Αναβίωσαν για ακόμα μία χρονιά τα Αναστενάρια στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης.
Aναστενάρια, το έθιμο με το χορό πάνω στα κάρβουνα
Το Θρακιώτικο παραδοσιακό θρησκευτικό έθιμο, που συναντάμε και σε πολλές περιοχές της Βουλγαρίας. Τα αναστενάρια έχουν κύριο χαρακτηριστικό την εκτέλεση πυροβασίας, δηλαδή του βαδίσματος με γυμνά πόδια πάνω σε ένα στρώμα πυρακτωμένων κάρβουνων.
Πιθανολογείται ότι τα Αναστενάρια είναι επιβίωση αντίστοιχων θρησκευτικών πρακτικών της αρχαιότητας και συγκεκριμένα πρακτικών από τη λατρεία του Διόνυσου.
Η ιστορία πίσω από τα αναστενάρια
Τα Αναστενάρια αναβίωσαν στο Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Οπως αναφέρει ο σύλλογος «Τα Αναστενάρια Λαγκαδά», «Τα Αναστενάρια είναι το πιο σημαντικό λαϊκό δρώμενο από όσα τελούνται σήμερα στην Ελλάδα και από τα σημαντικότερα παγκοσμίως».
«Το θρακικό αυτό έθιμο, η αναβίωση του εθίμου των Αναστενάρηδων είναι από τις πιο χαρακτηριστικές πολιτιστικές κληρονομιές, που έφεραν οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας της Θράκης και κυρίως του χωριού Κωστί που ήταν το κέντρο των Αναστενάρηδων πριν το ξεριζωμό.
Κατά την παράδοση, ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Κωστί έπιασε φωτιά. Καθώς ο ναός φλεγόταν ακούστηκαν φωνές μέσα από τις φλόγες γιατί οι εικόνες ζητούσαν βοήθεια. Οι κάτοικοι μπήκαν στην εκκλησία για να σώσουν τις εικόνες και όταν βγήκαν έξω, ούτε οι εικόνες ούτε οι άνθρωποι είχαν καεί».
«Ζωντανό» είναι το έθιμο σήμερα και στην Αγία Ελένη, στην Κερκίνη, στο Στρυμωνικό Σερρών, στη Μελίκη της Ημαθίας και στη Μαυρολεύκη της Δράμας.
Το εικόνισμα των αναστενάριδων
Το όνομα αναστενάρια συνδέεται με το αναστενάρι, το εικόνισμα που κρατούν σ' όλη τη διάρκεια της γιορτής στα χέρια τους και που θεωρείται ο ανώτατος αρχηγός των αναστενάρηδων.
Υμνοι, χοροί, φαγοπότι και πυροβασία
Η γιορτή αρχίζει με ξέφρενο χορό, με τη συνοδεία του ταμπούρλου και με ψαλμωδία ύμνων. Κατόπιν γίνεται η ζωοθυσία (τη δεύτερη μέρα), όπου το κρέας του σφαγμένου ζώου μοιράζεται στις οικογένειες του χωριού. Αρχίζει πάλι ο χορός και το φαγοπότι και σαν κλείσιμο έρχεται η πυροβασία.
Κατά τη φάση αυτή ορισμένοι από τους συμμετέχοντες, εκστασιασμένοι από την πίστη τους, ρίχνονται στα αναμμένα κάρβουνα και χορεύουν κρατώντας στα χέρια τους εικόνες του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης.
Ο χορός του αναστενάρη πάνω στη φωτιά
Σε ένα συγκεκριμένο χώρο, ανάβουν φωτιά σε μεγάλη έκταση και όταν κοπάσει η φωτιά, στα αναμμένα πλέον κάρβουνα, με εικόνες στα χέρια χορεύουν και περπατούν με την μουσική υπόκρουση των ζουρνάδων και του νταουλιού. Ο αρχή-αναστενάρης και οι υπόλοιποι μειούμενοι σε αυτό το ανεξήγητο φαινόμενο, ακολουθούν το ρυθμό της μουσικής, ο οποίος είναι συγκεκριμένος και χωρίς εναλλαγές, χορεύοντας πάνω στα κάρβουνα
Οπως αναφέρει η wikipedia τα αναστενάρια συνδέονται και με τη γιορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στις 21 Μαΐου. Οι εκδηλώσεις ξεκινάνε την παραμονή της 21ης Μαΐου και τελειώνουν το βράδυ της 23ης.
