Το τραγικό δυστύχημα με το Canadair CL-215 στην Κάρυστο έδωσε επιπλέον «ντεσιμπέλ» σε έναν διάλογο που ανοίγει κάθε, σχεδόν, καλοκαίρι.
Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι μια χώρα τόσο ευπαθής στις πυρκαγιές -κάτι που θα ενταθεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, τα επόμενα χρόνια, λόγω της κλιματικής κρίσης- θα έπρεπε να προμηθευτεί πολύ περισσότερα, σύγχρονα εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Κάποιοι άλλοι, ωστόσο, αντιτείνουν ότι η Ελλάδα έχει ήδη αρκετά εναέρια μέσα και πως θα πρέπει να επενδύσει κυρίως στο κομμάτι της επιτήρησης και της πρόληψης.
Πού βρίσκεται άραγε η αλήθεια;
Το iefimerida.gr αναζήτησε στους αρμοδίους απαντήσεις για την κατάσταση των Canadair, τις συνθήκες υπό τις οποίες εργάζονται οι χειριστές, αλλά και για την προοπτική της αγοράς νέων, σύγχρονων αεροσκαφών πυρόσβεσης.
Η Κάρυστος επανέφερε το «ντιμπέιτ» για την παλαιότητα των Canadair
«Για το δυστύχημα στην Κάρυστο θα βγει το πόρισμα. Δεν μπορούμε να λέμε αν είναι παλιό το αεροσκάφος ή όχι. Ξέρετε ότι κάποια μπορεί να είναι παλιά, αλλά να είναι πολύ αξιόπιστα. Η ''Ντακότα'', που την είχαμε 50-60 χρόνια, ήταν το πλέον αξιόπιστο αεροσκάφος, παρότι παλιό, δεν έπεφτε με τίποτα» λέει στο iefimerida.gr ο Αντισμήναρχος Δημήτρης Ρώτας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Στρατιωτικών (ΠΟΜΕΝΣ).
Όπως εξηγεί, «είναι ανεύθυνο να λέμε ότι είναι για τα μουσεία ή ότι δεν συντηρούνται. Οι μηχανικοί κάνουν πολλή δουλειά, δουλεύουν νυχθημερόν σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Ναι, τα 215 είναι παλιά αεροσκάφη. Οι κινητήρες είναι πολύ παλιοί. Σκεφτείτε ότι η καμπίνα του αεροσκάφους δεν έχει κλιματισμό, έχει κάτι ανεμιστηράκια. Μερικές φορές η θερμοκρασία στην καμπίνα φτάνει τους 50 ή 60 βαθμούς. Σίγουρα χρήζουν αντικατάστασης, αυτό είναι δεδομένο με τις νέες συνθήκες, όμως δεν μπορούμε να λέμε ότι είναι ''νεκροταφεία''. Δεν μπορούμε να ακυρώνουμε τη δουλειά εξαιρετικά έμπειρων τεχνικών», σημειώνει.
«Η μόνη εικόνα που έχουμε αυτή τη στιγμή για την Κάρυστο είναι αυτή που είχαν όλοι οι τηλεθεατές. Η εκτίμησή μου είναι ότι κόλλησε το πηδάλιο το δεξί. Δεν είχε και ύψος και οι πιλότοι δεν είχαν τη δυνατότητα να κάνουν τίποτα. Ούτε πόδι να χρησιμοποιήσουν, ούτε χέρι. Εμείς το βλέπουμε από την τηλεόραση, όμως ο αεροπορικός χρόνος εάν το δείτε είναι 3-4 δευτερόλεπτα» λέει από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Τζαβέλλας, αντιπτέραρχος ε.α., πρόεδρος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας.
Ο κ. Τζαβέλλας, ιπτάμενος-εκπαιδευτής με χιλιάδες ώρες πτήσης, ερωτηθείς αν υπάρχει πιθανότητα να είχε κάποιο τεχνικό πρόβλημα το μοιραίο Canadair υποστηρίζει ότι «απ’ όσα έχουμε δει, δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Ήταν άτυχοι. Χτύπησαν σε χοντρό κλαδί, ο πλωτήρας ή ταυτόχρονα ο πλωτήρας και το δεξί πηδάλιο κλίσης. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει δεξιά κλίση που να μη διορθώνεται. Ήταν πάρα πολύ άτυχοι, είναι πολύ κρίμα».
«Είναι πόλεμος η φωτιά»
Στον ίδιο τόνο και ο Σπύρος Μενύκτας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων Πολεμικής Αεροπορίας, μέλη του οποίου απασχολούνται ως πολιτικό τεχνικό προσωπικό (υπάλληλοι τεχνικοί) και στα Canadair.
«Δεν είμαι ειδικός, όμως θεωρώ ότι το δυστύχημα της Καρύστου ήταν αυτό που λέμε ''η κακιά στιγμή''. Αυτό που ξέρω είναι ότι τα αεροσκάφη που είναι σε λειτουργία είναι στην εντέλεια. Δεν σηκώνεται αεροσκάφος να πάει στα κλιμάκια χωρίς να είναι 100% εντάξει. Η συντήρηση που γίνεται στα Canadair είναι άψογη. Είναι εποικοδομητική η κριτική, όμως στα Canadair δεν γίνονται ''τσιγκουνιές'', δεν γίνονται εκπτώσεις», επισημαίνει.
Ο κ. Μενύκτας παραδέχεται πως «η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε πολλά πτητικά, όμως ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει πως όταν ένα αεροσκάφος είναι καθηλωμένο υπάρχει σοβαρός λόγος».
Ο Κωνσταντίνος Τζαβέλλας υπενθυμίζει πως «η φωτιά είναι πόλεμος, κανονικός πόλεμος. Οι πιλότοι των πυροσβεστικών την πρώτη φορά θα δουν πώς είναι, τη δεύτερη θα κατέβουν λίγο ακόμα, την τρίτη θα δουν ακόμα καλύτερα αν έχει σύρματα ή άλλα εμπόδια και θα κατέβουν ακόμη περισσότερο. Τα θερμικά κύματα εκεί είναι παράξενα. Σε μια μικρή χαράδρα ένα μικρό καθοδικό ρεύμα 5-10 μέτρων μπορεί να φέρει το τέλος. Δεν ξέρουμε τα ρεύματα πώς ήταν εκείνη τη στιγμή. Αν είχε λίγο χώρο ακόμα μπορούσε το αεροπλάνο να ανέβει. Άλλο είναι να είσαι ψηλά και να έχεις χρόνο» προσθέτει, με έκδηλη την πικρία του για την τραγική κατάληξη.
Πόσες ώρες πετούν οι ιπτάμενοι των Canadair
Ένα άλλο ζήτημα που συχνά ανακύπτει για τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης είναι οι ώρες που αναγκάζονται να βρίσκονται στον αέρα οι ιπτάμενοι.
«Το crew rest, δηλαδή το διάστημα ανάπαυσης των χειριστών των Canadair, και όχι μόνο, τηρείται ευλαβικά. Ποτέ δεν θα ρισκάρει κανείς την ασφάλεια των πτήσεων. Έχω ανθρώπους στη μοίρα μέσα. Ένας πιλότος στην 355 το βαρύ εξάμηνο, το καλοκαιρινό, του βάζουν 100 με 150 ώρες το μέγιστο. Διαιρέστε και δείτε πόσο βγαίνει τον μήνα. Και οι 150 ώρες είναι η υπερβολή. Ο μέσος όρος είναι 100 με 120 ώρες πτήσης. Δεν λέω ότι είναι λίγο, κάθε άλλο. Όμως δείχνει τι προσοχή δίνεται στην ασφάλεια των πτήσεων. Δεν βάζει κάποιος τους χειριστές μέσα και τους λέει ''θα πετάτε όλη μέρα, πάνω-κάτω'', δεν γίνονται αυτά» απαντά ο πρόεδρος της ΠΟΜΕΝΣ, Δημήτρης Ρώτας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα στοιχεία για τις ακριβείς ώρες πτήσεων «τα γνωρίζουμε από τα δεδομένα για το πτητικό επίδομα. Το πτητικό επίδομα είναι 30-40 ώρες για την κανονική περίοδο. Τη θερινή, την ''καυτή'' περίοδο, είναι στις 100 με 120 ώρες. Δηλαδή, μπορεί να βγαίνει 20 ώρες πτήσης τον μήνα».
Κατά τον κ. Τζαβέλλα, πρόεδρο της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών της Πολεμικής Αεροπορίας, «οι χειριστές πυροσβεστικών αεροσκαφών λειτουργούν με ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο. Δεν υπάρχει περίπτωση στην Πολεμική Αεροπορία να γίνει παράβαση του χρόνου πτήσης που πρέπει να πετάξει το πλήρωμα. Δεν υφίστανται ''υπερωρίες''. Συνήθως επιστρέφουν στο αεροδρόμιο που θα τους αλλάξει το άλλο πλήρωμα. Προσγειώνονται και κάθονται μέχρι να έρθει το άλλο πλήρωμα. Εδώ και πολλά χρόνια εφαρμόζεται αυτό».
Ο κ. Ρώτας προσέθεσε σχετικά ότι η ΠΟΜΕΝΣ χαιρετίζει την απόφαση της πολιτικής ηγεσίας για την αύξηση του πτητικού επιδόματος για τους πιλότους των Canadair.
«Φαίνεται να αναγνωρίζεται έμπρακτα η επικινδυνότητα της θέσης. Όμως, πέραν των ιπταμένων, υπάρχουν και μηχανικοί, που δουλεύουν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Αυτοί οι άνθρωποι κρατούν τα αεροπλάνα στον αέρα. Άρα, θα πρέπει η πολιτεία να προβλέψει στο νέο μισθολόγιο για τις Ενοπλες Δυνάμεις και το τεχνικό επίδομα. Ένα επίδομα που έπαιρναν παλαιότερα οι συνάδελφοι τεχνικοί που δούλευαν στα αεροσκάφη», υπογραμμίζει.
Ο αριθμός των εναέριων
Δεν είναι λίγα τα περιστατικά πυρκαγιών -πολλά εκ των οποίων κάλυψε από κοντά το iefimerida- στα οποία φαίνεται να επιχειρούν λίγα εναέρια. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο εμφανές όταν εκδηλώνονται ταυτόχρονα μεγάλες πυρκαγιές σε διαφορετικά μήκη της χώρας.
«Είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες τις αεροπορίες του κόσμου. Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι μια αεροπορία έχει 20 Canadair. Δεν θα πετάξουν ποτέ και τα 20 ταυτόχρονα. Ούτε στον πόλεμο συμβαίνει αυτό. Θεωρείτε ότι στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας πετούν ταυτόχρονα όλα τα αεροσκάφη; Λένε ''έχουμε τόσα Canadair, αλλά δεν πετούν''. Αυτή δεν είναι σωστή οπτική. Χρειάζονται έλεγχοι, χρειάζεται διαρκής συντήρηση, ιδίως σε περιόδους όπου γίνεται μεγάλη χρήση. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα είχαμε πολλά ακόμη δυστυχήματα, θα έπεφταν μόνα τους τα Canadair» τονίζει ο Αντισμήναρχος Δημήτρης Ρώτας, πρόεδρος της ΠΟΜΕΝΣ.
«Πρέπει να ανανεωθεί ο στόλος, τα Canadair της επόμενης γενιάς θα έχουν τρομακτικές δυνατότητες»
Σχολιάζοντας το ζήτημα της παλαιότητας των αεροσκαφών, κυρίως των CL-215, ο Κωνσταντίνος Τζαβέλλας λέει ότι «αυτά τα αεροσκάφη έχουν υποστεί τόσο πολλές και μεγάλες τροποποιήσεις, και στον κινητήρα, και στα όργανα και στη δομική τους σύνθεση, από την εταιρεία, που το αρχικό αεροπλάνο δεν έχει ουδεμία σχέση με αυτό που πετάει τώρα. Πλέον, σε αυτά είναι όλα πάνω καινούρια. Με το που σταματάει η περίοδος πυρόσβεσης ξεκινούν αυτές οι εργασίες».
Σύμφωνα με τον κ. Τζαβέλλα, «το ίδιο ισχύει για τα F-16, για Mirage. Αν δείτε ένα F-16 που αναβαθμίζεται, θα δείτε ότι ξηλώνεται, το ξεγυμνώνουν τελείως. Είναι ένα νέο αεροσκάφος μετά. Τα 215 είναι παλιά, όμως κάθε χρόνο βγαίνει καινούριο. Οι τεχνικοί μας ξέρουν τα πάντα. Στην Ελλάδα θα πρέπει να επενδύσουμε και στην επιτήρηση. Θέλουμε drones».
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο αγοράς νέων Canadair -η εταιρεία πλέον ετοιμάζει το διάδοχο μοντέλο 515-, ο κ. Ρώτας σημειώνει ότι «είναι ένας προγραμματισμός που κάνει η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Έχει ένα κόστος αυτή η κίνηση. Αν μιλάμε για 15 καινούρια αεροπλάνα, πρέπει, πέραν του κόστους αγοράς, να βάλουμε τα ανταλλακτικά, τη συντήρηση».
Δεν χρειάζονται, ωστόσο, σύνθετα μαθηματικά. Η Ελλάδα, κάθε χρόνο, πληρώνει πολλαπλάσιο κόστος από τις καταστροφές που προκαλούν οι πυρκαγιές, δίχως να λαμβάνεται υπ' όψιν ο αστάθμητος παράγοντας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
«Ναι, πρέπει να γίνει επένδυση στην πυροσπροστασία. Πιστεύω ότι έχουμε καθυστερήσει, ο στόλος πρέπει να ανανεωθεί. Τα 415 όντως είναι καινούρια αεροπλάνα, καλύπτουν τις προδιαγραφές. Τα 215 θέλουν αλλαγή. Και σίγουρα με κάποιες κινήσεις που μπορούν να γίνουν μέσω της ΕΕ, με χρηματοδοτήσεις, το κόστος μπορεί να επιμεριστεί. Επιπλέον, έχουν γίνει οι κινήσεις και για τα 515, ώστε να είμαστε από τους πρώτους που θα τα παραλάβουν. Τα 515 έχουν τεράστιες δυνατότητες, καμία σχέση με τα 215. Και λόγω της εμπειρίας του προσωπικού μας θα ενταχθούν άμεσα στο δυναμικό» προσθέτει, καταλήγοντας, ο πρόεδρος της ΠΟΜΕΝΣ.