23 Ιουλίου 2018-23 Ιουλίου 2021. Τρια χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις φονικές πυρκαγιές στους οικισμούς Νέος Βουτσάς και Μάτι, που στοίχισαν τη ζωή σε 102 συνολικά συνανθρώπους μας, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Τρια χρόνια μετά οι συγγενείς των θυμάτων, αναζητούν δικαίωση για τους ανθρώπους τους, περιμένοντας απάντηση σε μονάχα ένα ερώτημα: «Γιατί;».
Με τις μνήμες να παραμένουν ακόμα νωπές από τη πυρκαγιά που σάρωσε την Ανατολική Αττική, η πολιτεία επιχειρεί να επουλώσει τις πληγές που άφησε πίσω του το πύρινο μέτωπο, αλλά και να σταθεί στους συγγενείς που έχασαν άδικα τους δικούς τους ανθρώπους. Με τα νέα στοιχεία που έρχονται στο φως που αποδεικνύουν ότι γνώριζαν για την ύπαρξη νεκρών πριν τη σύσκεψη με την τότε πολιτική ηγεσία στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής το πρώτο βράδυ, οι αρμόδιοι επιχειρούν να αποδώσουν ευθύνες στους υπεύθυνους για την διαχείριση της φονικής πυρκαγιάς.
Τα αποκαλυπτικοί διάλογοι για την φωτιά στο Μάτι
Στο αποδεικτικό υλικό που συνέλεξε ο ανακριτής περιλαμβάνονται και οι απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες μεταξύ των αξιωματικών της Πυροσβεστικής και της Τροχαίας, των υπευθύνων της Πολιτικής Προστασίας και των επίγειων και εναέριων δυνάμεων που επιχειρούσαν στο πύρινο μέτωπο. Από τους καταγεγραμμένους διαλόγους φαίνεται το αλαλούμ που επικρατούσε τις κρίσιμες ώρες μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτει πως δεν αξιοποιήθηκαν στο βαθμό που έπρεπε τα εναέρια μέσα για την κατάσβεση του μετώπου που κατέκαιε τη Βορειοανατολική Αττική.
Επιπλέον, από τις επίμαχες συνομιλίες εξάγεται το συμπέρασμα πως πριν από την ευρεία σύσκεψη στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στο Χαλάνδρι υπό τον Αλέξη Τσίπρα οι αρμόδιοι είχαν πληροφορηθεί για την ύπαρξη νεκρών από την πυρκαγιά.
Σε μία από αυτές, αξιωματικός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ζητούσε να μάθει εάν υπάρχουν νεκροί από τις δυνάμεις που επιχειρούσαν στο Μάτι και στο Νέο Βουτζά:
- Έχουμε μία ευρεία σύσκεψη. Έχει έρθει εδώ τώρα ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός, ο κ. Τόσκας. Μπορείτε να μου δώσετε σαφή εικόνα για τους νεκρούς;
- Για τους νεκρούς προς το παρόν εμείς έχουμε παραλάβει έναν. Υπάρχουν και άλλοι νεκροί όμως, τους οποίους δεν έχουμε παραλάβει… Δίνουμε βάση πρώτα από όλα σε τραυματίες. Έχουν κατέβει κάτω ομάδες γιατρών στους τραυματίες. Νεκρούς παραλαμβάνουμε μόνο αν είναι μέσα στο δρόμο. Αν είναι μέσα σε σπίτια δεν παραλαμβάνουμε προς το παρόν νεκρούς… Και το ξέρει αυτό και η Πολιτική Προστασία. Τα περιστατικά είναι πάρα πολλά. Έχει ενεργοποιηθεί ομάδα, που είναι για τις κρίσεις, έχουν βγει πολλά αυτοκίνητα στο δρόμο. Έχουμε κάνει ό,τι καλύτερο μπορούμε για τον κόσμο.
- Δεν μπορούμε να έχουμε εικόνα για τους νεκρούς;
- Όχι. Ξέρω αυτή την στιγμή για τρεις. Ένα περιστατικό στη Λεωφόρο Δημοκρατίας, ένα πάει στο Σισμανόγλειο και ένα λίγο πιο κάτω στο Μάτι. Απλά δεν έχουν παραληφθεί αυτά. Ένα μόνο έχει παραληφθεί. Πάντως, η κατάσταση δεν είναι τόσο καλή.
- Μας έχουν δώσει περισσότερους νεκρούς, αλλά δεν έχουμε επιβεβαιωμένα.
- Επιβεβαιωμένα δεν έχουμε… Για τα επιβεβαιωμένα πολύ φοβάμαι ότι θα μας πάρει το πρωί για να μάθουμε… Αφού τελειώσουμε πρώτα με τους τραυματίες
Σε άλλη συνομιλία πυροσβέστης έχει καταγραφεί να λέει στη μητέρα του: «Μάνα πέφτω, ούτε νερό, χαμός γίνεται, έχει νεκρούς, έχει αλλά δεν τους ανακοινώνουν…»
Το χρονικό
Ήταν λίγο πριν τις 17:00 το απόγευμα όταν ξέσπασε πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης. Αρχικά, η φωτιά κινούνταν με φυσιολογικούς ρυθμούς προς την περιοχή του Διονύσου, καίγοντας χαμηλή βλάστηση με αποτέλεσμα να μην προβλεφθεί ο τεράστιος κίνδυνος που επερχόταν. Λίγο αργότερα όμως, οι άνεμοι ισχυροποιήθηκαν απότομο, το πύρινο μέτωπο άλλαξε κατεύθυνση προς τα ανατολικά και η πυρκαγιά γρήγορα να βγει εκτός ελέγχου, την ώρα που σε εξέλιξη βρισκόταν ένα ακόμη μεγάλο πύρινο μέτωπο στην Κινέτα.
Πώς έφτασε η πυρκαγιά στο Μάτι
Η φωτιά κινούνταν με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς -έφτασε και τα 124 χλμ την ώρα- και σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούσαν, το έργο των πυροσβεστικών δυνάμεων κρινόταν αρκετά δύσκολο. Μέσα σε λίγη ώρα η πυρκαγιά κατέκαψε τη βόρεια πλευρά του χωριού του Νταού και κινήθηκε δια μέσου της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος, προς την ευρύτερη περιοχή της Ραφήνας, στους οικισμούς Νέος Βουτζάς αρχικά και Κόκκινο Λιμανάκι και Μάτι μετέπειτα. Γύρω στις 18:15 η φωτιά έφτασε στη θάλασσα.
Από το πύρινο μέτωπο στο Μάτι κάηκαν χιλιάδες σπίτια και οχήματα, ενώ λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης της πυρκαγιάς πολλοί μόνιμοι κάτοικοι και παραθεριστές δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν, ελλείψει ενός οργανωμένου κρατικού σχεδίου για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα είτε πολλοί να χάσουν τη ζωή εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους, είτε προσπαθώντας να βρουν μια διέξοδο διαφυγής με τα πόδια ή το αυτοκίνητο, αφού η φωτιά κινούνταν με ταχύτατους ρυθμούς.
Μάλιστα σε ένα οικόπεδο δίπλα στη θάλασσα βρέθηκαν 26 νεκροί, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να βρουν την έξοδο για τη θάλασσα και εγκλωβίστηκαν εκεί. Επίσης υπήρξαν 9 άνθρωποι που πνίγηκαν στην θάλασσα στην προσπάθειά τους να γλιτώσουν από την πύρινη λαίλαπα.
Εκτός από τις ανθρώπινες απώλειες (102), η πυρκαγιά είχε ως αποτέλεσμα και την αποτέφρωση τεράστιων εκτάσεων πευκόδασους, ενώ επίσης οι υλικές καταστροφές ήταν τεράστιες, καθώς όλο το Μάτι και οι παρακείμενες περιοχές αποτεφρώθηκαν πλήρως. Πάνω από 1.500 κτίρια υπέστησαν ζημιές και πολλά οχήματα καταστράφηκαν. Οι πυρκαγιές επίσης προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών και ύδρευσης. Παράλληλα λόγω του χάους που επικράτησε μετά τη πυρκαγιά, ορισμένοι βρήκαν την ευκαιρία να αποσπάσουν αντικείμενα αξίας μέσα από τα αποκαΐδια, και συγκεκριμένα τέσσερα άτομα συνελήφθησαν, στην περιοχή του Νέου Βουτζά, από αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ.
Οι φωτογραφίες από την καταστροφή που συγκλόνισαν την υφήλιο
Η τραγωδία στο Μάτι προκάλεσε παγκόσμιο σοκ. Μέσα σε λίγα λεπτά δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε μια αδιανόητη καταστροφή και δίπλα στη θάλασσα.
Οι φωτογραφίες της καταστροφής είχαν κάνει τότε το γύρο του κόσμου, ενώ οι ιστορίες των θυμάτων συγκλόνισαν και συγκλονίζουν.
26 νεκροί σε ένα οικόπεδο μια ανάσα από τη θάλασσα.
Στα δεξιά ενός αδιεξόδου προς τη θάλασσα, ένα οικόπεδο με πρόσβαση στη θάλασσα θα γινόταν ο τόπος μαρτυρίου για 26 ανθρώπους. Υπολογίζεται ότι οι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκεί το απόγευμα της Δευτέρας, τους βρήκαν όμως το επόμενο πρωί. Καθώς η φωτιά είχε σβήσει και οι πυροσβέστες και οι κάτοικοι έμπαιναν ξανά στο Μάτι για να ψάξουν τους δικούς τους ανθρώπους αρχικά βρέθηκαν μπροστά σε ένα μποτιλιάρισμα καμένων αυτοκινήτων και στη συνέχεια σε μια ανακάλυψη που τους συγκλόνισε. Μέσα στο οικόπεδο βρίσκονταν απανθρακωμένοι 25 άνθρωποι.
Ανθρωποι αγκαλιασμένοι, ζευγάρια, παππούδες με τα εγγόνια τους, είχαν μόλις βρεθεί απανθρακωμένοι μια ανάσα από τη θάλασσα. Δεν μπόρεσαν να βρουν την έξοδο διαφυγής στη θάλασσα, στο οικόπεδο του σπιτιού στην άκρη του γκρεμού όπου είχαν καταφύγει για να γλιτώσουν, η φωτιά τους κύκλωσε και κάηκαν ζωντανοί και ανήμποροι να κάνουν το οτιδήποτε.
Οι εικόνες και οι ιστορίες των ανθρώπων που βρέθηκαν στο οικόπεδο της φρίκης είχαν προκαλέσει παγκόσμιο σοκ και συγκίνηση.
Ανθρωποι στη θάλασσα
Τις ημέρες μετά την τραγωδία οι διηγήσεις όσων έζησαν αυτή την απίστευτη καταστροφή προκαλούσαν ανατριχίλα. Προσωπικές ιστορίες, για το πώς γλίτωσαν από τα σπίτια τους, άλλοι για το πώς κατάφεραν να σωθούν μένοντας σε αυτά, άλλοι για το πόσο τυχεροί ήταν και κατάφεραν να φύγουν από το Μάτι προς άλλες κατευθύνσεις και άλλοι μιλούσαν για την αδιανόητη και σοκαριστική περιπέτεια που έζησαν στη θάλασσα. Λίγες ημέρες μετά ήρθαν στη δημοσιότητα και οι φωτό από αυτό που μέχρι εκείνη την ώρα διασωθέντες περιέγραφαν με δάκρυα στα μάτια και όλοι οι υπόλοιποι αδυνατούσαν να φανταστούν. Οι φωτογραφίες με τους ανθρώπους στη θάλασσα στην οποία βρήκαν καταφύγιο για να σωθούν από τις φλόγες, τις οποίες ανήρτησε η κάτοικος του Ματιού Ελια Κάλια στο Facebook και γρήγορα έκαναν το γύρο του κόσμου, ως ντοκουμέντα μια αδιανόητης καταστροφής που δεν είχε προηγούμενο. «Ζήσαμε την κόλαση και τον θάνατο. Παρακαλώ αναδημοσιεύσετε τις φωτογραφίες μήπως βοηθήσουμε ανθρώπους να βρουν τους δικούς τους. Σχόλια και like δεν χρειάζονται», έγραφε τότε η Ελια Κάλια. Και οι φωτό αυτές ήταν όντως η αποτύπωση της κόλασης.
