Tι είναι αυτή η περίεργη «φυλή» των αρνητών των εμβολίων; Τώρα που τους είδαμε, μάλλον είναι και εύκολο να τους καταλάβουμε. Είναι όσοι τα έσπασαν την Κυριακή το βράδυ έξω από τον τηλεοπτικό σταθμό «Σίγμα» της Κύπρου. Την προηγούμενη εβδομάδα, είχαν κάνει την εμφάνισή τους στο Σύνταγμα και σε δυο-τρεις ακόμη πόλεις.
Ποιοι είναι λοιπόν; Θρησκόληπτοι, παραθρησκευτικοί, φανατικοί εθνικιστές σε μια νορμάλ κατηγοριοποίηση. Εμμονικοί, πειραγμένοι στο μυαλό, στα όρια των ψυχώσεων και των νευρώσεων, λίγα μέτρα από τη σχιζοφρένεια σε μια πιο «άκομψη», αλλά μάλλον πιο ρεαλιστική κατηγοριοποίηση.
Άκουσε κανένας τα συνθήματά τους στην πλατεία Συντάγματος; Πέρα από το διαχρονικό σουξέ («Να καεί, να καεί το μπουρδέλο η Βουλή»), ένα-δυο ακόμη έγιναν υποψήφια για σπουδαία καριέρα. Το «Αναρχικοί και μπολσεβίκοι, αυτή η γη δεν σας ανήκει» και το «Κάτω η χούντα του Μητσοτάκη».
Υπάρχει άλλος τρόπος κατηγοριοποίησης εκτός από τον αυτονόητο; Όλοι αυτοί είναι ο κλασικός συρφετός της ελληνικής ακροδεξιάς. Ελληνικός εθνικισμός και χριστιανικός φονταμενταλισμός που έχει τόση σχέση με τον πραγματικό χριστιανισμό, όση και οι Ταλιμπάν του Οσάμα μπιν Λάντεν με το κανονικό Ισλάμ. Δηλαδή καμιά.
Γιατί ολόκληρο το επίσημο πολιτικό σύστημα, το σύνολο δηλαδή του συνταγματικού και δημοκρατικού τόξου, άργησε τόσο πολύ να τους καταλάβει και στη συνέχεια να τους αντιμετωπίσει έγκαιρα, πριν προλάβουν να γίνουν «παράγοντες» στη δημόσια σφαίρα;
Γιατί η ΝΔ ήθελε να κρύψει κάτω από το χαλί την καθαρόαιμη ακροδεξιά φυσιογνωμία του αντιεμβολιαστικού κινήματος και ταυτόχρονα να χρεώσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Και την ίδια στιγμή, κάποιοι ανεγκέφαλοι στον ΣΥΡΙΖΑ πίστευαν ότι έφτασε η ώρα για τις «νέες Πλατείες».
Παρ' όλα αυτά, η εμφάνιση στο προσκήνιο και στην Ελλάδα των icons του αντιεμβολιασμού προσφέρει μια μεγάλη υπηρεσία στην κοινωνία. Τους είδαμε, άρα τι άλλο χρειάζεται για να καταλάβουμε την «ποιότητά» τους; «Δοξάσθηκαν κρυπτόμενοι» για μεγάλο διάστημα στην αρένα των social media. Aλλά «γελοιοποιήθηκαν εμφανιζόμενοι». Κι αυτό είναι ένα βήμα.
Απλώς η οργανωμένη πολιτεία (όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου) οφείλει να καταλάβει ορισμένα αυτονόητα πράγματα.
Πρώτον, ότι ο σκληρός πυρήνας του αντιεμβολιασμού είναι περίπου το 16%-20% του πληθυσμού. Ενα ποσοστό δηλαδή ούτε ασήμαντο, ούτε όμως κυριαρχικό. Αυτοί είναι ο κίνδυνος και οι «εχθροί». Αρκεί να μην τους μπερδεύουμε και κυρίως μην τους ταυτίζουμε με μια άλλη συγγενική, αλλά εντελώς διαφορετική κατηγορία, τους σκεπτικιστές. Γιατί ένα επίσης μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού εμφανίζονται να είναι επιφυλακτικοί, προβληματισμένοι, ακόμη και αδιάφοροι (οι νέες ηλικίες) απέναντι στα εμβόλια. Είναι ολέθριο λάθος να τσουβαλιάζονται στην ίδια κατηγορία οι αρνητές και οι σκεπτικιστές. Γιατί οι δεύτεροι μπορούν και πρέπει σύντομα να αλλάξουν κατηγορία και να πεισθούν με τα επιχειρήματα του εμβολιασμού.
Οι προηγούμενοι αριθμοί δεν είναι αυθαίρετοι, αλλά προκύπτουν από τα ευρήματα της πρόσφατης δημοσκόπησης της MRB. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά, το 37,7% απαντά ότι δεν θα κάνει το εμβόλιο. Από αυτούς, οι σκεπτικιστές είναι το 21% (αυτοί που απαντούν «μάλλον όχι» στο ερώτημα). Οι αρνητές (αυτοί που απαντούν εμφατικά «σίγουρα όχι») είναι 16,7%. Αυτοί αποτελούν το «τείχος της άρνησης».
Για να τους μελετήσει καλύτερα, η εταιρεία προσθέτει στη συνέχεια ένα ενδιαφέρον ερώτημα: «Αν πιστεύετε ότι η Θεία Κοινωνία μεταδίδει τον ιό». Το 15,2% απαντά «σίγουρα όχι», ένα ποσοστό σχεδόν ίδιο με όσους έχουν απαντήσει προηγούμενα «σίγουρα όχι» στον εμβολιασμό (16,7%). H ταύτιση είναι εντυπωσιακή.
Τι μπορεί λοιπόν να γίνει με τους σχιζοειδείς, παραθρησκευτικούς και ακροδεξιούς αρνητές; Όταν είχαν ρωτήσει τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη ποια είναι η κατάλληλη τιμωρία για την προδοσία, αυτός απάντησε: «Δώδεκα σφαίρες». Μετά από λίγο πρόσθεσε: «Και η περιφρόνησή μου». Το δεύτερο σκέλος της απάντησης, η περιφρόνηση, είναι ασφαλώς απαραίτητο για τους αρνητές. Με βεβαιότητα, επαρκές δεν είναι. Το να τους φωτογραφίζεις όμως, να τους διαχωρίζεις από την κατηγορία των σκεπτικιστών και να τους απομονώνεις στο περιθώριο είναι σίγουρα η αρχή μιας απάντησης.
Πού θα καταλήξει αυτός ο άνισος αγώνας, παραμένει εξαιρετικά άδηλο. Γιατί ο αρνητής, όπως και ο ηλίθιος, είναι πολλές φορές και «ακαταμάχητος». Ειδικά αν ισχύει ο βασικός νόμος της ανθρώπινης ηλιθιότητας, όπως τον κατέγραψε ο Carlo M. Cipolla: «Ηλίθιος ονομάζεται το άτομο που οι πράξεις του προκαλούν ζημίες σε ένα άλλο άτομο ή σε μια ομάδα ατόμων, χωρίς το ίδιο να αποκομίζει κέρδη, ενώ πιθανά να υφίσταται ακόμη και ζημίες». Ακόμη μια φορά, η «κοινωνία της λογικής» έχει πολλή δουλειά μπροστά της…