Εκπαιδευτικοί δεν έχουν πού την κεφαλή κλίνη, φοιτητές δεν βγάζουν... βδομάδα με το μηνιάτικό τους με τα υπέρογκα ενοίκια που αναγκάζονται να πληρώνουν και οικογένειες στριμώχνονται σε γκαρσονιέρες, καθώς το airbnb και οι αντίστοιχες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων μετατρέπουν τα παραδοσιακά σπίτια σε καταλύματα για τουρίστες.
Το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό και οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης καταλυμάτων επιδρούν στην αύξηση του τουρισμού και των παρελκομένων αυτού, ωστόσο, μείωσαν τη διαθεσιμότητα μακροχρόνιων ενοικίων, ενώ οι κάτοχοι ακινήτων που τα διαθέτουν για βραχυχρόνια μίσθωση βρίσκουν «παραθυράκια» για να φοροδιαφεύγουν.
Στη χώρα μας για παράδειγμα, το Airbnb αποτελεί τον... εφιάλτη για τους μετακλητούς. Εκπαιδευτικούς, γιατρούς, στρατιωτικούς που αδυνατούν να βρουν κατάλυμα για σεζόν ή και περισσότερο μιας και είτε θα είναι απλησίαστο και δεν θα τους φτάνει ο μισθός είτε πολύ απλά δεν θα υφίσταται.
Γι αυτό και το κράτος αποφάσισε να θέσει αυστηρότερο πλαίσιο στη βραχυχρόνια μίσθωση, ξεκινώντας από την φορολόγησή τους, έτσι ώστε να πάψουν πλέον να... ρίχνονται τα ξενοδοχεία που έχουν μεγαλύτερα τέλη να καταβάλουν κι ως εκ τούτου δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός.
Έτσι, για περίπου 170.000 ακίνητα που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση, θα μπει «φρένο» αισχροκέρδειας. Οι μισθώσεις τύπου Airbnb θα επιβαρύνονται πλέον με Φόρο Διαμονής 1,5 ευρώ την ημέρα, ο οποίος θα πρέπει να αναγράφεται στην πλατφόρμα, μαζί με την τιμή του καταλύματος.
Θησαυρίζουν στην πλάτη των ξενοδόχων 7.500 ιδιοκτήτες με 30.000 ακίνητα
Όπως έγραψε το iefimerida.gr, τα τελευταία στοιχεία του ΥΠΕΘΟ δείχνουν ότι τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση ανήκουν σε 7.440 φυσικά πρόσωπα, στα οποία αντιστοιχούν συνολικά 30.329 ακίνητα.
Όλοι αυτοί οι ιδιοκτήτες θα υποχρεωθούν να κάνουν έναρξη στην Εφορία με ειδικό ΚΑΔ και να καταβάλουν ΦΠΑ και Τέλος Παρεπιδημούντων 0,5%, ως τουριστικά καταλύματα. Ανάλογη υποχρέωση για ΦΠΑ και Τέλος Παρεπιδημούντων θα έχουν, πλέον και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση.
Οι διασταυρώσεις της ΑΑΔΕ με τα στοιχεία που στέλνουν οι μεγάλες πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων φανέρωσε αδήλωτα έσοδα άνω των 100 εκατ. ευρώ.
Απέραντο ξενοδοχείο... ημιδιαμονής η Ευρώπη -Βάζουν φρένο παντού
Όπου οι τοπικές Αρχές, όπως οι δήμοι του Άμστερνταμ και της Βαρκελώνης, προσπάθησαν να παρέμβουν, αντιμετώπισαν δυσκολίες στην επιβολή των κανόνων λόγω της έλλειψης διαθέσιμων δεδομένων, καθώς και λόγω τεχνικών και κανονιστικών περιορισμών, ιδίως σε σχέση με τους κανόνες προστασίας δεδομένων.
Η Βιέννη στην Αυστρία είναι η τελευταία πόλη που έχει αυστηροποιήσει τους περιορισμούς στους οικοδεσπότες. Νωρίτερα φέτος, η Φλωρεντία στην Ιταλία ανακοίνωσε την απαγόρευση νέων καταχωρήσεων της Airbnb και άλλων βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων για διακοπές στο ιστορικό κέντρο της πόλης της. Η χώρα εξετάζει τώρα αυστηρότερους κανόνες σε εθνικό επίπεδο.
Το Παρίσι εξάλλου περιορίζει τον αριθμό των ημερών για βραχύβια ενοικίαση. Οι Παριζιάνοι που επιθυμούν να νοικιάσουν την κύρια κατοικία τους σε μια πλατφόρμα όπως η Airbnb πρέπει να εγγραφούν στο τοπικό δημαρχείο. Περιορίζονται στην ενοικίαση της κύριας κατοικίας τους για μάξιμουμ 120 ημέρες το χρόνο.
Για δεύτερη κατοικία ή για ενοικίαση ακινήτου για περισσότερες από 120 ημέρες, πρέπει να το μετατρέψουν επίσημα σε επιπλωμένο τουριστικό κατάλυμα. Η πόλη έχει ακόμη και μια ειδική μονάδα για την πάταξη παράνομων ενοικιάσεων κι επιβολής προστίμων.
Στο παρελθόν το Βερολίνο εισήγαγε απαγόρευση της Airbnb. Αυτό έχει πλέον αρθεί, αλλά οι αυστηροί κανόνες - που επιβάλλονται με τσουχτερά πρόστιμα - παραμένουν.
Οι οικοδεσπότες της Airbnb στην πόλη πρέπει να έχουν άδεια για να νοικιάσουν ένα ολόκληρο ακίνητο σε βραχυπρόθεσμη βάση. Δεύτερες κατοικίες μπορούν να ενοικιαστούν για μέγιστο 90 ημέρες το χρόνο.
Στο Μόναχο, οι βραχυχρόνιες ενοικιάσεις ολόκληρων κατοικιών περιορίζονται σε οκτώ εβδομάδες ετησίως, μετά από τις οποίες πρέπει να ληφθεί άδεια.
Η Φλωρεντία προσχώρησε πρόσφατα στην απόφαση της Ρώμης επιβάλλοντας περιορισμούς στις ενοικιάσεις τύπου Airbnb. Η πόλη πρόκειται να περιορίσει τα νέα τουριστικά καταλύματα στο ιστορικό της κέντρο. Η Βενετία και το Μιλάνο συζητούν επίσης για την εισαγωγή περιορισμών.
Και η τάση φαίνεται ότι θα εξαπλωθεί. Το υπουργείο Τουρισμού της Ιταλίας έχει συντάξει νόμο για τον περιορισμό των βραχυπρόθεσμων ενοικιαζόμενων διακοπών σε όλη τη χώρα. Στόχος του είναι να βοηθήσει δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, πολλοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν στεγαστική κρίση και υπερτουρισμό.
Ο νόμος, ο οποίος στοχεύει σε ενοικιάσεις καταλυμάτων και σπιτιών για διάστημα μικρότερο των 30 ημερών, δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Θα επιβάλει ελάχιστη διαμονή δύο ημερών σε πόλεις και τουριστικά σημεία.
Στο Άμστερνταμ, οι οικοδεσπότες μπορούν να νοικιάσουν τα ακίνητά τους μόνο για 30 διανυκτερεύσεις ανά έτος. Οτιδήποτε παραπάνω απαιτεί άδεια για βραχυπρόθεσμη διαμονή.
Για να καταπολεμήσει τις αυξανόμενες τιμές ενοικίασης, η Πορτογαλία σταμάτησε να εκδίδει νέες άδειες για Airbnb κι άλλες παρόμοιες πλατφόρμες διακοπών - εκτός από τις αγροτικές περιοχές.
Όλες οι άδειες για ενοικίαση καταλύματος διακοπών θα επανεξετάζονται πλέον κάθε πέντε χρόνια. Εισάγεται επίσης ένα νέο σύστημα ελέγχου των τιμών ενοικίασης. Στους ιδιοκτήτες Airbnb προσφέρεται επίσης φορολογική ελάφρυνση εάν μετατρέψουν τις ιδιοκτησίες τους σε κανονικά σπίτια.
Το 2021, η Βαρκελώνη έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που απαγόρευσε τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση ιδιωτικών δωματίων. Οι οικοδεσπότες δεν επιτρέπεται να νοικιάσουν δωμάτιο για λιγότερο από 31 ημέρες. Ειδική ομάδα ελέγχει για παράνομες καταχωρήσεις κι αφαιρεί άδειες. Η εκχώρηση ολόκληρων κατοικιών ή διαμερισμάτων εξακολουθεί να επιτρέπεται με την κατάλληλη άδεια.
Στο Λονδίνο, οι οικοδεσπότες της Airbnb επιτρέπεται να νοικιάζουν το ακίνητό τους μόνο για 90 διανυκτερεύσεις ή λιγότερες ετησίως χωρίς να υποβάλουν αίτηση για αλλαγή χρήσης. Τα όρια επιβλήθηκαν για να διασφαλιστεί ότι οι βραχυχρόνιες ενοικιάσεις είναι βιώσιμες και ελάχιστα ενοχλητικές στην πόλη.
Στο Εδιμβούργο, απαιτείται πολεοδομική άδεια για την ενοικίαση δεύτερου σπιτιού μέσω Airbnb. Το 10ετές αναπτυξιακό σχέδιο της πόλης, που ανακοινώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, θα μπορούσε να επιτρέψει στο συμβούλιο να αρνηθεί εντελώς τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις στο μέλλον.
Στη Βόρεια Ιρλανδία, οποιοσδήποτε παρέχει τουριστικά καταλύματα ως επιχείρηση - συμπεριλαμβανομένης της Airbnb - πρέπει να λάβει πιστοποιητικό από το υπουργείο Τουρισμού.
Τεράστια τα διαφυγόντα κέρδη
Μετά από εκτεταμένη έρευνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να εισπράξουν περίπου 6,5 δισ. ευρώ ετησίως περισσότερο ΦΠΑ. Πράγματι, η φορολόγηση των βραχυχρόνιων ενοικίων είναι ένα χάος σε ολόκληρη την ΕΕ και το πρόβλημα δεν υφίσταται μόνο στη χώρα μας.
Δεν υπήρχε σαφήνεια σχετικά με το εάν η ΕΕ θεώρησε ότι όλες οι βραχυχρόνιες διαμονές μίσθωσης θα έπρεπε να φορολογούνται με ΦΠΑ. Ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία, υποχρέωναν ήδη πλατφόρμες όπως η Airbnb να εισπράττουν ΦΠΑ για όλες τις διαμονές, ενώ κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στις περισσότερες άλλες χώρες της ΕΕ. Οι περισσότερες χώρες απάλλαξαν τις μικρές επιχειρήσεις και τους οικοδεσπότες από τους φόρους ΦΠΑ, βάσει των ορίων εσόδων που διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα. Πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων απλώς αγνοούσαν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις αφού το τοπίο ήταν θολό και η επιβολή κυρώσεων ακόμα πιο δύσκολη.
Έτσι θα λειτουργούν οι νέοι κανόνες
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η Airbnb και οι παρόμοιες πλατφόρμες θα χρεώνουν ΦΠΑ, όταν οι οικοδεσπότες βραχυπρόθεσμων καταλυμάτων δεν το κάνουν. Η πλατφόρμα θα εισπράττει τον ΦΠΑ από τον επισκέπτη και θα τον αποδίδει στις φορολογικές Αρχές του κάθε κράτους. Οι καθημερινές λειτουργίες των υποκείμενων προμηθευτών βραχυχρόνιας μίσθωσης δεν επηρεάζονται. Ο ΦΠΑ απλώς προστίθεται αυτόματα στην τιμή που εμφανίζεται στην πλατφόρμα.
Αυξάνεται η τιμή για τον επισκέπτη
Για τους επισκέπτες, μπορεί να σημαίνει ότι οι τιμές βραχυπρόθεσμης ενοικίασης αυξάνονται κατά 20% σε χώρες όπως η Γαλλία, για παράδειγμα. Αυτή θα είναι μια πολύ απότομη αύξηση και θα αποθαρρύνει ενδεχομένως τους εκδρομείς να κλείσουν δωμάτιο μέσω Airbnb και θα τους στρέψει ξανά στα παραδοσιακά ξενοδοχεία.
Ένας από τους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να διασφαλίσει ότι τα ξενοδοχεία και οι βραχυχρόνιες ενοικιάσεις ανταγωνίζονται δίκαια. Έτσι, η ΕΕ είναι σύμφωνη με τις τιμές βραχυπρόθεσμης ενοικίασης να αυξάνονται σε επίπεδα ξενοδοχείων σε ορισμένους προορισμούς.
Για την Airbnb και άλλες πλατφόρμες κρατήσεων, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μην θεωρούνται πλέον ως φθηνότερη εναλλακτική λύση εν συγκρίσει με τα ξενοδοχεία. Η Airbnb ήδη ανησυχεί για την είσοδο σε μια περίοδο ύφεσης για τα υψηλά τέλη καθαρισμού και τη μη διαφανή τιμολόγηση. Προσθέτει νέες πηγές προμήθειας, για παράδειγμα, ιδιωτικά δωμάτια, για να διασφαλίσει ότι οι μέσες τιμές της, παραμένουν λογικές και προσιτές.
ΕΕ: Η απόφαση-σταθμός για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Μόλις χθες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έλαβε τις αποφάσεις του για τις βραχυπρόθεμες ενοικιάσεις και η Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών υιοθέτησε τη θέση της σχετικά με τους νέους κανόνες για να καταστήσει πιο διαφανή τα βραχυπρόθεσμα ενοικιαζόμενα καταλύματα.
Στο κείμενο που εγκρίθηκε την Τρίτη (19/9) με 31 ψήφους υπέρ, καμία κατά και μία αποχή, οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν την πρόταση για εναρμόνιση των κανόνων που διευκρινίζουν τον τρόπο συλλογής και κοινής χρήσης δεδομένων που σχετίζονται με υπηρεσίες βραχυπρόθεσμης μίσθωσης (STR) και να συμβάλει στη διαλεύκανση και τον αντίκτυπό τους κι επιτρέπουν στα κράτη μέλη να αναπτύξουν και να επιβάλουν αναλογικά μέτρα πολιτικής.
Οι ευρωβουλευτές πιστεύουν ότι οι νέες πολιτικές που ρυθμίζουν τα STR θα πρέπει να δώσουν στις πλατφόρμες ευκαιρίες ανάπτυξης, με σεβασμό πολιτικών στόχων όπως η προσιτή στέγαση, η προστασία των αστικών κέντρων και των αγροτικών περιοχών και να οδηγήσουν σε ασφαλέστερο και πιο βιώσιμο τουρισμό.
Ανταλλαγή δεδομένων σε μηνιαία βάση
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα ενιαίο ψηφιακό σημείο εισόδου για να λαμβάνουν δεδομένα από πλατφόρμες σχετικά με τη δραστηριότητα των οικοδεσποτών (π.χ. συγκεκριμένη διεύθυνση, αντίστοιχος αριθμός εγγραφής, διεύθυνση URL της καταχώρισης), σε μηνιαία βάση. Η Επιτροπή θα είναι επιφορτισμένη με την απλούστευση των διαδικασιών για διαδικτυακές πλατφόρμες για την ανταλλαγή δεδομένων και τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας των συστημάτων. Τα συγκεντρωτικά δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν για τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων και την επιβολή πολιτικών.
Οι ευρωβουλευτές περιέλαβαν επίσης τροπολογίες για τη βελτίωση της πρόσβασης του κοινού σε πληροφορίες και για να επιτραπεί στις δημόσιες Αρχές, τις διαδικτυακές πλατφόρμες, τους οικοδεσπότες και τους πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα τους νέους κανόνες. Τα κράτη μέλη θα έχουν 18 μήνες για να προσαρμόσουν τα συστήματα εγγραφής τους και να δημιουργήσουν την IT υποδομή.
Εύκολη εγγραφή για ιδιοκτήτες κι έλεγχοι από διαδικτυακές πλατφόρμες
Το προτεινόμενο πλαίσιο καθορίζει μια απλή, ηλεκτρονική διαδικασία εγγραφής για βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων σε κράτη μέλη που το απαιτούν. Οι ευρωβουλευτές διευκρίνισαν τις πληροφορίες που απαιτούνται από τους οικοδεσπότες για την εγγραφή τους και την εξουσία των Αρχών να επαληθεύουν ότι οι πληροφορίες που παρέχονται είναι σωστές.
Οι ευρωβουλευτές ενίσχυσαν επίσης τις υποχρεώσεις για τις διαδικτυακές πλατφόρμες, οι οποίες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από τους οικοδεσπότες είναι αξιόπιστες και πλήρεις και ότι ο αριθμός εγγραφής τους είναι σαφώς ορατός στον κατάλογο. Σύμφωνα με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες, οι πλατφόρμες θα πρέπει να διενεργούν τακτικούς τυχαίους ελέγχους στις καταχωρίσεις και να αφαιρούν όσες δεν τηρούν τις διατάξεις.
Η Ολλανδή εισηγήτρια Kim Van Sparrentak (Πράσινοι/EFA) δήλωσε: «Η εκτεταμένη ανάπτυξη των βραχυπρόθεσμων ενοικιαζόμενων καταλυμάτων οδήγησε σε λιγότερο διαθέσιμες κατοικίες στην αγορά για τους κατοίκους, έχει αυξήσει τα ενοίκια και τις τιμές των κατοικιών και έχει επίσης αντίκτυπο στην βιωσιμότητα των γειτονιών. Οι κανόνες που υιοθετήσαμε σήμερα διασφαλίζουν ότι οι πόλεις έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα δεδομένα για την επιβολή των τοπικών κανόνων. Οι πλατφόρμες αναλαμβάνουν μεγαλύτερη ευθύνη για την υποστήριξη της κατάργησης παράνομων καταχωρίσεων, σύμφωνα με τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA). Είμαι βέβαιη ότι μπορούμε να κλείσουμε τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο ακόμα και φέτος».
Επόμενα βήματα
Η εγκριθείσα διαπραγματευτική εντολή θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από το σύνολο του Κοινοβουλίου στη σύνοδο ολομέλειας στις 2-5 Οκτωβρίου. Μετά από αυτό, μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, το οποίο έχει ήδη υιοθετήσει τη θέση του.
Το Airbnb καλύπτει το 1/4 του συνόλου των καταλυμάτων κι εξαπλώνεται
Η αγορά για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της επέκτασης εκατοντάδων διαδικτυακών πλατφορμών όπως η Airbnb, η Booking, η Expedia και το TripAdvisor. Αυτός ο τύπος καταλυμάτων αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου των τουριστικών καταλυμάτων στην ΕΕ και αναμένεται να αυξηθεί. Ενώ τέτοιες ενοικιάσεις δημιουργούν οφέλη για τους οικοδεσπότες, τους τουρίστες και πολλές περιοχές, ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η έλλειψη κατάλληλων κανόνων συμβάλλει επίσης σε προβλήματα όπως υψηλότερες τιμές κατοικιών, εκτοπισμός και ενόχληση μόνιμων κατοίκων, υπερβολικός τουρισμός και αθέμιτος ανταγωνισμός.