Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής έκανε την «πρεμιέρα» της στις φετινές Πανελλαδικές εξετάσεις.
Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, λίγο περισσότεροι από 26.000 υποψήφιοι που συμμετείχαν στις Πανελλαδικές αναμένεται να μείνουν εκτός πανεπιστημίων, λόγω της εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Από αυτούς περίπου 8.000 υποψήφιοι θα αξιοποιήσουν την εναλλακτική των δημόσιων ΙΕΚ, που δίνεται φέτος για πρώτη φορά, μέσω του δεύτερου μηχανογραφικού δελτίου.
Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής «ψαλιδίζει» την εισαγωγή στα ΑΕΙ περίπου 9.400 περισσότερων υποψηφίων σε σχέση με την περσινή χρονιά. Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής ανά επιστημονικό πεδίο:
-Ανθρωπιστικών, νομικών, κοινωνικών σπουδών: ΕΒΕ 8,94
-Θετικών και τεχνολογικών επιστημών: ΕΒΕ 9,58
-Επιστημών υγείας και ζωής: ΕΒΕ 9,70
-Επιστημών οικονομίας και πληροφορικής: ΕΒΕ 8,27
Να σημειωθεί ότι Πανελλαδικές εξετάσεις του 2020 έλαβαν μέρος συνολικά 90.612 υποψήφιοι και εισήχθησαν 73.560 (οι θέσεις για όσους συμμετείχαν στις Πανελλαδικές ήταν 73.687). Συνεπώς, το 2020 έμειναν εκτός 17.052 υποψήφιοι.
Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής: Τα ΑΕΙ επέλεξαν τον συντελεστή
Για πρώτη φορά φέτος, τα ίδια τα ΑΕΙ έθεσαν τα δικά τους κριτήρια για την εισαγωγή υποψηφίων σε τμήματά τους. ΣΕ αυτή την κατεύθυνση επέλεξαν τον συντελεστή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής για κάθε Πανεπιστημιακό τμήμα, αν δηλ. θα κυμανθεί π.χ. στο 80% της μέσης επίδοσης των υποψηφίων ή στο 120% της επίδοσης αυτής.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Παιδείας, με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής παύει το φαινόμενο εισαγωγής φοιτητών με χαμηλές βαθμολογίες, που εισάγονται στα ΑΕΙ αλλά δεν αποφοιτούν. Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, πάνω από το 30% των φοιτητών δεν αποφοιτούν από τα πανεπιστήμια. Κατά τις ίδιες πηγές, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ήθελε να φαίνεται ανοικτή η πόρτα της εισαγωγής στα ΑΕΙ για όλους χωρίς προϋποθέσεις και κριτήρια, ενώ στην πραγματικότητα ήταν κλειστή η πόρτα της αποφοίτησης, της επαγγελματικής αποκατάστασης, της προοπτικής.
Τι προβλήματα ήρθε να αντιμετωπίσει η ΕΒΕ
Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης που αφορά την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής τονίζουν ότι εδώ και πολλά χρόνια, διαμορφώθηκε η πεποίθηση ότι η εισαγωγή στα πανεπιστήμια αποτελεί το μόνο δρόμο για την επιτυχία. Η πεποίθηση αυτή, προσθέτουν, ενισχύθηκε τόσο από την άκριτη δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων , προκειμένου να υπηρετηθούν πελατειακές σχέσεις και τοπικά συμφέροντα, όσο και από την εισαγωγή χωρίς ελάχιστη βάση.
Μεταξύ άλλων, προβλημάτων είναι και ο ρυθμός αποφοίτησης, δηλαδή το ποσοστό αποφοίτων επί των φοιτητών, που είναι σταθερά πολύ μικρότερος των άλλων χωρών με αποτέλεσμα να δημιουργείται σε όλα τα τμήματα συσσώρευση – το γνωστό πρόβλημα των «αιώνιων» φοιτητών. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Eurostat “Eurostat- Population in Europe” (Ιούνιος 2020), ως προς το ρυθμό αποφοίτησης για το 2018 η Ελλάδα κατείχε την τελευταία θέση στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών με ρυθμό αποφοίτησης μόλις 9,17%, το οποίο απέχει πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 24,05%.
Το «στοίχημα» της αγοράς εργασίας
Η θέση του υπ. Παιδείας είναι ότι σχεδόν οι μισοί φοιτητές (42%) έχουν ξεπεράσει τα έτη σπουδών, τείνοντας προ τη μη έγκαιρη αποφοίτηση. Επιπλέον, στην Ελλάδα, μόλις το 28% των μαθητών επιλέγουν τη διαδρομή της επαγγελματικής εκπαίδευσης, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να κυμαίνεται στο 48%. Τα στατιστικά για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) δίνουν μια άλλη εικόνα.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, το 51% των αποφοίτων Επαγγελματικών Λυκείων δηλώνουν ότι βρήκαν σταθερή δουλειά εντός έξι μηνών με το πέρας των σπουδών τους έναντι 34% των αποφοίτων Γενικών Λυκείων (CEDEFOP 2017). Ταυτόχρονα, οι απολαβές των αποφοίτων δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι ίσες ή υψηλότερες από τις απολαβές των αποφοίτων δευτεροβάθμιας γενικής εκπαίδευσης (EU Statistics on Income and Living Conditions 2018).
Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ότι το 25% των σπουδαστών σε ΙΕΚ έχουν ήδη πτυχίο πανεπιστημίου. Το 2012 το συνολικό αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5% (ΓΣΕΕ 2020). Εν ολίγοις, από το υπουργείο Παιδείας λένε η πρόχειρη επιλογή τμημάτων, το χαμηλό ποσοστό αποφοίτησης και η ανεπαρκής αξιοποίηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, οδηγούν χιλιάδες νέους σε χαμένα χρόνια σε πανεπιστημιακά τμήματα από τα οποίο δεν αποφοιτούν, και εγκλωβίζει χιλιάδες άλλους συμβάλουν στην αναντιστοιχία των δεξιοτήτων τους με τα ζητούμενα της αγοράς εργασίας. Και πού καταλήγει αυτό; Στα εξής:
◦ Yψηλή ανεργία νέων: 35% των νέων είναι άνεργοι – η Ελλάδα 2η στον ΟΟΣΑ
◦ Το 36% των αποφοίτων ΑΕΙ μετά το 2001 είναι άνεργοι (ΙΟΒΕ 2017).
◦ Η Ελλάδα 23η μεταξύ των 28 χωρών της ΕΕ στην αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος να αναπτύξει κατάλληλες δεξιότητες που οδηγούν σε απορρόφηση από την αγορά εργασίας (CEDEFOP 2018).
◦ Υπερ-ειδίκευση: Με το 28% των εργαζομένων να έχουν υπερ-ειδίκευση έναντι των απαιτήσεων της εργασίας τους, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση με μεγάλη διαφορά τόσο από τη δεύτερη, όσο και από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ στο 11%.
Οι 4 τομές
Επιχειρώντας να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να προχωρήσει τάχιστα σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις:
- Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) για την εισαγωγή στα ΑΕΙ: Η ΕΒΕ διασφαλίζει ότι οι νεοεισαχθέντες φοιτητές έχουν τις ακαδημαϊκές προϋποθέσεις για να παρακολουθήσουν και να ολοκληρώσουν επιτυχώς τις σπουδές τους στον προβλεπόμενο χρόνο, δίνουμε τέλος στο φαινόμενο εισαγωγής φοιτητών με χαμηλές βαθμολογίες, καθώς και στον εξαιρετικά χαμηλό ρυθμό αλλά και ποσοστό αποφοίτησης.
- Ν+2/Ν+3: σπουδές με ανώτατο όριο φοίτησης, όπως κάθε εκπαιδευτική διαδικασία.
- Αναβάθμιση της ΕΕΚ: Με το νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο, προβλέφθηκαν οι προϋποθέσεις για την ουσιαστική αναβάθμιση των δομών αυτών και την καλύτερη σύνδεσή τους με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας (π.χ. θέσπιση ορθολογικού συστήματος διακυβέρνησης της ΕΕΚ, σύσταση συμβουλίων με την ουσιαστική συμμετοχή κοινωνικών εταίρων και τοπικών επιχειρήσεων για τη διάγνωση αναγκών της αγοράς εργασίας και τη διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών, ίδρυση και λειτουργία για πρώτη φορά Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων, Πειραματικών Δημοσίων ΙΕΚ και Θεματικών Δημοσίων ΙΕΚ).
- Ανάδειξη της ΕΕΚ - Παράλληλο Μηχανογραφικό: Φέτος δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα για την υποβολή Παράλληλου Μηχανογραφικού Δελτίου για τη φοίτηση σε δημόσιο ΙΕΚ (ΔΙΕΚ). Στόχος είναι η ανάδειξη της ΕΕΚ ως μια απολύτως βιώσιμη εναλλακτική διαδρομή, με επαγγελματικές προοπτικές.
«Με τη θεσμοθέτηση της ΕΒΕ, του ανώτατου ορίου φοίτησης και του παράλληλου μηχανογραφικού αναδεικνύουμε στην πραγματικότητα τις εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές που μπορούν να ακολουθήσουν οι νέοι μας, αυξάνοντας την πιθανότητα της επαγγελματικής τους καταξίωσης. Η υλοποίηση του νομοσχεδίου της ΕΕΚ (Δεκέμβριος 2020) ενισχύει το εγχείρημα αυτό, εξασφαλίζοντας ότι η επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί μια ρεαλιστική διέξοδο για τους υποψηφίους» υπογραμμίζουν από το υπ. Παιδείας.