία, είναι ο περιορισμός των φαινομένων φοροδιαφυγής και ο έλεγχος του προβλήματος έλλειψης κατοικιών.
Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
1)Τροποποίηση ορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης: Η βραχυχρόνια μίσθωση θα ορίζεται ως η μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
2)Δημιουργία νέου Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για βραχυχρόνια μίσθωση. Όλα τα νομικά πρόσωπα και τα φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.
3)Υποχρέωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης. Με τη συγκεκριμένη παρέμβαση οι ιδιώτες που αναρτούν προς μίσθωση (ή υπεκμίσθωση) τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα, θα καθίστανται επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν την συγκεκριμένη δραστηριότητα, (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
4)Επιβολή ΦΠΑ, Τέλους Παρεπιδημούντων και Φόρου Διαμονής: Για τους εκμισθωτές/ υπεκμισθωτές νομικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις με ΚΑΔ βραχυχρόνιας μίσθωσης: α) το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα υπόκειται σε ΦΠΑ, β) θα υπόκεινται σε τέλος Παρεπιδημούντων και γ) θα υπόκεινται σε φόρο διαμονής, όπως ισχύει για τα τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχεία και επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων).
Επισημαίνεται ότι ειδικά φόρο διαμονής που επιβαρύνει τον πελάτη θα έχουν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις των εκμισθωτών/υπεκμισθωτών φυσικών προσώπων (ιδιωτών) με ένα ή δύο ακίνητα. Επιπλέον, στον φόρο διαμονής ενσωματώνεται τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής τόσο στη βραχυχρόνια μίσθωση όσο και στα τουριστικά καταλύματα για την κάλυψη μέρους του κόστους των φυσικών καταστροφών (περισσότερες πληροφορίες για το τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στο τέλος του σημειώματος, στην ενότητα για τις φυσικές καταστροφές).
Η παλιά και η νέα κλίμακα του φόρου διαμονής έχει ως εξής:
5)Εντατικοποίηση ελέγχων, με βάση τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών και επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
6)Αυστηροποίηση κυρώσεων: Σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, αυστηροποιείται το πρόστιμο και ορίζεται, ανά χρήση, σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ (σήμερα το πρόστιμο είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ). Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το ανωτέρω πρόστιμο θα διπλασιάζεται.
7)Εκμίσθωση συνόλου διαμερισμάτων πολυκατοικίας: Σε περίπτωση που το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
Σημειώνεται ότι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα).
Από αυτά:
• 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα
• 141.452 ακίνητα ανήκουν σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά έως 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα.
Συνεπώς, συνολικά θα κληθούν να καταβάλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση. Σημειώνεται ότι 4.100 φυσικά πρόσωπα έχουν ακριβώς τρία ακίνητα (και επιπλέον 1.687 φυσικά πρόσωπα έχουν τέσσερα ακίνητα).
Τι σημαίνει στην πράξη η αλλαγή στη φορολόγηση
«Πρακτικά σημαίνει ότι τα ποσά των μισθωμάτων αυτών δεν θα φορολογούνται πλέον ως εισοδήματα από ακίνητα, με την αυτοτελή κλίμακα που προβλέπει συντελεστή 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ, 35% για τα επόμενα 23.000 ευρώ (από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ) και 45% για το υπερβάλλον των 35.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα», εξηγεί ο πρόεδρος του E- Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας.
Θα φορολογούνται, δηλαδή, με συντελεστές φόρου 9% μέχρι τα 10.000 ευρώ, 22% από τα 10.001 έως τα 20.000 ευρώ, 28% από τα 20.001 έως τα 30.000 ευρώ, 36% από τα 30.001 έως τα 40.000 ευρώ και 44% πάνω από τα 40.000 ευρώ.
«Επιπλέον, οι εν λόγω φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώνουν στο Δημόσιο κάθε χρόνο τέλος επιτηδεύματος, έως ότου αυτό καταργηθεί για όλους τους επιχειρηματίες. Τον φόρο διαμονής και το τέλος κλιματικής αλλαγής θα «περνάει» ουσιαστικά στους πελάτες τους», σχολιάζει.
Ποιοι ιδιοκτήτες θα επιστρέψουν στις μακροχρόνιες συμβατικές μισθώσεις
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης, οι παράγοντες της αγοράς ακινήτων θεωρούν ότι οι ιδιοκτήτες που θα «πιεστούν» και ενδεχομένως να επιστρέψουν στις μακροχρόνιες μισθώσεις με απώτερο αποτέλεσμα την αύξηση της διαθεσιμότητας των προς μίσθωση ακίνητων και εν τέλει στη πιθανή ρύθμιση των αυξημένων ενοικίων, είναι κυρίως οι ιδιοκτήτες έως 2 ακινήτων, δηλαδή 94.982 φυσικά πρόσωπα.
Ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του εκάστοτε ιδιοκτήτη ή/και το ποσοστό πληρότητας του ακίνητου, πολλοί μπορεί να επιλέξουν να αποκτήσουν ένα επιπλέον ακίνητο και πλέον να ανοίξουν κανονικά φορολογικά βιβλία ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή να αποκτήσουν εταιρική μορφή και να φορολογούνται με βάση τα καθαρά έσοδα και να συμψηφίζουν το ΦΠΑ των εξόδων τους, καθώς και τα κόστη ανακαινίσεων και συντήρησης του ακινήτου. Δυνατότητα που μέχρι πρότινος δεν υπήρχε.
«Άρα, οι ιδιοκτήτες που θα επιλέξουν να επιστρέψουν πλέον στις μακροχρόνιες συμβατικές μισθώσεις, θα είναι κυρίως οι ιδιοκτήτες που η περιοχή που βρίσκεται το ακίνητο τους δεν καταγράφει έντονη δυναμική και υψηλές πληρότητες», καταλήγει ο Θεμιστοκλής Μπάκας.