Στο Ελληνικό χαράσσεται μία νέα κατεύθυνση για την αστική ανάπτυξη της Αθήνας με στόχο να συνδυαστούν νέοι τρόποι διαβίωσης, εργασίας και διασκέδασης γύρω από το Μητροπολιτικό Πάρκο που έχει αναλάβει να δημιουργήσει η Lamda Development.
Χθες η Lamda Development παρουσίασε τα αρχιτεκτονικά σχέδια του πρώτου ουρανοξύστη που θα κατασκευαστεί, τον Marina Tower. Εναν «πράσινο» ουρανοξύστη ύψους 200 μέτρων, με 45 ορόφους και περίπου 200 διαμερίσματα.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης όμως έγινε γνωστό και ακόμα ένα στοιχείο για το megaproject του Ελληνικού. Πρόκειται για τις «Γειτονιές των 15 λεπτών», ένα νέο μοντέλο πολεοδομικού σχεδιασμού με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής με τη δημιουργία γειτονιών όπου οι κάτοικοι θα μπορούν να έχουν όσα χρειάζεται σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με ποδήλατο από το σπίτι τους.
Η επικεφαλής της αρχιτεκτονικής ομάδας που σχεδίασε τον Marina Tower, Antoinette Nassopoulos-Erickson, Senior Partner και Design Team Leader στην Foster + Partners μίλησε για τη μεταμόρφωση των εγκαταστάσεων του πρώη αεροδρομίου στο Ελληνικό. «Θα είναι ένα πάρκο που θα εξυπηρετεί όχι μόνο τις νέες κοινότητες, αλλά θα αποτελεί μία νέα υποδομή για ολόκληρη την Αθήνα.
Με αυτόν τον τρόπο το όραμά μας για την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων του πρώην αεροδρομίου της Αθήνας θα αποτελούσε ένα νέο υπόδειγμα αστικής ανάπτυξης. Η πρόταση εστιάζει στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην αναβάθμιση των υδάτινων και πράσινων υποδομών του πόλου δημιουργώντας νέους πνεύμονες πρασίνου στην Αθήνα με το Μητροπολιτικό Πάρκο που θα δεσπόζει στο κέντρο της ανάπτυξης, αλλά και με μικρότερους θύλακες πρασίνου με άλση και μικρότερα πάρκα σε κάθε γειτονιά. Οι πράσινοι αυτοί χώροι επεκτείνονται και συνδέονται περαιτέρω με το παραλιακό μέτωπο αλλά και με τον υφιστάμενο αστικό ιστό βελτιώνοντας την προσβασιμότητα στο πράσινο και τη θάλασσα».
Τι είναι οι «Γειτονιές των 15 λεπτών»
Ενδιαφέρον όμως έχει και η προσέγγιση για τις νέες γειτονιές που θα κατασκευαστούν στο Ελληνικό. «Κάθε γειτονιά που θα δημιουργηθεί θα είναι αυτάρκης. Οραματιοστήκαμε και σχεδιάσαμε αυτό για το οποίο γίνεται πολλή συζήτηση τελευταία, τις γειτονιές των «15 λεπτών». Πρόκειται για μία μίξη που περιλαμβάνει κατοικίες, γραφεία, περίθαλψη, ξενοδοχεία, καταστήματα, αναψυχή, πάρκα, σχολεία, παιδικές χαρές, εκκλησίες», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Nassopoulos-Erickson.
Ποδηλατόδρομοι, πεζόδρομοι και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
Πρόσθεσε μάλιστα «παράλληλα όμως θα ενισχυθεί και η συνδεσιμότητα τόσο των μέσων μαζικής μεταφοράς με την υλοποίηση εκτεταμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων με τη διασύνδεση του Μετρό με το παράκτιο μέτωπο, τη δημιουργία ασφαλών και ευχάριστων διαδρομών περιπάτου που τελικά θα συνδέουν τις επιμέρους κοινότητες με το πάρκο και την παραλία. Ολα περιβαλλόμενα από φύση, συνδεόμενα μέσα από πάρκα. Στόχος είναι να δημιουργηθούν μέρη που θα μπορούν οι πολίτες να διασχίσουν το πάρκο και να απολαύσουν μία σειρά από διαφορετικά τοπία και εγκαταστάσεις, αθλητικές, πολιτιστικές και άλλες, να φτάσουν στην παραλία για μια βουτιά ή μία βόλτα γύρω από τα μικρά λιμανάκια και τη μαρίνα, να σταματήσουν για ένα καφέ ή να κάνουν τα ψώνια τους ή απλώς να χαλαρώσουν στο παραλιακό πάρκο να απολαύσουν τη θέα».
Ο ρόλος που θα έχουν οι ουρανοξύστες στις νέες γειτονιές
Το masterplan του Ελληνικού δεν περιλαμβάνει μόνο την κατασκευή του ουρανοξύστη Marina Tower, αλλά μία σειρά από ψηλά κτίρια σε όλη την έκταση. Αυτά τα κτίρια θα αξιοποιηθούν είτε για την ανάπτυξη κατοικιών ή και μικτών χρήσεων όπως γραφεία. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της παρουσίσης έγινεν ξεκάθαρο πως τα συγκεκριμένα κτίρια σκόπιμα δεν θα είναι συγκεντρωμένα στον ίδιο χώρο, αλλά θα χωροθετήθηκαν στοχευμένα για να λειτουργούν ωε τοπόσημα ή σύμβολα για τις επιμέρους γειτονιές του Ελληνικού.
Η απάντηση στην ερώτηση γιατί θα κατασκευαστεί ένα τόσο ψηλό κτίριο, όπως ο ουρανοξύστης Marina Tower, είναι πως με την πυκνότερη δόμηση θα επιτραπεί η δημιουργία μεγαλύτερων πράσινων ανοικτών χώρων στο παράκτιο μέτωπο. Το κίνητρο δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά ανταποκρίνεται επίσης στη ζήτηση για κατοικίες στις περιοχές ανάπτυξης.
Είναι μία τάση εξάλλου που συναντάται πλέον σε όλες τις μεγάλες πόλεις, καθώς η ανάπτυξη και η αστικοποίηση αυξάνονται.
Η «πόλη των 15 λεπτών» -Το Παρίσι δείχνει τον δρόμο
Η γειτονιά των 15 λεπτών, δεν είναι κάτι καινούργιο. Το συγκεκριμένο μοντέλο πολεοδομικού σχεδιασμού ακούγεται πως θα εφαρμοστεί στο Παρίσι σε μία προσπάθεια για τη δημιουργία ισχυρότερων τοπικών κοινοτήτων με πιο ευτυχισμένους κατοίκους.
Η πόλη των 15 λεπτών προέκυψε ουσιαστικά μέσα από τις ανάγκες που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού. Πολλοί κάτοικοι εν μέσω lockdown ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με τη γειτονιά τους, ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης άρχισαν να γεμίζουν με φωτογραφίες από τις «ανακαλύψεις» σε ακτίνα 1-2 χιλιομέτρων από το σπίτι τους. Οι κάτοικοι άρχισαν να γνωρίζουν τους γείτονες και τις γειτονιές τους.
Ο Κάρλος Μορένο, επιστημονικός σύμβουλος της Δημάρχου του Παρισιού και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης πιστεύει ότι «δεν θα υπάρξει ποτέ» επιστροφή στη ζωή της πόλης όπως την γνωρίζαμε πριν την πανδημία. Όταν ο κορωνοϊός έκλεισε τα κέντρα των πόλεων, δηλώνει, αναδείχθηκε η σημασία των κοινωνικών δεσμών – υπό ένα νέο πρίσμα ωστόσο. «Πολλοί άνθρωποι δεν επισκέπτονταν ποτέ καταστήματα στη γειτονιά τους πιο πριν, επειδή δεν προλάβαιναν. Δεν γνώριζαν τους γείτονές τους ή τα κοντινά τους πάρκα. Η πανδημία μας βοήθησε να ανακαλύψουμε εκ νέου την τοπικότητα, κι αυτό είναι κάτι που έχει βελτιώσει την ποιότητα της ζωής μας».
Η βασική ιδέα της πόλης των 15 λεπτών είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής με τη δημιουργία πόλεων όπου ό,τι χρειάζεται ο κάτοικος μπορεί να το βρει σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με ποδήλατο από την κατοικία του. Η πόλη των 15 λεπτών απαιτεί τον ελάχιστο δυνατό χρόνο μετακίνησης μεταξύ κατοικίας, γραφείου, εστιατορίων, πάρκων, νοσοκομείων και πολιτισμικών εκδηλώσεων. Κάθε γειτονιά θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε έξι κοινωνικές λειτουργίες: κατοικία, εργασία, προμήθειες, φροντίδα, μάθηση και διασκέδαση.