Στη δημοσιότητα δόθηκαν πλέον οι βασικοί άξονες του νέου εργασιακού νομοσχεδίου, το οποίο παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης.
Το υπουργείο Εργασίας είχε ήδη εκδώσει έναν οδηγό με 15 ερωτήσεις και απαντήσεις, απαντώντας στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης που υποστηρίζει ότι με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο καταργείται το 8ωρο.
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται δομικές αλλαγές στο πλαίσιο εργασίας, σε ό,τι αφορά το ωράριο, τις υπερωρίες, την καταπολέμηση της «μαύρης» εργασίας αλλά και στον συνδικαλιστικό νόμο. Στον οδηγό που εκδόθηκε γίνεται διακριτή αναφορά στα προβλήματα που υπάρχουν στην ισχύουσα εργατική νομοθεσία και στο πώς θα αντιμετωπιστούν με τις νέες διατάξεις.
Τα προβλήματα στην ισχύουσα εργατική νομοθεσία
Σε ό,τι αφορά την προστασία των εργαζομένων, το υπουργείο Εργασίας επισημαίνει τα εξής προβλήματα:
- Απαρχαιωμένη εργατική νομοθεσία 40 ετών με έλλειψη προσαρμογής στις τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Το 1982 δεν υπήρχε διαδίκτυο ούτε, επομένως, τηλεργασία
- Μαύρη, υποδηλωμένη εργασία, απλήρωτες υπερωρίες, εκμετάλλευση των εργαζομένων, στέρηση πόρων από το ασφαλιστικό σύστημα και τον προϋπολογισμό. Συνέπεια αυτών είναι και ο αθέμιτος ανταγωνισμός
- Φαινόμενα βίας, σεξουαλικής εκμετάλλευσης στον εργασιακό χώρο
- Η τηλεργασία αυξήθηκε λόγω της πανδημίας. Η έλλειψη ολοκληρωμένης ρύθμισης μπορεί να λειτουργήσει σε βάρος των εργαζομένων
Για τις απεργίες και τον συνδικαλισμό, το υπουργείο Εργασίας αναφέρει τα εξής «αγκάθια»:
- Ασκηση βίας, καταλήψεις κατά τη διάρκεια απεργιών. Δεν γίνεται σεβαστό το δικαίωμα στην εργασία.
- Ελλειψη διαφάνειας στο συνδικαλιστικό κίνημα, στις διαδικασίες ανάδειξης των συλλογικών οργάνων και λήψης αποφάσεων για κινητοποιήσεις.
- Σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνία, παράλυση της οικονομίας κατά τις απεργιακές κινητοποιήσεις.
- Προνόμια συνδικαλιστικών στελεχών
Τα προβλήματα, σύμφωνα με το υπ. Εργασίας, στον χρόνο εργασίας:
- Διαφορετικό καθεστώς για τις υπερωρίες στη βιομηχανία (ανώτατο όριο 96 ώρες το χρόνο στη βιομηχανία, 120 στους λοιπούς κλάδους)
- Η απαγόρευση λειτουργίας τις Κυριακές ορισμένων κλάδων της βιομηχανίας και των υπηρεσιών που χρειάζονται 7ήμερη λειτουργία (όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες) εμποδίζει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
- Μη εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, εμποδίζει την εξυπηρέτηση των εργαζόμενων που θέλουν να δουλεύουν περισσότερο σε μια περίοδο του έτους και να έχουν μικρότερο ωράριο ή ημέρες άδειας την επόμενη (παράδειγμα: φοιτητές, γονείς, φροντιστές ατόμων με αυξημένες ανάγκες, άτομα που έχουν δεύτερη απασχόληση). Εμποδίζει ταυτόχρονα τη μείωση του κόστους των επιχειρήσεων με εποχιακή λειτουργίας
- Έλλειψη συνολικής ρύθμισης προστασίας για τους απασχολούμενους στις διαδικτυακές πλατφόρμες
Τι αλλαγές φέρνει το νέο εργατικό νομοσχέδιο
Βασική αρχή του νέου εργατικού νομοσχεδίου, όπως τονίζει το υπουργείο Εργασίας είναι ότι «δεν υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρήσεις, ούτε και επιχειρήσεις με εργαζόμενους “στα κεραμίδια”». Το υπ. Εργασίας επισημαίνει ότι στοχεύσει στη «βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, αλλά όχι εις βάρος των εργαζομένων, ενίσχυση της ανάπτυξης, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας». Με τις αλλαγές αυτές, σημειώνει το υπουργείο, η νομοθεσία προσαρμόζεται στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και, σε κάποιες περιπτώσεις, στις πιο πρωτοπόρες (όπως στην τηλεργασία και στις πλατφόρμες).
Τι αλλαγές όμως φέρνει το νέο νομοσχέδιο;
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που αφορούν τους εργαζόμενους προωθούνται τα εξής:
- Ψηφιακή κάρτα εργασίας – αυτόματη καταγραφή υπερωριών
- Αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία
- Ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής: άδεια πατρότητας, γονική άδεια 4 μηνών με 2μηνη επιδότηση από τον ΟΑΕΔ, άδεια φροντιστή, δυνατότητα για ευέλικτο ωράριο κ.ά.
- Τηλεργασία: δικαίωμα αποσύνδεσης και εξοπλισμός
- Αύξηση της αποζημίωσης απόλυσης για τους εργατοτεχνίτες, εξίσωση με τους υπαλλήλους
- Πλατφόρμες: Ρύθμιση για πρώτη φορά με συνδικαλιστικά δικαιώματα – μέτρα για πρόνοια, υγιεινή και ασφάλεια
Μέτρα που απαντούν στα σύγχρονα προβλήματα
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, με το νέο νομοσχέδιο αντιμετωπίζονται τα εξής σημεία:
- Διευθέτηση χρόνου εργασίας – Εφαρμογή μόνο με συλλογική συμφωνία (όπως ισχύει σήμερα) ή με αίτηση του εργαζόμενου. Το υπ. Εργασίας διευκρινίζει ότι διατηρείται η ήδη ισχύουσα νομοθεσία με μία προσθήκη: ο ίδιος ο εργαζόμενος μπορεί να ζητά διευθέτηση για συμφιλίωση της προσωπικής με επαγγελματική ζωή
- Δημιουργείται δυνατότητα 4ήμερης εργασίας για όσους εργαζόμενους το επιλέξουν
- ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ: μείωση γραφειοκρατίας και πολλαπλών δηλώσεων
- Κυριακές: επέκταση της δυνατότητας εργασίας σε κλάδους όπως φάρμακα, εφοδιαστική αλυσίδα, data centers
Για τις υπερωρίες:
- Αύξηση των επιτρεπόμενων υπερωριών στις 150 ώρες το χρόνο και εξίσωση σε βιομηχανία και λοιπούς κλάδους. Σήμερα είναι: 48 ώρες ανά εξάμηνο στη βιομηχανία και 120 ώρες/έτος στις μη βιομηχανικές επιχειρήσεις.
- Παράλληλα, αυξάνεται η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης. Η αμοιβή ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο, προσαυξημένο κατά 120% (από 80%)
Οι αλλαγές στον συνδικαλισμό
Με το νέο εργατικό νομοσχέδιο επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις στον συνδικαλιστικό νόμο:
- Εγγραφή συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων σε ηλεκτρονικό μητρώο
- Προϋπόθεση για κήρυξη απεργίας και την εκλογή ΔΣ είναι να υπάρχει διαθέσιμο σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας
- Απαγορεύεται η παρεμπόδιση εργαζόμενων που επιθυμούν να εργασθούν κατά τη διάρκεια της απεργίας – παράβαση αυτής της υποχρέωσης οδηγεί στη διακοπή της απεργίας με δικαστική απόφαση
- Ελάχιστη εγγυημένη υπηρεσία σε κλάδους κοινής ωφέλειας κατά τη διάρκεια της απεργίας