Ο αντιπρόεδρος του δσ του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Αναστάσιος Εμβαλωτής, εξηγεί στο iefimerida τη μεγάλη μεταρρύθμιση των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών.
Γράφει αναλυτικά:
Παρουσιάστηκαν από τον Πρωθυπουργό, την Υπουργό Παιδείας και τον Πρόεδρο του ΙΕΠ, τα Νέα Προγράμματα Σπουδών (ΝΠΣ).
Η ανακοίνωση των Προγραμμάτων, που είχε προηγηθεί, αποτέλεσε την αφορμή για συζητήσεις, τις περισσότερες φορές ενδιαφέρουσες, για το χαρακτήρα του μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος. Έχοντας μελετήσει το μεγαλύτερο μέρος των Προγραμμάτων Σπουδών που έχουν εκπονηθεί, αποδελτιώνω ορισμένα από τα χαρακτηριστικά τους:
(α) τα νέα Προγράμματα Σπουδών επιτρέπουν, στην πλειονότητά τους, τη μετατόπιση του επίκεντρου της σχολικής εκπαίδευσης από τη συσσώρευση και παρουσίαση της γνώσης στην επίτευξη μαθησιακών αποτελεσμάτων και τη σύνδεση των τελευταίων με τις δεξιότητες των μαθητών. Καθώς η πρόσβαση στη γνώση δεν υπόκειται στους περιορισμούς του παρελθόντος, η έμφαση φαίνεται να μετακινείται προς τη μεθοδολογία αναζήτησης και αξιοποίησης των πηγών, τη διασφάλιση της ποιότητας και τον έλεγχο εγκυρότητας του περιεχομένου τους. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται ουσιαστικές προϋποθέσεις ανάπτυξης της κριτικής σκέψης ενώ παράλληλα παρέχονται οι απαραίτητοι βαθμοί ελευθερίας στους εκπαιδευτικούς προκειμένου να αξιοποιήσουν ποικιλία πηγών.
(β) τα νέα ΠΣ επιχειρούν να μετατοπίσουν το επίκεντρο της διδακτικής πράξης από τον εκπαιδευτικό στους μαθητές, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα έρευνας, ομαδικής εργασίας εντός και εκτός σχολείου, αναστοχασμού, έκφρασης της δημιουργικότητας και των δυνατοτήτων που έχει ο κάθε μαθητής. Οι εκπαιδευτικοί δεν “διδάσκουν τη γνώση” αλλά “μαθαίνουν (με) τους μαθητές πώς να μαθαίνουν”.
(γ) τα νέα ΠΣ αξιοποιούν τη μεθοδολογία της επιστήμης, προάγοντας μέσα από διερευνητικές τεχνικές και σενάρια επίλυσης προβλημάτων τον επιστημονικό τρόπο σκέψης, την υπευθυνότητα και την ανάγκη συμμετοχής και έκφρασης.
Όλα τα παραπάνω σε ένα διαλειτουργικό περιβάλλον συνέργειας γνωστικών αντικειμένων, διαθεματικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων, συμβατό με τις τρέχουσες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Ενσωματώνοντας στοιχεία της καθημερινότητας, προάγουν την επικοινωνία και τη συνεργασία κοινοτήτων μάθησης, ενώ στοιχεία όπως η αναγνώριση της ετερότητας, η συμπερίληψη, η αειφορία και η βιώσιμη ανάπτυξη, συνδυάζονται με την καινοτομία και τη διαχρονικότητα.
Τα Προγράμματα Σπουδών είναι πλέον στη διάθεση της εκπαιδευτικής κοινότητας, ενώ ξεκίνησε η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η πιλοτική εφαρμογή τους, η οποία θα επεκταθεί την επόμενη διετία, προκειμένου, σε συνδυασμό με την εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου και μιας σειράς άλλων καινοτομιών, οι αλλαγές που διαγράφονται στο άμεσο μέλλον να μας επιτρέψουν να ατενίζουμε με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον των παιδιών μας και της χώρας.
*Ο Αναστάσιος Εμβαλωτής είναι αντιπρόεδρος του ΔΣ του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων