«Τελευταία επιθυμία μου είναι να ταφώ στο κοιμητήριο του Γαλατά Χανίων (γενέτειρας του πατέρα μου), στο οποίο βρίσκονται ήδη οι γονείς και ο αδερφός μου». Με αυτή τη φράση, ο Μίκης Θεοδωράκης γνωστοποιούσε το 2013, στον τότε δήμαρχο Χανίων, την επιθυμία του να ταφεί στον Γαλατά.
Στο νεκροταφείο του χωριού έχει παραχωρηθεί τάφος για τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη, που έχει κατασκευαστεί από τον αρχιτέκτονα Μάνο Περάκη, σύμφωνα με τις επιθυμίες του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη. Τις επιθυμίες του περιγράφει και η συμβολαιογραφική πράξη που συνέταξε το 2016 για τον σκοπό αυτόν.
Ο ιστορικός τόπος του Γαλατά Χανίων
Ο Γαλατάς Χανίων αποτελεί ιστορικό χωριό της Κρήτης, το οποίο, όπως διαβάζουμε, αναφέρεται ήδη από το 1577, ενώ λόγω της θέσης του αποτέλεσε πεδίο σφοδρών συγκρούσεων κατά τη διάρκεια των αιώνων.
Εκεί δόθηκε σημαντική μάχη κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης το 1941, μεταξύ των συμμαχικών και των γερμανικών στρατευμάτων. Η κωμόπολη κατοικείται, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από 3.166 κατοίκους.
Η πατρίδα της οικογένειας Θεοδωράκη
Ωστόσο, με χρυσά γράμματα στην Ιστορία του Γαλατά γράφεται και η ιστορία της οικογένειας Θεοδωράκη. Ο Μίκης Θεοδωράκης, αλλά και ο αδερφός του, Γιάννης, δεν είχαν την τύχη να μεγαλώσουν στο χωριό αυτό, ωστόσο επέστρεφαν στον τόπο του πατέρα τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Όπως έχει δηλώσει ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης, ο ίδιος γεννήθηκε στη Χίο, καθώς ο πατέρας του εργαζόταν για το υπουργείο Εσωτερικών και μαζί με την οικογένειά του μετακόμιζαν συχνά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Όπως έχει δηλώσει η ανιψιά του Μίκη Θεοδωράκη, Μάρω, κόρη του αγαπημένου του αδελφού, Γιάννη, τα δύο αδέλφια επέστρεψαν για λίγο στον Γαλατά την περίοδο του εμφυλίου.
Ο «Επιτάφιος» που γιάτρεψε τον Μίκη Θεοδωράκη
Ωστόσο, ο Γαλατάς ήταν καταφύγιο, όπου έκανε και τις μουσικές του αναζητήσεις. Εκεί επέστρεψε και μετά την εξορία στη Μακρόνησο, το '49, και εκεί έμεινε ως το 1954, ώσπου να φύγει για το Παρίσι, όπου συνέχισε τις σπουδές του.
«Από τη Μακρόνησο βρίσκομαι για πρώτη φορά στο χωριό μου, στον Γαλατά, βαριά άρρωστος» έλεγε ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης, που τόνιζε πως υπέφερε από επιληπτικές κρίσεις, από τις οποίες θεραπεύτηκε όταν έγραψε τη μουσική για τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου.
Τα ποιήματα του αδελφού τού Μίκη
Ο αδελφός του μουσικοσυνθέτη, Γιάννης, πέρασε πολύ περισσότερο χρόνο στον Γαλατά, ενώ εμπνεύστηκε τους στίχους ποιημάτων του, τα οποία μελοποίησε αργότερα ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η κόρη του Γιάννη, Μάρω, αποκαλύπτει πως ο πατέρας της έγραφε τα ποιήματα και τα πετούσε στον κήπο του σπιτιού στον Γαλατά, γιατί δεν τα θεωρούσε σημαντικά.
Αυτά μάζεψε ο Μίκης, που τον έπεισε πως πρόκειται για πολύ όμορφες προσπάθειες. «Το '50 και όσο ήμουν στα Χανιά, έγραψα το ''Χάθηκα'' πάνω σε στίχους του αδερφού μου» έλεγε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος μελοποίησε κι άλλα ποιήματα του αδελφού του, Γιάννη.
Το σπίτι της οικογένειας γίνεται μουσείο
Στον Γαλατά Χανίων βρίσκεται το σπίτι της οικογένειας Θεοδωράκη, το πατρικό του μεγάλου συνθέτη. Το σπίτι στον Γαλατά δεν ήταν όμως απλά πηγή έμπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας για τα δύο αδέλφια. Ήταν συνάμα γεμάτο ζωή και κέφι, καθώς φιλοξενούσε πολλές παρέες, μουσικές συναντήσεις και γλέντια.
Ο θάνατος του Γιάννη, ο οποίος ετάφη επίσης στο κοιμητήριο του χωριού, σηματοδότησε το τέλος της έντονης κινητικότητας. Το σπίτι ερήμωσε, ώσπου ο Παγκρήτιος Σύλλογος Φίλων Μίκη Θεοδωράκη πήρε την πρωτοβουλία ανακατασκευής του, με σκοπό την ίδρυση μουσείου για τον μουσικοσυνθέτη.