«Μας ανοίγεται μπροστά μια τεράστια ευκαιρία. Στην πραγματικότητα, σε ό,τι είναι παγκόσμια τάση αυτή τη στιγμή στον τουρισμό, είμαστε καλοί».
Οι ευκαιρίες για τον ελληνικό τουρισμό
«Τάση υπό τον τίτλο της βιωσιμότητας, του εμπλουτισμένου όρου της βιωσιμότητας, που δεν περιλαμβάνει μόνο το περιβάλλον, αλλά και τον πολιτισμό, την κοινωνία, την κοινωνία. Άνθρωπος, αυθεντικότητα, wellness (ευεξία), γαστρονομία»: με τις παραπάνω φράσεις, η διευθύνουσα σύμβουλος της Marketing Greece Ιωάννα Δρέττα περιέγραψε την ευκαιρία που διανοίγεται για τον ελληνικό τουρισμό στο παγκόσμιο μεταπανδημικό τοπίο. Υπενθύμισε πάντως ότι το «ελληνικό καλοκαίρι είναι το brand που φέρνει το 80% των εσόδων του ελληνικού τουρισμού», σε μια εποχή που η ίδια η παγκόσμια τουριστική ζήτηση χαρακτηρίζεται από εποχικότητα.
«Δεν μπορούμε να θεωρούμε ότι θα φτιάξουμε ένα προϊόν, που θα είναι 365 (τουρισμός 365 ημέρες τον χρόνο), αυτή την πολύ δημοφιλή πολιτική τοποθέτηση. Προφανώς μπορούμε να το βελτιώσουμε, να διαχέουμε καλύτερα, και χρονικά και χωρικά, τις ροές στη χώρα μας, αλλά η ίδια η ζήτηση έχει εποχικότητα, δεν είμαστε μόνο εμείς που το έχουμε στήσει έτσι» σημείωσε η κα Δρέττα, μιλώντας σε εσπερίδα, που διοργάνωσε χθες το βράδυ το Marketing Club Greece, στη Θεσσαλονίκη.
Επισήμανε ακόμα πως αυτό που έχει καταλήξει να ακούγεται σαν κοινοτοπία, η ανάγκη συνεργασίας στον χώρο του τουρισμού, χρειάζεται να ιδωθεί υπό διαφορετικό πρίσμα, καθώς «η συνεργασία δεν είναι δελτία Τύπου και photo opportunities (ευκαιρίες για φωτογραφίες), αλλά ξεβόλεμα, είναι "κάθομαι στο ίδιο τραπέζι και αλλάζομαι τις προτεραιότητές μου για να συμπεριλάβω και τις προτεραιότητες του άλλου"».
Η κυρία Δρεττα υπενθύμισε, τέλος, πως η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα παγκοσμίως στο μοντέλο «ήλιος και θάλασσα», όγδοη στο θαλάσσιο τουρισμό «και εκτός δεκάδας στον πολιτιστικό». Ως προς το τελευταίο είπε ότι μπορεί η Ελλάδα να έχει εξαιρετικά πλούσιους πόρους στον τουρισμό, αλλά χρειάζεται να δούμε και τι προϊόν έχουμε, γιατί όταν απλά βάζουμε ένα καρτελάκι τεκμηρίωσης κάτω από ένα άγαλμα είναι σαν να ξεχνάμε ότι ένα μουσείο απευθύνεται στο ευρύ κοινό και όχι μόνο σε επιστήμονες, άρα χρειάζεται καλό story-telling.
Η «νόστιμη δύναμη» του τουρισμού
Τη «νόστιμη δύναμη» του τουρισμού αποτελεί η γαστρονομία,όπως προέκυψε από στοιχεία που παρουσίασε στην εκδήλωση η Σύλβια Κουμεντάκη, συνιδρύτρια της Chef stories και σύμβουλος γαστρονομίας. Όπως είπε, το ένα τρίτο των εξόδων ενός ταξιδιού αφορά τη γαστρονομία, ενώ το 2019, από τα συνολικά τουριστικά έσοδα των 16 δισ. ευρώ, τα 4 δισ. προέρχονταν από τη γαστρονομία. Επιπλέον, ο γαστρονομικός τουρίστας «σημαίνει» 25% περισσότερα έσοδα για τον προορισμό. Οι τουρίστες που ταξιδεύουν με κύριο στόχο να μυηθούν στα τοπικά μυστικά της γαστρονομίας, εξήγησε, επιθυμούν την αυθεντικότητα (δεν θέλουν να δοκιμάσουν στην Ελλάδα ριζότο ή να γευτούν τιραμισού για επιδόρπιο) και αναζητούν την πρωτοτυπία και να ξεφεύγουν από τη ρουτίνα. Το προϊόν που έχει σημασία για αυτούς, δεν είναι αυτό που απευθύνεται σε έναν «καταναλωτή τουρισμού», αλλά σε έναν ταξιδιώτη ή ταξιδιώτισσα.
Γι΄ αυτό και η γαστρονομία μπορεί να δημιουργήσει ένα πολύ δυναμικό brand τόσο για την Ελλάδα συνολικά, όσο και ειδικότερα για τη Θεσσαλονίκη, η οποία εντάχθηκε το 2021 στο Δίκτυο των Δημιουργικών Πόλεων Γαστρονομίας από την UNESCO και ήταν η πρώτη ελληνική πόλη, που πέτυχε κάτι τέτοιο: η Θεσσαλονίκη με την παράδοση αιώνων, τις πολλές διαφορετικές κουζίνες, τις διατηρημένες- εκμοντερνισμένες παλιές συνταγές και τα φρέσκα τρόφιμα υψηλής ποιότητας, που δεν χρειάζεται να διανύσουν πολλά «τροφομίλια», γιατί παράγονται κοντά στην πόλη. Η κα Κουμεντάκη επισήμανε, τέλος, ότι ο γαστρονομικός τουρισμός γίνεται αφορμή οργάνωσης σε επίπεδο κοινωνίας και επιχειρήσεων, συνεισφέρει στον στόχο για διεύρυνση της σεζόν, προβάλει τα χαρακτηριστικά εκείνα, που κάνουν έναν τόπο μοναδικό και βοηθά στην αναβίωση στοιχείων πολιτισμού.
Τα νούμερα στον τουρισμό
Κατά τον Μάκη Μοναστηρίδη, διευθυντή μάρκετινγκ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και αντιπρόεδρο του Thessaloniki Convention Bureau, χρειάζεται να γίνουν έρευνες, που θα βοηθήσουν να απαντηθούν ερωτήματα όπως το «τι είδους νούμερα θέλουμε (στον τουρισμό)» και «από πού τα θέλουμε», γιατί «κάποιες φορές τα νούμερα δεν φέρνουν την ευτυχία και οι μεγάλοι αριθμοί τουριστών δεν σημαίνουν απαραίτητα και ποιότητα». «Ποιοι είμαστε, τι κάνουμε, τι θέλουμε να προβάλουμε, πρέπει να απαντήσουμε πειστικά σε αυτά τα ερωτήματα» τόνισε και πρόσθεσε ότι το destination marketing αποτελεί ολιστική προσέγγιση, που πηγαίνει πέρα από το παραδοσιακό μάρκετινγκ και προωθεί την αγορά ως ένα ενοποιημένο συνολικό τουριστικό προϊόν.
Όπως είπε, το destination marketing δεν είναι κάτι καινούργιο, που το ανακαλύψαμε τώρα -αφού οι πρώτοι ταξιδιωτικοί οδηγοί τυπώθηκαν στη Γαλλία τον 16ο αιώνα και το πρώτο περιφερειακό τουριστικό γραφείο ιδρύθηκε στο Σεν Μόρττιζ το 1864- αλλά κάτι που τα τελευταία χρόνια αντιλαμβανόμαστε ότι πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, οι έρευνες μάρκετινγκ, το διευρυμένο ωράριο των χώρων πολιτισμού στους τουριστικούς προορισμούς («δεν μπορεί να κλείνουν το Σάββατο»), η χρήση της τεχνολογίας και οι μεγάλες παραγωγές -«κράχτες» είναι απαραίτητα εργαλεία για να προβληθούν οι προορισμοί. Επιπλέον, χρειάζεται να αντιληφθούμε γενικά τι πουλάει. Παλαιότερα για παράδειγμα, στα πωλητήρια των μουσείων διατίθεντο μαρμάρινες κεφαλές, τόσο βαριές, που ένας/μία τουρίστας δύσκολα μπορούσε να μεταφέρει πίσω στην πατρίδα του.
Ο κ.Μοναστηρίδης διατύπωσε ακόμα την εκτίμηση ότι οι εντυπωσιακοί νέοι χώροι για τον πολιτισμό, όπως τα νέα αρχαιολογικά μουσεία των Χανίων και των Αιγών, αλλά μελλοντικά και το Μουσείο Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη. Πρόσθεσε πως για να αναπτυχθεί ένας προορισμός χρειάζεται γενικά ελκυστικό περιβάλλον, θετικές εμπειρίες ταξιδιωτών, συνεχείς επενδύσεις σε καινοτομία, ευκολία πρόσβασης, αποτελεσματικοί οργανισμοί διαχείρισης και υποστήριξη από την τοπική κοινωνία. Υπενθύμισε πως φεστιβάλ όπως αυτό του Εδιμβούργου, που έκανε την πόλη τουριστικό προορισμό για ολόκληρο τον Αύγουστο, έχουν μεγάλη δυναμική, ενώ εκτίμησε ότι αυτή τη δυναμική η Θεσσαλονίκη θα μπορούσε ενδεχομένως να την αποκτήσει με τα «Δημήτρια».
Χαιρετισμούς στην εσπερίδα απηύθυναν οι πρόεδροι της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Γρηγόρης Τάσιος, του Thessaloniki Convention Bureau, Γιάννης Ασλάνης και Συλλόγου Αποφοίτων Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη» ΑΠΘ, Ιωάννα Μυταυτσή, των τριών φορέων που υποστήριξαν την εκδήλωση. «Το μάρκετινγκ είναι το οξυγόνο κάθε εταιρείας, οργανισμού και προορισμού» δήλωσε ο πρόεδρος του Marketing Club Greece, Τσαμπίκος Κοκκάρης, υπενθυμίζοντας ότι από ιδρύσεώς του το 2011, το Marketing Club έχει διοργανώσει πάνω από 100 δράσεις σε όλη την Ελλάδα.