Τιμώντας την Επανάσταση του 1821, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) εργάζεται συστηματικά και προγραμματισμένα ήδη από τις αρχές του 2018, για τη συμμετοχή του στους εορτασμούς των 200 χρόνων από την έναρξή της.
Το παλαιότερο πανεπιστήμιο της χώρας σχεδιάζει μια σειρά από δράσεις με σκοπό την ανάδειξη της Επανάστασης του 1821 ώς μείζον ελληνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές γεγονός, την κατανόησή της ως ένα πολυπαραγοντικό και πολυεπίπεδο συμβάν, τη μελέτη της συμβολής του Αγώνα στη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Μέσα από συνέδρια, εκδηλώσεις, καλλιτεχνικά δρώμενα, το ΕΚΠΑ θέλει να τιμήσει την Επανάσταση του 1821 και παράλληλα να συμβάλλει στον αναστοχασμό και στη διεύρυνση του διαλόγου για την πορεία του ελληνικού κράτους από τις αρχές του 19ου αιώνα σε εκείνες του 21ου.
Για τον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό των δράσεων έχει συγκροτηθεί Επιτροπή από καθηγητές και καθηγήτριες του ΕΚΠΑ, επιστήμονες με εξειδικευμένο ερευνητικό και συγγραφικό έργο γύρω από την Επανάσταση και τις διαδρομές του ελληνικού κράτους. Πιο συγκεκριμένα η επιτροπή αποτελείται από τους παρακάτω:
- Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, Πρύτανης του ΕΚΠΑ, ως Πρόεδρος.
- Νίκος Αλιβιζάτος, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής
- Νάσια Γιακωβάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
- Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Άννα Καρακατσούλη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών Σπουδών
- Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου ΕΚΠΑ
- Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Ομότιμη Καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Ομότιμος Καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
- Παρασκευάς Κονόρτας, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Κωνσταντίνος Κωστής, Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών
- Λάμπρος Λιάβας, Καθηγητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών
- Αντώνιος Μακρυδημήτρης, Καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
- Ναπολέων Μαραβέγιας, Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ
- Χαράλαμπος Μπαμπούνης, Καθηγητής Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης
- Κωνσταντίνος Μπουραζέλης, Ομότιμος Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Ιωάννης Ξούριας, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φιλολογίας
- Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Δημήτρης Παυλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Βασιλική Σειρηνίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Καθηγητής-Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Οι σημαντικότερες δράσεις που έχουν προγραμματιστεί είναι οι παρακάτω:
Α. Διοργάνωση διεθνούς συνεδρίου τον Μάρτιο του 2020 με θέμα: Η Ελληνική Επανάσταση στην εποχή των Επαναστάσεων: Ιδεολογία, πράξη, κληρονομιές. Στο συνέδριο θα συμμετάσχουν περισσότεροι από 25 διακεκριμένοι ξένοι και Έλληνες ομιλητές με στόχο την ανάδειξη της διεθνούς σημασίας της Ελληνικής Επανάστασης και της ένταξής της στο χάρτη των παγκόσμιων επαναστάσεων. Τα πρακτικά του συνεδρίου θα εκδοθούν εντός του 2021 στην αγγλική γλώσσα από διεθνή εκδοτικό οίκο. Τον Σεπτέμβριο 2019 θα ανακοινωθεί το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου.
Β. Διοργάνωση εντός του 2021 δέκα ημερίδων με κοινή θεματική 200 Χρόνια ελληνικού κράτους. Απολογισμοί και προοπτικές. Οι ημερίδες θα εξειδικευθούν στις παρακάτω θεματικές: οικονομία, δημόσια διοίκηση, εκπαίδευση, πολιτισμός, αρχαιολογία, γλωσσικό ζήτημα, ένοπλες δυνάμεις-σώματα ασφαλείας, κοινοβουλευτισμός, δημόσια υγεία, κοινωνική ασφάλεια, διπλωματία-εξωτερική πολιτική, δικαιοσύνη. Εντός του 2019 θα ανακοινωθεί το πλήρες πρόγραμμα των ημερίδων.
Γ. Το ΕΚΠΑ προχωρά με γρήγορους ρυθμούς στη συγκρότηση του Κέντρου Μελέτης της Ελληνικής Επανάστασης, με στόχο υπερβαίνοντας τις εφήμερες εορταστικές εκδηλώσεις να οδηγηθούμε σε μια συστηματική και σε βάθος μελέτη της επαναστατικής δεκαετίας 1820-1830 στις διάφορες εκφάνσεις της. Προετοιμάζεται η ιστοσελίδα του Κέντρου, ενώ έχουν ήδη κατατεθεί προτάσεις για ερευνητικές δράσεις υπό την εποπτεία των διδασκόντων του ιδρύματος και με τη συνεργασία μεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών και υποψηφίων διδακτόρων. Ο στόχος είναι η διεύρυνση των γνώσεων μας για το 1821 και παράλληλα η συγκρότηση ενός νεότερου επιστημονικού δυναμικού, το οποίο θα στραφεί στη μελέτη της Επανάστασης.
Δ. 21 ομιλίες για το '21. Διοργάνωση εντός του 2021 διαλέξεων για το ευρύ κοινό από το ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό του ΕΚΠΑ. Οι θεματικές τους θα αφορούν καταρχάς τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και την Οθωμανική αυτοκρατορία στο α΄μισό του 19ου αιώνα, καθώς και την προεπαναστατική ελληνική κοινωνία και την ιδεολογική προετοιμασία για τον Αγώνα. Εκκινώντας από την Φιλική Εταιρεία και την Επανάσταση στη Μολδοβλαχία οι διαλέξεις θα επικεντρωθούν στις πολεμικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις του Αγώνα και στη διαδρομή για τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους.
Παράλληλα, προγραμματίζονται και άλλες εκδηλώσεις (εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες), το πρόγραμμα των οποίων θα ανακοινωθεί σύντομα, όπως επίσης και οι θεσμοί και οι φορείς με τους οποίους θα συμπράξει το ΕΚΠΑ για την πραγματοποίηση των παραπάνω.