Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η απόδοση δικαιοσύνης αργεί στην Ελλάδα είναι ότι τα δικαστήρια λειτουργούν ακόμη με επιδόσεις περασμένων δεκαετιών.
Παρότι η κυβέρνηση ενθαρρύνει την ψηφιακή επανάσταση στο Δημόσιο, τα δικαστήρια αγνοούν τη λειτουργία των σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων διότι δεν προβλέπεται από το νόμο.
Διοικητικοί φάκελοι... 70.000 σελίδων δεν μπορούν να αποσταλούν ψηφιακά, αλλά εκτυπώνονται και διανέμονται χέρι-χέρι στους ενδιαφερόμενους. Πολίτες από μακρινά νησιά δεν επιτρέπεται να αποστείλουν ηλεκτρονικά μια εξουσιοδότηση και επιβάλλεται να την παραδώσουν δια ζώσης.
Αυτά και πολλά άλλα παραδείγματα, όπως θα διαβάσετε στη συνέχεια, αποκαλύπτουν ένα γραφειοκρατικό πλέγμα του περασμένου αιώνα, το οποίο καταπνίγει τις διαδικασίες και καθυστερεί την ταχεία απόδοση δικαιοσύνης και έκδοση αποφάσεων.
Για ποιον λόγο η Δικαιοσύνη βρίσκεται δεκαετίες πίσω από την υπόλοιπη κοινωνία όσον αφορά την ψηφιοποίηση; Η χώρα μας κατέχει τη θλιβερή 147η θέση στην παγκόσμια κατάταξη σχετικά με τις καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης και αποτελεί καθήκον για τον νέο υπουργό Γιώργος Φλωρίδης να ανταποκριθεί άμεσα σε αυτή την αναγκαιότητα.
Ο πρόεδρος στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, Δήμος Χρυσός, περιγράφει γλαφυρά για το iefimerida.gr την πρωτόγονη αυτή κατάσταση, καθώς και το απέραντο χαρτοβασίλειο στο οποίο παραμένει ακόμη σήμερα η ελληνική Δικαιοσύνη.
Ελλάδα 2023: Μια συνηθισμένη μέρα στο δικαστήριο
Μια καινούργια υπάλληλος, ονόματι Α, πιάνει δουλειά σε ένα διοικητικό πρωτοδικείο μεγάλης πόλης. Ένα πρωινό, μετά από λίγες μέρες, συνεργάζεται με τον Προϊστάμενο, ονόματι Β, για τις ενέργειες που πρέπει να διεκπεραιωθούν:
Β: «Κυρία Α, ετοιμάζετε σας παρακαλώ τις κλήσεις για την επόμενη δικάσιμο;».
Α: «Βεβαίως, κύριε Προϊστάμενε! Θα τις στείλω αμέσως στους δικηγόρους».
Β: «Τι εννοείτε, κυρία Α; Δεν στέλνουμε ψηφιακά τις κλήσεις. Σε χαρτί θα τις τυπώσετε και θα τις παραδώσουμε στον επιμελητή».
Α: «Μα ο επιμελητής θα έρθει την άλλη βδομάδα».
Β: «Όποτε έρθει».
Α: «Και πώς θα προλάβει να επιδώσει κλήσεις σε 250 διαφορετικούς παραλήπτες; Θα χρειαστεί δύο μήνες».
Β: «Όσο χρειαστεί…».
Α: «Μα τις έχω ήδη σε ψηφιακή μορφή τις κλήσεις. Μπορώ σε λίγα λεπτά να τις στείλω όλες και να ενημερωθούν άμεσα οι διάδικοι».
Β: «Μα δεν προβλέπεται, κυρία Α!».
Α: «Κύριε προϊστάμενε, καθημερινά δεν ανταλλάσσουμε υπηρεσιακή αλληλογραφία με το υπουργείο, το ΣτΕ, τον δήμο και όλες εν γένει τις υπηρεσίες; Γιατί να μη στέλνουμε και τις κλήσεις;».
Β: «Γιατί απλά δεν προβλέπεται».
Α: «Πάντως, κύριε προϊστάμενε, διαμαρτύρονται από πολλές υπηρεσίες ότι ενημερώνονται με καθυστέρηση για τη δικάσιμο, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν να στείλουν τον φάκελο της υπόθεσης και να δίνονται αναγκαστικά αναβολές».
Β: «Άρα, δεν υπάρχει θέμα. Αν χρειάζεται, θα δίνονται αναβολές».
Α: «Έχουμε και τρεις επιδόσεις προς πραγματογνώμονες, για να αναλάβουν καθήκοντα».
Β: «Να τις δώσετε κι αυτές για επίδοση».
Α: «Αυτό θα καθυστερήσει τις υποθέσεις και πρόκειται για ιατρικά σφάλματα. Μήπως να τις στείλω ηλεκτρονικά, ώστε…;».
Β: «Όχι. Όπως προβλέπεται. Στον επιμελητή. Όταν τις επιδώσει και μας επιστρέψει τα αποδεικτικά, θα επανέλθουμε».
Α: «Τηλεφώνησε ο κύριος Ψ, προσφεύγων στην υπόθεση με το επίδομα παραπληγίας. Έχει εκδώσει ψηφιακή εξουσιοδότηση προς τον δικηγόρο και θέλει να μας τη στείλει ηλεκτρονικά».
Β: «Δεν προβλέπεται. Να την εκτυπώσει και να την φέρει ή να στείλει κάποιον άλλο να τη φέρει».
Α: «Μα, ο κύριος Ψ μένει στη Σάμο».
Β: «Αυτό είναι αδιάφορο. Πρέπει να την καταθέσει δια ζώσης».
Α: «Μα, κύριε προϊστάμενε, την έχει εκδώσει ψηφιακά μέσα από την ψηφιακή πύλη gov.gr του Δημοσίου».
Β: «Όπως και αν την εξέδωσε, εδώ πρέπει να την φέρει χέρι με χέρι».
Α: «Μάλιστα! Να σας ενημερώσω και για κάτι ακόμα. Πήραν τηλέφωνο από το υπουργείο Ενέργειας. Ο διοικητικός φάκελος για τις υποθέσεις που τους αφορούν είναι 70.000 σελίδες. Μου είπαν ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να κάνουν τέτοια εκτύπωση και ρωτάνε, αν μπορούν να τον στείλουν ψηφιακά».
Β: «Θα τους πείτε ότι αυτό δεν προβλέπεται. Να βρουν τρόπο να εκτυπώσουν…».
Α: «70.000 σελίδες;».
Β: «Όσες είναι! Ε, τι να κάνουμε τώρα;».
Α: «Να τους επιτρέψουμε να τις στείλουν ψηφιακά».
Β: «Μα, πώς θα τις προωθήσουμε στον εισηγητή και στον προσφεύγοντα;».
Α: «Εε, ψηφιακά!»
Β: «Δεν γίνονται αυτά, κυρία Α. Δεν προβλέπεται, σας είπα».
Α: «Κάτι ακόμα, κύριε προϊστάμενε. Έχω εδώ τις τελευταίες αποφάσεις που δημοσιεύθηκαν. Να αρχίσω να τις στέλνω με ψηφιακό πιστοποιητικό;».
Β: «Όχι, βέβαια! Να τις εκτυπώσετε όλες και να τις παραδώσετε στον επιμελητή. Όταν έρθει».
Α: «Μα, αυτές θα αργήσει ακόμα περισσότερο να τις επιδώσει. Θα του πάρει μήνες».
Β: «Όσο του πάρει».
Α: «Ξέρετε, μια υπόθεση αφορά σύνταξη και το δικαστήριο έκανε 5 χρόνια να βγάλει οριστική απόφαση. Ο άνθρωπος αυτός με πήρε τηλέφωνο κλαίγοντας και με ρωτάει αν βγήκε η απόφαση. Μου είπε ότι δεν έχει να φάει και τον βοηθάνε οι γνωστοί του. Να τη στείλω τουλάχιστον σε αυτόν;».
Β: «Όχι, κυρία Α. Δεν προβλέπεται, σας λέω, για ακόμα μία φορά. Θα περιμένει όσο χρειαστεί».
Α: «Μα σχεδόν όλα τα πιστοποιητικά πλέον εκδίδονται ψηφιακά. Χρειάστηκα πρόσφατα πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και…».
Β: «Το ξέρω, κυρία Α! Όλα πλέον εκδίδονται και διαβιβάζονται ψηφιακά, αλλά όχι οι δικαστικές αποφάσεις».
Α: «Κύριε προϊστάμενε, εκτός από τις οριστικές, έχω εδώ μερικές προδικαστικές αποφάσεις που απλά ζητάνε συμπληρωματικά στοιχεία. Μήπως αυτές…».
Β: «Να τις εκτυπώσετε και να τις παραδώσετε στον επιμελητή. Μη λέμε τα ίδια!».
Α: «Μα, έτσι θα πάρει μήνες, για να οριστεί νέα δικάσιμος, ενώ αν τις στείλω ψηφιακά…».
Β: «Ας πάρει όσο θέλει. Δεν είναι δική μας ευθύνη».
Α: «Κάτι άλλο, κύριε προϊστάμενε! Θα θέλατε να πάμε για φαγητό μετά τη δουλειά;».
Β: «Α, ευχαρίστως! Μπαίνω από το κινητό μου να κάνω την κράτηση. Ένα λεπτό θα πάρει».
Η παραπάνω σκηνή, αν εξαιρέσουμε τη δραματουργία, στηρίζεται σε απολύτως αληθινά γεγονότα, που συμβαίνουν κάθε μέρα στα ελληνικά δικαστήρια. Εξαιτίας της ελλιπούς ψηφιοποίησης, ο χρόνος εκδίκασης επιμηκύνεται αδικαιολόγητα και αχρείαστα, στερώντας από τους Έλληνες πολίτες τη δικαστική προστασία για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμα και σε εκείνους που η ζωή τους εξαρτάται από την απόφαση που περιμένουν.
Δήμος Χρυσός
Εφέτης Δ.Δ.