Τι είναι τέχνη; έχει όρια και αν ναι, πού είναι η κόκκινη γραμμή. Ενα φιλμ της Λένας Κιτσοπούλου, γυρισμένο εν μέσω καραντίνας, προκάλεσε αντιδράσεις αμέσως μετά την προβολή του.
Το φιλμ της Λενας Κιτσοπούλου, παραγγελία της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για το ψηφιακό πρόγραμμα προβολών ENTER αφορά στο οδοιπορικό της Λένας Κιτσοπούλου στον κτηνοτροφικό οικισμό Λάλκα, σε υψόμετρο 1.400 μ., στην ορεινη Ναυπακτία.
Στο φιλμ παρακολουθούμε σκληρά πλάνα από σφαγές ζώων, μια άγρια σκηνή με ένα ελάφι που σφαγιάζεται, γδέρνεται και τρώγεται, ωμοφαγία από ανθρώπους αλλά και σκυλιά, την Λένα Κιτσοπούλου να καπνίζει, να κάνει κυκλάκια με τον καπνό, να πυροβολεί και να μιλάει για τον Covid19, καλώντας τον κόσμο να ζήσει ελεύθερα.
«Η επίθεση και ο σκοτωμός, όταν θες να φας, δεν είναι κακιά, είναι μια βία της φύσης με την οποία οφείλουμε να είμαστε συμφιλιωμένοι. Κάποιος που επιλέγει να φάει το καλύτερο κρέας για τον οργανισμό του σίγουρα δεν είναι χειρότερος από τον οικολόγο που έχει ένα σκυλί στο μπαλκόνι του στην Αθήνα» αναφέρει η Λένα Κιτσοπούλου σε εισαγωγικό κείμενό της για το φιλμ.
«Με το πρότζεκτ αυτό θέλω να μιλήσω για το δικαίωμα του ανθρώπου να αφήνει τον χρόνο να κυλάει χωρίς την έπαρση του να πράττει όλη την ώρα καλοσύνες και σπουδαία έργα. Η ζωή δεν είναι φόβος και πανικός, ούτε ένα μηνιάτικο που χωρίς αυτό πεθαίνεις. Η ζωή είναι αέρας που πρέπει να τον αφήνεις να σε πηγαίνει και όχι να τον υποτιμάς. Το πρότζεκτ αυτό προτείνει να αγαπήσουμε τα ένστικτά μας, να τα γιορτάσουμε, τουλάχιστον να μην τα καταπιέζουμε άλλο στον βωμό μιας δήθεν πολιτισμένης και ανελεύθερης ζωής» αναφερει η Λένα Κιτσοπούλου.
Αντιδράσεις για το φιλμ της Λένας Κιτσοπούλου
Σε ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία αναφέρει ότι «δεν αντιλαμβάνεται με ποιον τρόπο η απροκάλυπτη σφαγή και το on camera γδάρσιμο ενός ζαρκαδιού, εντάσσονται στον σκοπό του προγράμματος ENTER της Στέγης».
Η πανελληνία φιλοζωική ομοσπονδία για την ταινία της Λένας Κιτσοπούλου
«Κανένα ζώο δεν κακοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας. Σφάχτηκε, γδάρθηκε, τεμαχίστηκε… Ο λόγος για την ταινία μικρού μήκους ΛΑΛΚΑ της Λένας Κιτσοπούλου. Μόνη σχετική αναφορά στο σημείωμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση που χρηματοδότησε την ταινία: «Το έργο περιέχει σκηνές που μπορεί να θεωρηθούν ενοχλητικές από ορισμένους θεατές. Κατάλληλο άνω των 18 ετών».
Οι σκηνές που «μπορεί να θεωρηθούν ενοχλητικές από ορισμένους» περιλαμβάνουν το κοντινό και επίμονο πλάνο ενός σκοτωμένου ζαρκαδιού κρεμασμένου ανάποδα πάνω από το αίμα του, το ολοκληρωτικό γδάρσιμό του, το ξεκοίλιασμα του ζώου με ροκ υπόκρουση, η επίδειξη των εντοσθίων του πριν τα καταβροχθίσει ωμά ο κεντρικός ήρωας, διακηρύσσοντας, σε κατάσταση βακχικής χαράς, τη φιλοσοφία του και μήνυμα της ταινίας, να «αγαπήσουμε τα ένστικτά μας, να τα γιορτάσουμε, τουλάχιστον να μην τα καταπιέζουμε άλλο στον βωμό μιας δήθεν πολιτισμένης και ανελεύθερης ζωής».
Στη γιορτή των ενστίκτων βίας, να προσθέσουμε τα τραχιά επιφωνήματα ηδονής, στον ρυθμό του τεμαχίσματος του ζαρκαδιού με μπαλτά.
Η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία δεν αντιλαμβάνεται με ποιον τρόπο η απροκάλυπτη σφαγή και το on camera γδάρσιμο ενός ζαρκαδιού, εντάσσονται στον σκοπό του προγράμματος ENTER της Στέγης «να συμπεριλάβουμε και να κατανοήσουμε το παρόν, να διδαχτούμε από αυτό, να το αφηγηθούμε και να το ξορκίσουμε, δημιουργώντας παράλληλα μια ψηφιακή χρονοκάψουλα που θα διατηρήσει τη μνήμη αυτής της εποχής για τις μελλοντικές
γενιές».
Η τέχνη δεν έχει υποχρέωση να είναι ούτε ωραία – ούτε χρήσιμη. Η ταινία, όμως, ούτε ντοκιμαντέρ για σφαγεία είναι, ούτε κάποια μάχη επιβίωσης καταγράφει, και οι ευθύνες της Στέγης για τη συγκεκριμένη ανάθεση και τη χρηματοδότηση της «ψηφιακής χρονοκάψουλας» της Κιτσοπούλου είναι αναμφισβήτητες: το πολιτιστικό προϊόν είναι και προτρέπει στην ωμή βία, προάγει την επίθεση στην άγρια φύση ως τρόπο ζωής και συνυφαίνει την επιστροφή στα ένστικτα με την απόλυτη έλλειψη σεβασμού στα ζώα.
Ως φιλοζωική οργάνωση, δεν θα μπούμε στον πειρασμό να σχολιάσουμε περισσότερο το εγχείρημα Κιτσοπούλου. Κανένα «καλλιτεχνικό πρότζεκτ» δε νομιμοποιεί την απροκάλυπτη σφαγή ενός ζώου και θέλουμε να πιστεύουμε ότι το Ίδρυμα Ωνάση θα διαχωρίσει τη θέση του από αυτή τη βαρβαρότητα. Θεωρούμε το ζήτημα εξαιρετικά σοβαρό και αναθέσαμε στον δικηγόρο μας κ. Γιώργο Νικόπουλο να εξετάσει όλες τις νομικές πτυχές του θέματος ώστε να προβούμε σε ενέργειες ενώπιον των αρμοδίων Αρχών και Δικαστηρίων»
Το φιλμ ΛΑΛΚΑ της Λένας Κιτσοπούλου
Οπως αναφέρει η Στεγη του Ιδρύματος Ωνάση στην ψηφιακή της πλατφόρμα το φιλμ είναι κατάλληλο για ηλικίες άνω των 18 ετων και περιέχει σκηνές που μπορεί να θεωρηθούν ιδιαίτερα σκληρές από ορισμένους θεατές. Οσο για τη θέση της για τον κορωνοϊό; «Ο Covid-19 είναι για μένα μια ευκαιρία να συνεχίσω κουβαλώντας πάνω μου μια πολύ σημαντική εμπειρία, η οποία με κάνει πλέον να θέλω να αλλάξω το πριν μου και όχι να θέλω αγωνιωδώς να επιστρέψω σε αυτό».