Οι βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχθεί το «αύριο» της ελληνικής παραγωγής βάμβακος θα εξεταστούν κατά τη διάρκεια του πενταετούς προγράμματος που ήδη «τρέχει» ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ σε συνεργασία με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ).
«Η ιδέα για το στήσιμο του προγράμματος προέκυψε στο πλαίσιο της συνεχούς συνεργασίας μεταξύ της Διοίκησης του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ)» δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Σέρκος Χαρουτουνιάν.
«Στόχος» όπως είπε «είναι η βελτίωση της απόδοσης των καλλιεργειών και η αύξηση της προσόδου των αγροτών που ασχολούνται με την καλλιέργεια αυτή. Εννοείται ότι ο βασικός χαρακτήρας του προγράμματος είναι επιδεικτικός-εκπαιδευτικός. Έτσι, θα κληθούν να συμμετάσχουν και λάβουν γνώση των τεχνικών αυτών όλοι οι αγρότες των παρακείμενων περιοχών».
Η χρηματοδότηση του προγράμματος θα γίνει από τη ΔΟΒ και από ιδιώτες χορηγούς. «Έτσι δεν θα επιβαρυνθεί καθόλου το δημόσιο» σημείωσε ο κ. Χαρουτουνιάν και συνέχισε: «Το συνολικό ποσό που θα δαπανηθεί δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί αφού εξαρτάται από το βάθος χρόνου εφαρμογής του προγράμματος, το οποίο φιλοδοξούμε να είναι δεκαετές και τις συνολικές περιοχές και εκτάσεις που θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα. Σε κάθε περίπτωση το νούμερο θα είναι επταψήφιο».
Το πρόγραμμα για το βαμβάκι
Η υλοποίηση του προγράμματος έχει ήδη ξεκινήσει και θα εκτελεστεί σε δυο φάσεις. Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μωχάμεντ Νταράουσε, προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος, φορέας ο οποίος αποτελεί και το συντονιστή του έργου «η πρώτη φάση ξεκίνησε τον Απρίλιο 2021 και λήγει τον Απρίλιο του 2022. Αφορά την εκτέλεση των απαιτούμενων προκαταρτικών εργασιών για την πραγματοποίηση της δεύτερης φάσης του έργου όπως η επιλογή και ψηφιοποίηση των κατάλληλων αγροτεμαχιών, εγκατάσταση μετρολογικών σταθμών, ανάλυση εδάφους, προκαταρτικός σχεδιασμός ζωνών διαχείρισης λιπαντικής πρακτικής με χρήση δορυφορικών εικόνων κ.α.».
Οι πέντε πρώτοι πιλοτικοί αγροί, συνολικής έκτασης 100 στρεμμάτων ο καθένας, που θα φιλοξενήσουν δράσεις έχουν ήδη επιλεγεί και βρίσκονται στις περιοχές της Λάρισας, στην Καρδίτσα, στη Λαμία, στα Τρίκαλα Ημαθίας και στην Κομοτηνή.
Η δεύτερη φάση του έργου θα έχει διάρκεια πέντε έτη, διάστημα κατά το οποίο θα επιλεγούν άλλοι πέντε πιλοτικοί αγροί των 200 στρεμμάτων έκαστος σε πέντε περιοχές που καλλιεργείται το βαμβάκι σε μεγάλη έκταση, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των αγροτεμαχίων στα δέκα, όπου και θα γίνει μόνο εφαρμογή γεωργίας ακριβείας.
«Σκοπό του έργου» σύμφωνα με τον κ. Νταράουσε είναι «η αξιολόγηση και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών γεωργίας ακριβείας στη διαχείριση της καλλιέργειας, με στόχο τη μείωση εισροών, κυρίως της χρήσης του νερού άρδευσης και μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την προσαρμογή του συστήματος παραγωγής στις νέες απαιτήσεις της Νέα ΚΑΠ, δηλαδή την μετάβαση σε πιο αειφόρα συστήματα παραγωγής βαμβακιού».
Η δεύτερη φάση του προγράμματος για το βαμβάκι
Στη δεύτερη φάση του προγράμματος η οποία αναμένεται να ξεκινήσει τον Απρίλιο του επόμενου έτους, θα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι βασικές δράσεις της διαχείρισης της καλλιέργειας όπως η άρδευση, η λίπανση, η φυτοπροστασία και μια βασική ενότητα αφορά την εκπαίδευση των παραγώγων στις δράσεις αυτές.
«Οι δράσεις του έργου θα εφαρμοστούν σε δέκα πιλοτικούς αγρούς σε πέντε περιφέρειες της χώρας. Στα πρώτα πέντε αγροτεμάχια της 1η φάσης (Λάρισα, Καρδίτσα, Λαμία, Τρίκαλα Ημαθία και Κομοτηνή) θα εφαρμόζονται δυο μεθοδολογίες για την άρδευση, λίπανση και φυτοπροστασία» σημειώνει ο κ. Νταράουσε και συνεχίζει: «Στα υπόλοιπα πέντε αγροτεμάχια της δεύτερης φάσης του έργου που θα επιλεχθούν το 2022 θα εφαρμόζεται μόνο η Γεωργία Ακριβείας».
Κάθε αγροτεμάχιο των 100 στρεμμάτων που θα επιλεγεί, θα χωριστεί σε δυο τεμάχια των 50 στρεμμάτων. Στο ένα τεμάχιο, η διαχείριση της καλλιέργειας θα γίνει αποκλειστικά από τον παραγωγό, σύμφωνα με την εμπειρία που ακολουθεί μέχρι σήμερα. Στο δεύτερο τεμάχιο, η διαχείριση της καλλιέργειας θα γίνει με τις προτεινόμενες μεθοδολογίες του έργου, ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης για τα οφέλη για τον παραγωγό και την ποιότητα.
Οι κύριες δράσεις για το βαμβάκι
Συνολικά πέντε δράσεις θα γίνουν προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τη μελλοντική καλλιέργεια του «λευκού χρυσού» στη χώρα μας. Αρχικά η άρδευση, η εκτίμηση της οποίας θα γίνει με δυο μεθοδολογίες. Η μία αφορά τη χρήση της γεωργίας ακριβείας και η άλλη την υπολογισμένη άρδευση που εφαρμόζεται χρόνια στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον κ. Νταράουσε «οι δυο μεθοδολογίες θα αξιολογηθούν από το τελικό αποτέλεσμα στην παραγωγή, στην ποιότητα και στο κόστος χρήσης της κάθε μεθόδου» ενώ «ο σκοπός είναι να προσδιορίσουμε τις πραγματικές ανάγκες της καλλιέργειας σε άρδευση και να μειώσουμε τη σπατάλη του νερού, λαμβάνοντας υπόψη την παραγωγικότητα και την ποιότητα του προϊόντος».
Δύο είναι οι μεθοδολογίες που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση της ανάγκης σε λίπανση. Συγκεκριμένα η μια αφορά στη χρήση της γεωργίας ακριβείας και βασίζεται στη διαμόρφωση διαχειριστικών ζωνών σε κάθε αγρό, οι οποίες διαχωρίζονται με επεξεργασία δορυφορικών εικόνων υψηλής ευκρίνειας (10 μ) από προηγούμενες καλλιεργητικές περιόδους. Κάθε ζώνη αναμένεται να έχει μέγεθος περί τα 10-15 στρέμματα. Με βάση τη μέθοδο της ζωνοποίησης θα γίνει ανάπτυξη οδηγίας λίπανσης που θα ενσωματωθεί σε μια πλατφόρμα. Η δεύτερη θα γίνει με την κλασική μεθοδολογία της υπολογισμένης λίπανσης.
Σε ό,τι αφορά τη φυτοπροστασια, θα είναι ίδια σε όλους τους αγρούς και θα γίνει με τις συμβουλές των ειδικών που συμμετέχουν στην επιστημονική ομάδα του έργου από το ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ή από άλλους φορείς, οι οποίοι θα επισκέπτονται τους αγρούς όταν προκύπτει πρόβλημα και θα δίνουν οδηγίες για την αντιμετώπιση εντομολογικών προσβολών και ασθενειών.
Όπως είπε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος μιλώντας για την ποιότητα, «το παραγόμενο προϊόν από κάθε αγρό θα εκκοκκιστεί χωριστά και θα μετρηθούν όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του εκκοκκισμένου βάμβακος στο Εργαστήριο του Εθνικού Κέντρου Ταξινόμησης Βάμβακος, ώστε να εκτιμηθεί η ποιότητα του τελικού προϊόντος».
Παράλληλα, με τις δράσεις των πιλοτικών αγρών θα ξεκινήσουν και οι δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης των παραγωγών. Για την εκπαίδευση θα υπάρχει ένα ειδικό πρόγραμμα κατάρτισης, το πρακτικό μέρος της οποίας θα διεξάγεται στους πιλοτικούς αγρούς, ενώ το θεωρητικό θα γίνει στα Κέντρα Εκπαίδευσης Αγροτών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ σε κάθε περιφερειακή ενότητα.
Όπως σημείωσε ο κ. Νταράουσε «τα θέματα της εκπαίδευσης αφορούν όλες τις δράσεις του έργου και όλων των νεότερων εξελίξεων στις πρακτικές γεωργίας που αφορούν το βαμβάκι. Οι εκπαιδευτές που θα συμμετέχουν θα είναι ειδικοί επιστήμονες σε κάθε δράση του έργου, συγχρόνως θα συμμετέχουν στην εκπαίδευση και μέλη της αλυσίδες βάμβακος (εκκοκκιστές, κλωστοϋφαντουργοί, διακινητές του προϊόντος και ειδικοί στην αγορά βάμβακος)».
Η εκπαίδευση των παραγωγών βαμβακιού
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος 200-300 παραγωγοί θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν, για να αποτελέσουν και έναν «πυρήνα» για τη μεταφορά της τεχνογνωσίας στους υπόλοιπους παραγωγούς σε κάθε περιοχή.
Σε ένα τμήμα του αγρού οι αγρότες βαμβακοκαλλιεργητές θα διαχειρίζονται την καλλιέργεια σύμφωνα με τη δική τους εμπειρία, ενώ συγχρόνως στο άλλο τμήμα του ίδιου πολιτικού αγρού ο παραγωγός θα πρέπει να παρακολουθεί τις δράσεις που εφαρμόζει η επιστημονική ομάδα, έτσι ώστε να έχει το μέτρο σύγκρισης μεταξύ αυτού που κάνει μέχρι σήμερα και αυτού που προτείνεται από το έργο.
Παράλληλα όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος «οι βαμβακοπαραγωγοί θα συμμετέχουν στο ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στον αγρό και στα Κέντρα Εκπαίδευσης Αγροτών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ».
Κάτι που είναι όπως ανέφερε «ένας από τους στόχους του προγράμματος για τη σύνδεση έρευνας με την παραγωγική διαδικασία και η άμεση μεταφορά γνώσης από τους ειδικούς στους χώρο της παραγωγής».