Η υποστήριξη των πολιτών προς την ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ), ειδικότερα, αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου.
Τι έδειξε η ερευνα του Ευρωβαρόμετρου
Σύμφωνα με την έρευνα, σχεδόν το ένα τρίτο των Ευρωπαίων (32%) επιλέγει τη δημοκρατία ως κορυφαία ευρωπαϊκή αξία προς υπεράσπιση, ακολουθούμενη από την ελευθερία του λόγου και της σκέψης (27%) και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκοσμίως (25%). Με μικρή διαφορά ακολουθούν η ελευθερία του λόγου και της σκέψης (35%) και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ (34%). Στην Ελλάδα, κράτος δικαίου και δημοκρατία ισοβαθμούν ως αξίες που πρέπει να υπερασπιστεί το Κοινοβούλιο, με 39% και 38%, αντίστοιχα.
Η αύξηση του εξτρεμισμού, η εξάπλωση της παραπληροφόρησης και η αποδυνάμωση του κράτους δικαίου προκαλούν, επίσης, ανησυχία στους Ευρωπαίους πολίτες.
Ευρωβαρόμετρο για το μέλλον της Ευρώπης
Τα παραπάνω αντικατοπτρίζονται στα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας για το Μέλλον της Ευρώπης, που δημοσιεύθηκε από το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή στα μέσα Ιανουαρίου του 2022, όπου εννέα στους δέκα Ευρωπαίους συμφωνούν ότι ακόμη υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης της δημοκρατίας στην ΕΕ.
Ένδεκα κράτη-μέλη θέτουν σε προτεραιότητα την υπεράσπιση της δημοκρατίας: Σουηδία, Γερμανία, Φινλανδία, Ιταλία, Δανία, Αυστρία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία. Οι ερωτηθέντες στην Τσεχία και την Ουγγαρία τοποθέτησαν, επίσης, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη πρώτη θέση.
Η πρόεδρος του ΕΚ, Ρομπέρτα Μετσόλα, χαιρετίζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ανέφερε ότι «όπως σωστά επισημαίνουν οι πολίτες, η υπεράσπιση της δημοκρατίας είναι η πιο σημαντική ευρωπαϊκή αξία. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τη δημοκρατία δεδομένη. Ο εξτρεμισμός, ο αυταρχισμός και ο εθνικισμός σήμερα αποτελούν αυξανόμενες απειλές για το κοινό ευρωπαϊκό εγχείρημά μας».
Προτεραιότητα στο Ευρωβαρόμετρο
Συνολικά, οι Ευρωπαίοι πολίτες συνεχίζουν να θεωρούν τη δημόσια υγεία ως κορυφαία πολιτική προτεραιότητα για το Κοινοβούλιο σε ποσοστό 42%, ακολουθούμενη με μικρή διαφορά από την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (40%) και τη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (39%), ενώ οι νέοι θέτουν πρώτη στη λίστα τους την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Στην ίδια ερώτηση, το 65% των Ελλήνων επέλεξε την υποστήριξη της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (58%) και τη δημόσια υγεία (56%).
Η πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ (62%) αξιολογεί τη συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ θετικά, αποτελώντας για δεύτερη χρονιά το υψηλότερο αποτέλεσμα από το 2007, ενώ μόνο το 9% δηλώνει το αντίθετο. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων (72%) δηλώνουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή στην ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (63%) δηλώνει αισιόδοξη για το μέλλον της ΕΕ. Στην Ελλάδα, οι θετικές και οι ουδέτερες γνώμες ισοψηφούν στο 42% σχετικά με τη συμμετοχή στην ΕΕ, ενώ οι αρνητικές περιορίζονται στο 15%. Ωστόσο, η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών (63%) πιστεύει ότι η χώρα έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή της στην ΕΕ.
Το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων πολιτών να μάθουν περισσότερα για το έργο της ΕΕ παραμένει συνεχές. Σύμφωνα με την παρούσα έρευνα, το 43% των ερωτηθέντων ενδιαφέρεται περισσότερο για πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται συγκεκριμένα τα κονδύλια της ΕΕ. Οι πολίτες επιθυμούν, επίσης, να μάθουν περισσότερα για τις συγκεκριμένες συνέπειες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στη χώρα τους (30%), για τις συγκεκριμένες δραστηριότητες των εθνικών ευρωβουλευτών τους (29%), καθώς και για το τι κάνει η ΕΕ για να ξεπεραστεί η πανδημία (29%).
Στην Ελλάδα, ένας στους δύο επιθυμεί να μάθει περισσότερα για τις επιπτώσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στη χώρα του (53%), τους τρόπους με τους οποίους η ΕΕ έχει αλλάξει ριζικά τα ελληνικά δεδομένα (52%), καθώς και πώς δαπανώνται συγκεκριμένα τα κονδύλια της ΕΕ (52%). Ακόμη, το 48% ενδιαφέρεται να μάθει για τα δικαιώματά του ως πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ίδιο ποσοστό αναρωτιέται τι κάνει η ΕΕ για να ξεπεραστεί η πανδημία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει καταστήσει σαφές ότι η εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ θα πρέπει να βασίζεται σε σαφή και εγκεκριμένα σχέδια, να υπόκειται σε έλεγχο με συνέπεια και διαφάνεια και να εξαρτάται από τον σεβασμό των βασικών δημοκρατικών αξιών μας.
«Οι πολίτες επιθυμούν και δικαιούνται περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον συγκεκριμένο αντίκτυπο των πολιτικών και των αποφάσεων της ΕΕ στην καθημερινή τους ζωή», σημείωσε η κ. Μετσόλα.
Η υποστήριξη των πολιτών προς την ΕΕ και το ΕΚ, ειδικότερα, αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η πλειοψηφία των πολιτών της ΕΕ (58%) επιθυμεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο στο μέλλον, ενώ το ποσοστό των πολιτών της ΕΕ που έχουν θετική άποψη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (36%) αυξήθηκε κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2015, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης κατά 3 μονάδες από το 2019. Το 45% των ερωτηθέντων έχει ουδέτερη άποψη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μόνο το 17% έχει αρνητική εικόνα. Το 70% των Ελλήνων, ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ζητεί πιο ισχυρό ρόλο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Περίπου ένας στους δύο πολίτες στη χώρα έχει ουδέτερη εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (48%), ενώ οι υπόλοιποι διαμοιράζονται εξίσου μεταξύ της αρνητικής (24%) και της θετικής εικόνας (26%).
Η θετική θέση του ΕΚ αντικατοπτρίζεται, επίσης, στο πιο πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο δείχνει ότι το ΕΚ αποτελεί το θεσμικό όργανο της ΕΕ που οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο.
Το Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το φθινόπωρο του 2021 διεξήχθη μεταξύ 1ης Νοεμβρίου και 2 Δεκεμβρίου 2021 και στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ. Η έρευνα διεξήχθη διά ζώσης και ολοκληρώθηκε μέσω διαδικτυακών συνεντεύξεων, όπου αυτό ήταν απαραίτητο λόγω των περιορισμών για την Covid-19. Συνολικά, διεξήχθησαν 26.510 συνεντεύξεις, με τα αποτελέσματα της ΕΕ να σταθμίζονται ανάλογα με το μέγεθος του πληθυσμού σε κάθε χώρα.