Μια συγκλονιστική περιγραφή των στιγμών που έζησε στο θέατρο Μπατακλάν του Παρισιού το Νοέμβριο του 2015 όπου 4 τζιχαντιστές σκότωσαν 87 πολίτες έκανε ο διαπραγματευτής της Γαλλικής αστυνομίας σε σεμινάριο στη Βέροια.
«Δεν υπάρχει διαπραγμάτευση με δράστες τζιχαντιστές. Απλά κερδίζεις χρόνο προκειμένου οι ειδικές δυνάμεις να επέμβουν» είπε μεταξύ άλλων ο 55χρονος διαπραγματευτής της Γαλλικής Αστυνομίας.
Ο Γάλλος αξιωματικός με 17 χρόνια εμπειρίας και σοβαρά περιστατικά διαχείρισης συμμετείχε και μετέδωσε τις γνώσεις του, στους συμμετέχοντες σεμιναρίου του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάρτιση-εκπαίδευση των αρχών επιβολής του νόμου (CEPOL) με θέμα «Διαπραγματεύσεις σε καταστάσεις ομηρίας και επικοινωνία σε καταστάσεις κρίσης-Crisis Hostage Negotiation & Crisis Communication», το οποίο πραγματοποιήθηκε από 14 έως 18 Οκτωβρίου 2019, στις εγκαταστάσεις της Σχολής Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Ελληνικής Αστυνομίας Βόρειας Ελλάδας στη Βέροια Ημαθίας.
Τον συντονισμό του σεμιναρίου είχε αναλάβει το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων του Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ, αρμόδιο για την Ομάδα Διαπραγματευτών της Ελληνικής Αστυνομίας, με υπεύθυνο διοργάνωσης τον υπαστυνόμο Α' Απόστολο Σκρέκα.
Το σεμινάριο εκπαίδευσης ήρθε σε μία κρίσιμη χρονική περίοδο, κατά την οποία οι ελληνικές διωκτικές αρχές ανησυχούν για την πιθανότητα μετακίνησης τζιχαντιστών από τις εμπόλεμες ζώνες της Βόρειας Συρίας, λαμβάνοντας εντατικότερα μέτρα εντοπισμού τους στα ελληνικά νησιά, και σε λιμάνια και αεροδρόμια για εκείνους που κατέχουν ευρωπαϊκά διαβατήρια.
«Οι στιγμές στο Μπατακλάν»
Οι τζιχαντιστές στις 13 Νοεμβρίου 2015 είχαν αρχίσει το δολοφονικό τους έργο σκοτώνοντας πολίτες σε εστιατόρια, καφετέριες, έξω από το Σταντ ντε Φρανς. Τέσσερις από αυτούς κατέληξαν στο θέατρο Bataclan, στην Boulevard Voltaire, όπου είχε συναυλία το αμερικανικό ροκ συγκρότημα Eagles of Death Metal και έπαιζε για ένα κοινό περίπου 1.500 ατόμων.
Μετά τους πρώτους νεκρούς και τις εκρήξεις οι ειδικές δυνάμεις της Γαλλικής Αστυνομίας, είχαν εισβάλει στο θέατρο με σκοπό την επιχείρηση εξόντωσης των δραστών. Ο 55χρονος -σήμερα- διαπραγματευτής ήταν μαζί τους, όταν ένας από τους δράστες φώναξε προς το μέρος του, πως θέλει να διαπραγματευτούν και του ζήτησε να πλησιάσει για να του δώσει τον… αριθμό τηλεφώνου προκειμένου να συνομιλήσουν. Ο διαπραγματευτής βρισκόταν στη δυσάρεστη θέση και κάτω από μεγάλη ψυχολογική πίεση να περνά πάνω από τους νεκρούς για να προσεγγίσει. Τα κατάφερε και στη συνέχεια απομονώθηκε για να συνομιλήσει μαζί τους με στόχο την καθυστέρηση.
«Επρεπε να κερδίσω χρόνο»
«Έπρεπε να κερδίσω χρόνο για να προετοιμαστούν καλύτερα οι ειδικές δυνάμεις για την αστυνομική επέμβαση εξουδετέρωσης με όσο το δυνατόν μικρότερες αριθμητικά απώλειες ομήρων. Τέτοιοι δράστες διακατέχονται από φανατισμό και είναι αποφασισμένοι να φθάσουν στο θανατηφόρο τέλος για τους ομήρους και τους ίδιους. Το πολύ να απελευθερώσεις 1-2 ομήρους επειδή το θέλουν, για να κερδίσουν και εκείνοι χρόνο για την μεγαλύτερη προβολή και δημοσιοποίηση της πράξης τους» επεσήμανε ο Γάλλος διαπραγματευτής κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου.
Ο ίδιος λίγους μήνες νωρίτερα από το Μπατακλάν είχε διαπραγματευτεί με τον 32χρονο Αμεντί Κουλιμπαλί τον δράστη της ομηρίας στο Εβραϊκό Παντοπωλείο στο Πορτ ντε Βενσέν, ανατολικό προάστιο του Παρισίου, που σημειώθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2015, με τον θάνατο 4 ομήρων και του δράστη κατά τη διάρκεια της αστυνομικής επέμβασης. Η μεθοδολογία του εγχειριδίου αντιμετώπισης αυτού του περιστατικού είχε αποτελέσει το σενάριο άσκησης διαπραγμάτευσης που είχαν περάσει 20 Έλληνες αξιωματικοί, λίγο πριν το Μπατακλάν.
Οι τζιχαντιστές επιδιώκουν την προβολή από τα ΜΜΕ
Στο σεμινάριο συμμετείχαν 29 πιστοποιημένοι διαπραγματευτές προερχόμενοι από αρχές επιβολής του νόμου κρατών-μελών της Ε.Ε., τον FRONTEX και την Ελβετία, ενώ παράλληλα έλαβαν μέρος και 13 εισηγητές-εμπειρογνώμονες από Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και του εξωτερικού, ανάμεσα στους οποίους ο πολύπειρος διαπραγματευτής της Γαλλικής Αστυνομίας.
«Δεν πρόκειται για ιδεολόγους, πολιτικούς ή θρησκευτικούς τρομοκράτες, αλλά για άτομα που έχουν μοναδικό στόχο την διάχυση τρόμου από τη δράση τους, και μοναδική λύση είναι η επέμβαση για την εξουδετέρωσή τους με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος σε ανθρώπινες ζωές, όπως έχει δείξει μέχρι σήμερα η διεθνή εμπειρία» επεσήμαναν στις διαλέξεις τους εξειδικευμένοι αξιωματικοί, που ήρθαν αντιμέτωποι με τέτοια περιστατικά.
Οι πιθανότητες επιτυχίας διαπραγμάτευσης με τζιχαντιστές δράστες, είναι μεγαλύτερες στις τυχαίες περιπτώσεις εντοπισμού τους και επιχείρησης σύλληψης που οδηγεί στον αναγκαστικό εγκλωβισμό τους και ομηρία τυχαίων πολιτών σε κλειστό ή δημόσιο χώρο, όπως προκύπτει από το εκπαιδευτικό εγχειρίδιο. Στις σχεδιασμένες επιθέσεις τους αυτές οι πιθανότητες σχεδόν μηδενίζονται.
Από τα πρώτα αιτήματα που εκδηλώνουν οι τζιχαντιστές είναι η προβολή της ενέργειά τους από τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τις γνωστές εικόνες πάνοπλων ανδρών πίσω από τους ομήρους, που προβαίνουν σε διαγγέλματα θρησκευτικού μίσους. Το εγχειρίδιο απαγορεύει τέτοια παραχώρηση του διαπραγματευτή αλλά ο επικεφαλής αξιωματικός της «σκηνής» αποφασίζει αν θα το εγκρίνει. Βέβαια σε περιπτώσεις προμελετημένων επιθέσεων, οι τζιχαντιστές έχουν προετοιμαστεί και για την «διαφημιστική καμπάνια» της πράξης τους, εικονογραφώντας μόνοι τους σκηνές, τις οποίες δημοσιοποιούν οι ίδιοι μέσω συνεργών τους σε άλλα σημεία του πλανήτη.
Στο σεμινάριο συμμετείχαν (29) πιστοποιημένοι διαπραγματευτές προερχόμενοι από αρχές επιβολής του νόμου κρατών – μελών της Ε.Ε., τον FRONTEX και την Ελβετία, ενώ παράλληλα έλαβαν μέρος και δεκατρείς (13) εισηγητές – εμπειρογνώμονες από Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και της αλλοδαπής.
Σκοπός του ήταν η εισαγωγή των εκπαιδευομένων σε εξειδικευμένες έννοιες που σχετίζονται με τη διαπραγμάτευση σε ιδιαίτερα κρίσιμα περιστατικά, παρέχοντάς τους ειδικά εργαλεία με σκοπό την υποβοήθηση του έργου τους κατά την επιτέλεση της αποστολής τους.
Το σεμινάριο ολοκληρώθηκε με τη διεξαγωγή πραγματικής άσκησης με την κωδική ονομασία «Μινώταυρος», η οποία σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων & Διαχείρισης Κρίσεων, την Ομάδα Σχεδιασμού Ασκήσεων και την Ειδική Εκπαιδευτική Ομάδα Διαπραγματευτών Ελληνικής Αστυνομίας.
Στους συμμετέχοντες απονεμήθηκαν πιστοποιητικά σπουδών από τoν Γενικό Περιφερειακό Αστυνομικό Διευθυντή Κεντρικής Μακεδονίας, Υποστράτηγο Αβραάμ Αϊβαζίδη, συνεπικουρούμενο από τη Διοικητή της Σχολής Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Ελληνικής Αστυνομίας Βόρειας Ελλάδας, Αστυνομικό Υποδιευθυντή Σοφία Γαϊτανίδου και τους εισηγητές – εμπειρογνώμονες του σεμιναρίου.
Κατά την τελετή λήξης απηύθυναν σύντομο χαιρετισμό η Διοικητής της Σχολής και η Τμηματάρχης του Εθνικού Τμήματος της CEPOL, Αστυνόμος Β΄ Μαρία Αρετή Κυρίτση, ενώ προσφέρθηκαν και αναμνηστικά δώρα ως ένδειξη αγαστής συνεργασίας και φιλοξενίας.