Σε πραγματικό εφιάλτη εξελίσσεται η εύρεση κατοικίας ή η ανανέωση του μισθωτηρίου συμβολαίου για χιλιάδες ενοικιαστές που βρίσκονται αντιμέτωποι με τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων και του κόστους στέγασης.
«Η πρώτη κουβέντα των ενδιαφερόμενων ενοικιαστών όταν επικοινωνούν μαζί μας είναι: "Ξέρουμε ότι οι τιμές είναι σε υψηλά επίπεδα, τα διαθέσιμα ακίνητα είναι λιγοστά και η ζήτηση μεγάλη, αλλά παρακαλώ πολύ ενημερώστε μας αν υπάρξει μια ευκαιρία". Εννοώντας αν βρεθεί κάποιο ακίνητο με 2 Υ/Δ, άνω του 1ου ορόφου, κατάλληλο για οικογένεια με μίσθωμα που να μην ξεπερνά τα 550€/μήνα - 600€/μήνα όσον αφορά στον Νομό Αττικής», αναφέρει, σε μια προσπάθεια να περιγράψει την κατάσταση, ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Κτηματομεσιτικού Δικτύου E-Real Estates.
Οι απίστευτες απαιτήσεις στις ανανεώσεις των μισθωτηρίων συμβολαίων
Ο Σεπτέμβριος και ο Φεβρουάριος αποτελούν παραδοσιακά τους μήνες κατά τους οποίους πραγματοποιούνται οι περισσότερες μετακομίσεις, ανανεώσεις μισθωτηρίων συμβολαίων αλλά και έναρξη νέων. Ως εκ τούτου, την περίοδο που διανύουμε, μεγάλο μέρος των μισθωτηρίων συμβολαίων θα πρέπει να ανανεωθούν ή οι ενοικιαστές να προβούν σε αναζήτηση νέας κατοικίας προς μίσθωση.
Όπως εξηγεί ο κ. Μπάκας, «μέρος των ιδιοκτητών ακινήτων, για να ανανεώσουν τη μισθωτική σύμβαση στον ίδιο ενοικιαστή, ζητούν αύξηση ακόμη και 25%-30%. Οι ιδιοκτήτες γνωρίζουν ότι, επειδή η εύρεση κατοικίας με προσιτό ενοίκιο που να συνάδει η κατάσταση του ακινήτου με το ζητούμενο μίσθωμα αποτελεί "τζόκερ", ο ενοικιαστής θα αναγκαστεί να αποδεχθεί την όποια αύξηση. Διότι δεν υπάρχουν επιλογές και, παράλληλα, μια μετακόμιση έχει μεγάλο κόστος».
Το μεγαλύτερο μέρος των ιδιοκτητών που ζητούν ραγδαίες αυξήσεις, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν είναι φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν 1-2 ακίνητα, αλλά ιδιοκτήτες (φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα) πολλών διαμερισμάτων ή και ολόκληρων πολυκατοικιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επικοινωνία ιδιοκτήτη με τον ενοικιαστή, όπου όταν ο τελευταίος τού ανέφερε ότι η αύξηση που ζητάει είναι μεγάλη (25%), ο ιδιοκτήτης τού απάντησε: «Μπες στις ιστοσελίδες των αγγελιών να δεις τι ζητάνε για 50 τ.μ.».
Εκβιάζουν με υπέρογκες αυξήσεις -Χαρακτηριστικές περιπτώσεις
• Σε αντίστοιχη περίπτωση στο Γαλάτσι, για κατοικία 60 τ.μ. με 1 Υ/Δ που η τριετία της μίσθωσης λήγει στα μέσα του Οκτωβρίου και μίσθωμα 460€/μήνα, ο ιδιοκτήτης στην επικοινωνία με τον ενοικιαστή ζήτησε να αυξηθεί το ενοίκιο στα 540€/μήνα και η ανανέωση να γίνει μόνο για ένα έτος. Παράλληλα, στο μισθωτήριο συμβόλαιο που έστειλε στον ενοικιαστή ανέφερε ρητά ότι μετά το έτος το ενοίκιο δεν ισχύει και θα πρέπει να οριστεί νέο. Ο ενοικιαστής με τον φόβο της αύξησης στην ανανέωση του μισθωτηρίου συμβολαίου ζήτησε να πραγματοποιηθεί ανανέωση για τρία έτη με μίσθωμα τα 540€/μήνα. Ο ιδιοκτήτης αρνήθηκε, προτείνοντας του μηνιαίο μίσθωμα της τάξεως των 600€/μήνα για μισθωτήριο διάρκειας τριών ετών, το οποίο ο ενοικιαστής αποδέχθηκε.
• Σε πολυκατοικία της Νέας Σμύρνης ιδιοκτήτης πέντε διαμερισμάτων δεν προέβη καν σε συζήτηση με τους ενοικιαστές που έληγαν τα μισθωτήρια συμβόλαια στο τέλος του έτους και τους κοινοποίησε με δικαστικό επιμελητή ότι δεν επιθυμεί την ανανέωση της μισθωτικής σύμβασης και ότι θα πρέπει να αποχωρήσουν. Ο ιδιοκτήτης δεν επιθυμούσε να μπει στη διαδικασία «παζαριού» για νέες τιμές, τη στιγμή που η ζήτηση είναι καθημερινά αυξανόμενη. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους ενοίκους, μέρος των διαμερισμάτων, σκέφτεται να τα εγγράψει σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
• Στον Νέο Κόσμο, ιδιοκτήτρια, που έχει ανανεώσει την αρχική μίσθωση για δεύτερη φορά με προσαύξηση του ενοικίου και η ανανέωση λήγει το 2024, επικοινώνησε με τον ενοικιαστή αναφέροντας του ότι θα πρέπει να αυξήσει το ενοίκιο κατά 12% διότι όλα τα ενοίκια έχουν αυξηθεί στη περιοχή και αυτή δεν μπορεί να χάνει εισοδήματα. Ο ενοικιαστής επικαλέστηκε το μισθωτήριο συμβόλαιο που είναι σε ισχύ και λήγει σε δύο χρόνια και το γεγονός ότι δεν αναφέρει στους όρους κάποια αύξηση ανά έτος. Η ιδιοκτήτρια, στο άκουσμα των άνωθεν, του απάντησε: «Θα δεις τι θα πάθεις όταν λήξει. Θα φύγεις από το σπίτι ή θα τα πληρώσεις όλα μαζεμένα».
• Σε νέα μίσθωση 900€/μήνα που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες στην περιοχή του Π. Φαλήρου, ο ιδιοκτήτης στο ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης είχε συμπεριλάβει τον όρο ότι σε περίπτωση που πουληθεί η κατοικία ο ενοικιαστής παραιτείται από οποιοδήποτε δικαίωμα και δεν έχει καμία αξίωση. Παράλληλα, θα πρέπει να αποχωρήσει από την οικία εντός 30 ημερών ακόμη και πριν τη λήξη της τριετίας.
«Θέλουμε να πιστεύουμε ότι πρόκειται για μεμονωμένα γεγονότα και δεν αντικατοπτρίζουν το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής εικόνας που βιώνουν οι συμπολίτες μας κατά την ανανέωση των μισθωτηρίων συμβολαίων τους», σχολιάζει ο πρόεδρος του E- Real Estates. Και συμπληρώνει ότι
υπάρχουν ιδιοκτήτες που δεν συμμετέχουν στο ράλι των αυξήσεων. «Πρόκειται κυρίως για ιδιοκτήτες που μισθώνουν ένα ή και δύο ακίνητα και με τα χρήματα αυτά είτε σπουδάζουν τα παιδία τους, είτε πληρώνουν δανειακές υποχρεώσεις. Το σημαντικότερο γι' αυτούς είναι να έχουν διαχρονικά τους ίδιους ενοικιαστές που καταβάλλουν κανονικά τις υποχρεώσεις τους, φροντίζουν το ακίνητο και ανάλογα με τα δεδομένα συζητούν από κοινού την ενδεχόμενη αύξηση σε λογικό πλαίσιο».
Η διαθεσιμότητα ακινήτων σύμφωνα με το ζητούμενο μίσθωμα
Τα διαθέσιμα προς μίσθωση ακίνητα (80-110 τ.μ., άνω του 1ου ορόφου) με ζητούμενο μίσθωμα έως 600€, σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες σε ιστοσελίδες, στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας αποτελούν το 19,96% του συνόλου των προς μίσθωση κατοικιών, στα Βόρεια Προάστια μόλις το 0,71%, στα Νότια Προάστια το 4,03%, στα Δυτικά Προάστια το 35,58%, στο Υπόλοιπο Αττικής το 27,20% και στον Πειραιά το 35,46%.
Οκτώ στις δέκα κατοικίες που διατίθενται προς μίσθωση στο κέντρο της Αθήνας, με ζητούμενο μίσθωμα έως 600€/μήνα, είναι κατασκευής έως το 1980, δηλαδή τουλάχιστον 42 ετών. Στο σύνολο των περιοχών του Ν. Αττικής, η διαθεσιμότητα ακινήτων προς μίσθωση είναι πολύ μικρή έναντι των προηγούμενων χρόνων. Παράλληλα, το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων διατίθεται με ζητούμενες τιμές μίσθωσης άνω των 800€/μήνα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Βόρεια Προάστια, όπου το 93,11% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 800€/μήνα, ενώ στα Νότια Προάστια το 81,44%. Στο κέντρο της Αθήνας το 65,66% των διαθέσιμων κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 700€/μήνα και μόνο στις περιοχές του Πειραιά (47,46%), των Δυτικών Προαστίων (50,31%) και στο Υπόλοιπο Αττικής (56,97%). Ως εκ τούτου, το κόστος μίσθωσης κατοικίας για μια οικογένεια, στο σύνολο σχεδόν των περιοχών του Ν. Αττικής, αγγίζει έναν ολόκληρο μισθό, χωρίς να συνυπολογίζονται κοινόχρηστα, κόστος ενέργειας και λοιποί λογαριασμοί.
Το ζητούμενο μίσθωμα για οικογενειακή κατοικία σε 16 περιοχές της Αττικής
- Η μέση κατώτατη ζητούμενη τιμή μίσθωσης στην Αθήνα διαμορφώνεται στα 8,15 €/τ.μ. και η μέση ανώτατη στα 11,4 €/τ.μ. Δηλαδή μια οικογένεια θα πρέπει να καταβάλει μόνο για το ενοίκιο από 815€/μήνα έως και 1.140 €/μήνα αν πρόκειται για κατοικία 100 τ.μ.
- Στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων, Περιστέρι και Πετρούπολη, το μέσο κόστος μίσθωσης κατοικίας 100 τ.μ. κυμαίνεται στα 730€/μήνα και 750€/μήνα αντίστοιχα.
- Στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας όπως στους Αμπελόκηπους το μηνιαίο κόστος μίσθωσης κυμαίνεται από 7,4 €/τ.μ. έως 8,3 €/τ.μ. , στο Παγκράτι από 9,2 €/τ.μ. έως 11,6 €/τ.μ. και στον Νέο Κόσμο από 7,2 €/τ.μ. έως 8,6 €/τ.μ.
- Στα Νότια Προάστια, το κόστος μίσθωσης διαμορφώνεται κυρίως σύμφωνα με την απόσταση από τη θάλασσα και τη θέα. Άλλο κόστος μίσθωσης έχει η Άνω Γλυφάδα και άλλο η Κάτω Γλυφάδα στο κέντρο ή/και πλησίον του Γκολφ. Το μέσο κόστος μίσθωσης στη Γλυφάδα διαμορφώνεται στα 13 €/τ.μ., ενώ στη Βούλα στα 11,5 €/τ.μ. Στη Νέα Σμύρνη το μέσο κόστος μίσθωσης ενός διαμερίσματος 100 τ.μ., άνω του 1ου ορόφου κατασκευής μετά το 2000, αγγίζει τα 945 €/μήνα, στο Παλαιό Φάληρο τα 1.095 €/μήνα και στην Καλλιθέα τα 850 €/μήνα.
- Στα Βόρεια Προάστια, το μέσο κόστος μίσθωσης διαμορφώνεται στα 11,3 €/τ.μ. Συγκεκριμένα, στο Μαρούσι το κόστος μίσθωσης κυμαίνεται από 9 €/τ.μ. έως 11,8 €/τ.μ., στον Χολαργό από 10 €/τ.μ. έως 14 €/τ.μ., στο Χαλάνδρι από 10 €/τ.μ. έως 13,6 €/τ.μ. και στην Κηφισιά από 10 €/τ.μ. έως 12 €/τ.μ.