Το υποβρύχιο «Jantina» βρίσκεται επί 80 χρόνια στον βυθό του Αιγαίου. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η παρουσία του εκεί ήταν γνωστή, κανείς δεν ήξερε μέχρι πρόσφατα ποια είναι η ακριβής θέση του ναυαγίου.
Ομως, τα πράγματα άλλαξαν όταν η επιθεώρηση ενός υποβρύχιου καλωδίου οπτικών ινών από την ομάδα του Κώστα Θωκταρίδη, έφερε... στο φως το ιταλικό υποβρύχιο, το οποίο είχε βυθιστεί στις 5 Ιουλίου του 1941 από τις τορπίλες του βρετανικού υποβρυχίου «ΗMS Torbay».
«Εντοπίσαμε το "Jantina" σε βάθος 103 μέτρων, ανοικτά της Μυκόνου», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Θωκταρίδης. «Ξέραμε πως βρισκόταν σε αυτή εδώ την περιοχή, αλλά δεν γνωρίζαμε πού ακριβώς», συμπληρώνει.
Ο εντοπισμός έγινε δυνατός χάρη στα υποβρύχια τηλεκατευθυνόμενα οχήματα που διαθέτει η εταιρία του, στο πλαίσιο των επιθεωρήσεων υποβρυχίων έργων, όπως είναι αγωγοί και καλώδια. Περισσότερο από «υποβρύχιος επιθεωρητής», ωστόσο, ο κ.Θωκταρίδης είναι ένας λάτρης της ναυτικής ιστορίας -πάθος που δεν τον έχει εγκαταλείψει από τα 20 του χρόνια.
Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά, ο κ. Θωκταρίδης μετρά τον εντοπισμό τεσσάρων σύγχρονων ναυαγίων. Το πιο πρόσφατο, το οποίο εντοπίστηκε σε συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό, ήταν το υποβρύχιο Κατσώνης. Οι ανακαλύψεις του καλύπτουν όλο τον ελλαδικό χώρο - Μύκονο, Σκιάθο, Κεφαλονιά, Σαρωνικό. Πόσα όμως ναυάγια κείτονται στους βυθούς των ελληνικών θαλασσών; «Η εκτίμησή μου είναι πως συνολικά έχει εντοπιστεί το ένα τέταρτο», λέει με βάση το αρχείο ναυαγίων που διαθέτει έπειτα από χρόνια μελέτης και προσθέτει: «Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύ σημαντική ναυτική ιστορία. Σε κάθε περιοχή υπάρχει ιστορικός πλούτος».
«Δεν συναντάς κάθε μέρα ένα υποβρύχιο»
Ο Κώστας Θωκταρίδης κάνει, απ' όλες τις απόψεις, μια σπάνια δουλειά. Διαθέτει εννέα υποβρύχια τηλεκατευθυνόμενα οχήματα, τα λεγόμενα ROV, τα οποία μπορούν να φτάσουν σε βάθος 1.000 μέτρων για να συλλέξουν εικόνες και πληροφορίες. Τέτοια οχήματα χρησιμοποιήθηκαν για την επιθεώρηση ιστορικών ναυαγίων, όπως είναι αυτό του Τιτανικού. Αλλά, πώς βιώνει ο ίδιος αυτή τη σχέση με τον βυθό; «Είναι συναρπαστικό, δεν συναντάς κάθε μέρα ένα υποβρύχιο, είναι ένα ταξίδι στην ιστορία», απαντά.
Συγγραφέας έξι βιβλίων, μεταξύ των οποίων το « «Ναυάγια στον ελληνικό βυθό» που περιλαμβάνει την ιστορία 20 ναυαγίων και σχεδόν εξαντλήθηκε, ο κ. Θωκταρίδης σκέπτεται τώρα να αποτυπώσει την ιστορία του «Jantina» και του εντοπισμού του σε ένα ντοκιμαντέρ.
Λίγα λόγια για το «Jantina»
Οπως πληροφορεί ο Κώστας Θωκταρίδης, το υποβρύχιο καθελκύσθηκε το 1932 στη Λα Σπέτσια Ιταλίας και ήταν κλάσης Argonauta. Το μήκος του ήταν 61,5 μέτρα, το πλάτος 5,65 μέτρα και το εν καταδύσει εκτόπισμά του ήταν 810 τόνοι. Στην επιφάνεια είχε ικανότητα μέγιστης ταχύτητας πλεύσης 14 κόμβους, ενώ σε κατάδυση 8. Το μέγιστο επιχειρησιακό του βάθος ήταν τα 80 μέτρα. Ο οπλισμός του αποτελείτο από 4 τορπιλοσωλήνες στην πλώρη και 2 στην πρύμνη. Επίσης διέθετε ναυτικό πυροβόλο καταστρώματος 102/35.
Στο τελευταίο του ταξίδι είχε αποπλεύσει από τη Λέρο. Στο υποβρύχιο επέβαιναν 48 άτομα. Το απόγευμα της 5 ης Ιουλίου 1941 έπλεε στην επιφάνεια, νότια της Μυκόνου με κατεύθυνση δυτικά. Στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή βρισκόταν το βρετανικό υποβρύχιο HMS Tοrbay, το οποίο είχε αποπλεύσει από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και εκτελούσε την 3η επιθετική του περιπολία στο Αιγαίο.
«Η αναμέτρηση δύο υποβρυχίων είναι σπάνιο ναυτικό γεγονός» λέει ακόμη ο κ.Θωκταρίδης. Το HMS Torbay, σύμφωνα με το πολεμικό ημερολόγιο που συνέταξε ο κυβερνήτης του αμέσως μετά την επίθεση, εντόπισε το Jantina από απόσταση 4 ναυτικών μιλίων, σήμανε συναγερμό και όντας σε περισκοπικό βάθος πήρε θέση επίθεσης. Στις 20:16 εξαπέλυσε τορπιλική επίθεση με μια δέσμη 6 τορπιλών από απόσταση 1.500 γιαρδών. Οταν ο ιδιαίτερος και συνάμα οξύς ήχος των τορπιλών που τρέχουν μέσα στο νερό έγινε αντιληπτός από το πλήρωμα του Jantina ήταν ήδη πολύ αργά.
Οι δυο πρώτες τορπίλες πέρασαν μπροστά από το ιταλικό υποβρύχιο χωρίς να βρουν στόχο. Στις 20:17 όμως η δεύτερη ομάδα τορπιλών βρήκε στόχο και δημιούργησε πολύ ισχυρή έκρηξη. Το αποτέλεσμα ήταν η τάχιστη βύθιση του ιταλικού υποβρυχίου. Από το πλήρωμα του «Jantina» τελικά μόνο έξι άτομα κατάφεραν να διασωθούν κολυμπώντας κάτω από δύσκολες συνθήκες μέχρι τη Δήλο.
Το όχημα που εντόπισε το ιταλικό υποβρύχιο λέγεται «Super Achille». Οπως διαπιστώθηκε, το υποβρύχιο κείτεται στον βυθό με την αριστερή πλευρά, και διακρίνεται ο πυργίσκος και το πυροβόλο καταστρώματος 102 χιλιοστών. Τα περισκόπια είναι κατεβασμένα και η ανθρωποθυρίδα του πυργίσκου είναι ανοιχτή. Τμήμα της πλώρης έχει αποκοπεί από το υπόλοιπο υποβρύχιο.
Η επόμενη αποστολή «θέλει τον χρόνο της», σύμφωνα με τον κ. Θωκταρίδη. Το ειδικά εξοπλισμένο σκάφος του, «Ωκεανίς», είναι ήδη έτοιμο. Ετοιμη είναι και η κόρη του που τα τελευταία χρόνια είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας. Λέγεται και εκείνη «Ωκεανίς» και κληρονόμησε το πάθος από τον πατέρα της.