Πέρυσι, μια νύχτα του Αυγούστου όταν οι Περσείδες σκόρπιζαν μαγεία στον νυχτερινό ουρανό, ο φωτογράφος Κωνσταντίνος Θεμελής ανέβηκε στο αστεροσκοπείο του Χελμού προκειμένου να αιχμαλωτίσει τους πιο γνωστούς διάττοντες αστέρες της χρονιάς.
Κατά τη διάρκεια της βραδιάς, ο αστροφωτογράφος αποτύπωσε μια άκρως εντυπωσιακή φωτογραφία, μια από τις αγαπημένες του λήψεις όπως μου λέει, η οποία κατάφερε να ξεχωρίσει και να συμπεριληφθεί στις καλύτερες του Capture the Atlas, που επιλέγει κάθε χρόνο κορυφαίες εικόνες του Γαλαξία που τραβήχτηκαν σε όλο τον κόσμο.
«Starry night at Helmos Observatory» (Έναστρη νύχτα στο Παρατηρητήριο Χελμού): Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας
Παρατηρώντας την «Starry night at Helmos Observatory» από το μυαλό περνούν διάφορες σκέψεις και τα συναισθήματα εναλλάσσονται. Αλλα οδηγούν σε ρομαντικά μονοπάτια και άλλα σε πιο φιλοσοφικά ζητήματα, καθώς σκέφτομαι πόσο μικροί είμαστε όλοι μας μπροστά στο αέναο του σύμπαντος. Όπως φάνηκε παρόμοια είναι και τα συναισθήματα του φωτογράφου και επίσημου συνεργάτη της Canon Greece Κωνσταντίνου Θεμελή, τον οποίο θέλησα να γνωρίσω, έστω και διαδικτυακά, προκειμένου να μοιραστεί λίγη από την μαγεία της λήψης αλλά και της δουλειάς του με το iefimerida.gr.
«Η ειδικότητά μου είναι η αστροφωτογραφία τοπίου, η φωτογράφιση δηλαδή της φύσης σε συνδυασμό με τον έναστρο ουρανό. Η αγάπη μου για την αστρονομία, τα ντοκιμαντέρ του Carl Sagan και αστροφωτογράφοι όπως ο Mark Gee με ώθησαν να ξεκινήσω την αστροφωτογραφία το 2013 σε μία προσπάθεια να αποτυπώσω την μεγαλοπρέπεια του νυχτερινού ουρανού.
Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για τις ομορφιές που σου παρέχει η αστροπαρατήρηση και η αστροφωτογραφία, αλλά θα προσπαθήσω να επικεντρωθώ στα πιο δυνατά συναισθήματα. Αρχικά, οτιδήποτε βλέπουμε στον νυχτερινό ουρανό, μακρινοί αστέρες, νεφελώματα, αστρικά σμήνη, γαλαξίες κλπ, είναι ένα ταξίδι στο παρελθόν. Το φως χρειάστηκε από λίγα λεπτά έως εκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς, πράγμα που δηλώνει ότι ο ουράνιος θόλος είναι μία τεράστια χρονομηχανή. Από μία πιο φιλοσοφική σκοπιά, όταν φωτογραφίζεις τον νυχτερινό ουρανό, καθαρίζει το μυαλό σου, ηρεμείς και αντιλαμβάνεσαι ότι είσαι ένα απειροελάχιστο κομμάτι από μία αέναη ύπαρξη. Πολλούς μπορεί να τους τρομάζει κάτι τέτοιο και μόνο στην ιδέα, αλλά για μένα και πολλούς αστροφωτογράφους, δηλώνει ταπεινότητα».
Η φωτογράφιση των αστέρων και των πλανητών σίγουρα δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και για να ακολουθήσει κανείς αυτό το μονοπάτι χρειάζεται να αναπτύξει ορισμένες δεξιότητες. Φυσικά, η αγάπη και η αναζήτηση για τον γαλαξία αποτελούν τους μοχλούς της εξερεύνησης. «Όπως για τα πάντα στη ζωή, πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις. Οπότε το ενδιαφέρον για τη φύση και τα άστρα θα σε βοηθήσουν πολύ στο να κυνηγήσεις τους στόχους σου και να εξελιχθείς.
Στο φωτογραφικό κομμάτι, πρέπει να γνωρίζεις κάποια πολύ βασικά πράγματα που αφορούν τη θέση των αστερισμών μέσα στον χρόνο, πότε/που ανατέλλει ο γαλαξιακός πυρήνας και γενικά να μπορείς να προσανατολιστείς στο σκοτάδι. Οι εφαρμογές κινητού που σε βοηθούν να εντοπίσεις του στόχους σου είναι μεν χρήσιμες, αλλά σε επιβραδύνουν και παίρνουν τη μαγεία από τη συνολική εμπειρία. Παράλληλα, πρέπει να χειρίζεσαι άψογα την κάμερά σου στο σκοτάδι, ώστε να είσαι γρήγορος και αποτελεσματικός. Αυτά βέβαια, είναι μόνο τα βασικά για να μπορέσεις να κάνεις την αρχή στην αστροφωτογραφία τοπίου».
«Starry night at Helmos Observatory»: Η αψίδα του γαλαξία μας να «βγαίνει» από το τηλεσκόπιο Αρίσταρχος
H φωτογραφία της έναστρης νύχτας στο Αστεροσκοπείο του Χέλμου δημιουργεί σκέψεις και συναισθήματα σε όποιον την βλέπει. Για τον φωτογράφο Κωνσταντίνο Θεμελή η λήψη αυτή αποτελεί μια εμπειρία, μια προσωπική στιγμή, μια μοναδική στιγμή του σύμπαντος που θα μείνει για πάντα στον χρόνο.
«Το Starry night at Helmos Observatory αποτελεί μία από τις αγαπημένες μου λήψεις. Την είχα στο μυαλό μου για αρκετό καιρό πριν τελικά την υλοποιήσω. Η ιδέα ήταν απλή, Ένα πανόραμα που θα δείχνει την αψίδα του γαλαξία μας να “βγαίνει” από το τηλεσκόπιο Αρίσταρχος. Έτσι λοιπόν, η ευκαιρία μου δόθηκε πέρσι τον Αύγουστο, το βράδυ που συνέβη η ετήσια πτώση των Περσίδων. Για να κάνω την στιγμή ακόμα πιο προσωπική, αποφάσισα να μπω και εγώ στο κάδρο, ώστε να τονίσω την κλίμακα μεγέθους μεταξύ των αντικειμένων. Το αποτέλεσμα ήταν μία από τις καλύτερες και αγαπημένες μου φωτογραφίες που αποτυπώνει την περιοχή του Κύκνου πάνω από το τηλεσκόπιο, καθώς και τους πλανήτες Κρόνο και Δία στα δεξιά του κάδρου. Την εικόνα συμπληρώνει το φωτεινό γαλαξιακό μας κέντρο.
Η υλοποίηση και ο προγραμματισμός, όπως σε κάθε αστροφωτογραφία, ήταν μία πιο δύσκολη υπόθεση. Ο αρχικός λόγος που είχαμε ανέβει στο αστεροσκοπείο του Χελμού ήταν για να φωτογραφίσουμε τις Περσίδες. Η ανατολή της Σελήνης θα συνέβαινε τις πρώτες πρωινές ώρες, οπότε είχαμε αρκετό χρόνο να φωτογραφίσουμε τον νυχτερινό ουρανό ανενόχλητοι.
Αρκετές μέρες πιο πριν, είχα υπολογίσει πόσες μοίρες πάνω από τον ορίζοντα θα βρίσκεται η αψίδα και το αζιμούθιο των δύο άκρων της, ώστε να ταιριάζουν τέλεια όπως ακριβώς το είχα σχεδιάσει στο μυαλό μου. Στήνοντας λοιπόν την κάμερά μου αρκετά μέτρα μακριά από το τηλεσκόπιο, φωτογράφισα δύο σειρές εικόνων ώστε να πάρω αρκετά δεδομένα να επεξεργαστώ.
Η αλήθεια είναι πως δεν ήμουν σίγουρος για το αν θα “έδεναν” οι εικόνες μεταξύ τους, μιας και το τηλεσκόπιο βρισκόταν σε λειτουργία και αυτό θα σήμαινε ασυνέχεια μεταξύ των πολλαπλών φωτογραφιών».
Επεξεργάζοντας τον Γαλαξία
«Αρχικά πρέπει να τονίσω πως η επεξεργασία των νυχτερινών εικόνων είναι τόσο σημαντική όσο και η σωστή τους λήψη. Ο εξοπλισμός δοκιμάζεται στο να συλλέξει φως στο απόλυτο σκοτάδι, οπότε πρέπει να με την επεξεργασία μας να φέρουμε στο προσκήνιο όλη την πληροφορία που έχει αποτυπωθεί στα RAW αρχεία μας.
Η συγκεκριμένη περίπτωση ήταν ιδιαίτερη, καθώς έπρεπε να ενώσω όλες τις εικόνες σε ένα ενιαίο πανόραμα. Γι’ αυτό το στάδιο, χρησιμοποίησα το PTGUI Pro, ένα λογισμικό δημιουργίας πανοραμάτων. Μία δυσκολία που αντιμετώπισα, ήταν ότι ο θόλος του τηλεσκοπίου μετακινήθηκε ελαφρώς (σκάναρε ένα supernova) μεταξύ των λήψεων, οπότε έπρεπε στο συγκεκριμένο σημείο να “κολλήσω” τη φωτογραφία “με το χέρι” χρησιμοποιώντας το Adobe Photoshop. Μετά το “δέσιμο” του πανοράματος, πρόσθεσα αντίθεση και κορεσμό στα χρώματα του γαλαξία με σκοπό να τονιστούν οι περιοχές εκπομπής Υδρογόνου-Α (μωβ-κόκκινες αποχρώσεις)».
Η φωτογραφία που ξεχωρίζει τώρα δεν έχει καν γαλαξία ή νεφέλωμα
«Σχεδόν όλες οι φωτογραφίες μου έχουν το ίδιο νόημα για μένα και δεν πιστεύω ότι υπάρχει αγαπημένη λήψη για κάποιον αστροφωτογράφο. Όλες απαιτούν πολύ κόπο και χρόνο. Αυτή την περίοδο όμως σκέφτομαι πάρα πολύ την ακόλουθη εικόνα. Περιέργως δεν περιέχει μέσα τον γαλαξία ή κάποιο επιβλητικό νεφέλωμα, αλλά η στιγμή ήταν τόσο ιδιαίτερη που δίνει τον έξτρα πόντο σε αυτή τη λήψη.
Τη φωτογράφισα προς το τέλος της ίδιας νύχτας που βγήκε η "Starry night at Helmos Observatory". Δεν ήταν καθόλου προγραμματισμένη, υπήρχε αρκετή κούραση, αλλά το τελικό κάδρο μου θυμίζει εκείνο το υπέροχο 2ημερο στο αστεροσκοπείο του Χελμού».
Και μια συμβουλή για το τέλος για όσους θέλουν να φωτογραφίζουν τον Γαλαξία
«Παρόλο που ο εξοπλισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην βελτιστοποίηση του τελικού αποτελέσματος, δεν πρέπει να πτοείστε από το να ξεκινήσετε να φωτογραφίζετε τον νυχτερινό ουρανό. Με πολύ εξάσκηση και έρευνα πάνω στο θεωρητικό κομμάτι, μπορείτε να εξελιχθείτε γρήγορα και να πάρετε εντυπωσιακά αποτελέσματα στις φωτογραφίες σας.
Ακόμα, να προσπαθείτε να γνωρίζετε άτομα που ασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με την αστρονομία ή την αστροφωτογραφία. Η παρέα κάτω από τον έναστρο ουρανό και οι ατελείωτες συζητήσεις πάνω σε θέματα που αφορούν το Σύμπαν μας, είναι μία από τις καλύτερες εμπειρίες που μπορείτε να βιώσετε. Ένα έξτρα όφελος είναι ότι αυτό σας παρέχει παραπάνω ασφάλεια σε απόμερα μέρη».
Κωνσταντίνος Θεμελής : Instagram