Οι λογαριασμοί ρεύματος έχουν πάρει την ανιούσα. Η κρίση πιέζει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Ο καταναλωτής βομβαρδίζεται καθημερινά από αναλύσεις του τι πήγε στραβά, ποιος φταίει και τι πρέπει να γίνει. Είναι λογικό η κρίση να αποτελεί πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να κατανοήσουμε τον φυσικό πλούτο της χώρας μας και να τον αξιοποιήσουμε συνδυάζοντας το περιβαλλοντικό με το κοινωνικό και οικονομικό όφελος.
Είναι γεγονός ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι μια περίπλοκη αγορά που οι ειδικοί δυσκολεύονται να την εξηγήσουν στους καταναλωτές που πληρώνουν το «μάρμαρο». Η δυσκολία αυτή αφήνει περιθώριο σε όσους το επιδιώκουν, να στρέφουν τη συζήτηση μακριά από το στόχο. Και ο στόχος είναι απλός. Είναι ανάγκη να κατασκευαστούν πιο γρήγορα, πιο πολλοί σταθμοί από τις πιο φθηνές μορφές ηλεκτροπαραγωγής και αυτές είναι οι ανανεώσιμες. Περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, σημαίνουν χαμηλότερο και πιο σταθερό κόστος ρεύματος για τους καταναλωτές.
Τα νέα αιολικά πάρκα παράγουν πολύ πιο φθηνό ηλεκτρισμό από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό αποδεικνύεται και με απτά στοιχεία. Από την επεξεργασία των τελευταίων επίσημων στοιχείων που αφορούν τον Οκτώβριο 2021, προκύπτει ότι τα αιολικά πάρκα που λειτουργούν στην χώρα επιδότησαν με 114 εκατομμύρια ευρώ τους λογαριασμούς ρεύματος. Αυτή είναι η διαφορά του κόστους τους από την τιμή του ρεύματος που διαμορφώθηκε στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που διαχειρίζεται το Χρηματιστήριο Ενέργειας.
Αλλά και αυτή την τιμή της αγοράς, την κουρεύουν οι ανανεώσιμες. Σύμφωνα με την μελέτη του ΑΠΘ που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, τον περασμένο Δεκέμβριο η πράσινη ηλεκτροπαραγωγή μείωσε την τιμή στην αγορά κατά 35%. Το οικονομικό αυτό όφελος επιτρέπει στην κυβέρνηση να μεταφέρει πόρους στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) και έτσι να επιδοτεί τους λογαριασμούς ρεύματος, προσφέροντας μια ανακούφιση στους καταναλωτές. Όταν λοιπόν στο έντυπο του λογαριασμού αναγράφεται «Πίστωση ΤΕΜ» ή «Επιδότηση ΤΕΜ», σημαίνει ότι αυτά τα χρήματα επιστρέφονται επειδή υπάρχουν τα αιολικά πάρκα.
Το όφελος που θα υπήρχε θα ήταν μεγαλύτερο αν η χώρα είχε περισσότερη ενέργεια προερχόμενη από Α.Π.Ε. Ωστόσο η συζήτηση σχεδόν μονοπωλείται από το πώς δεν θα γίνουν πολλά αιολικά πάρκα, πρόκειται για την άλλη όψη της ενεργειακής κρίσης. Αυτοί που αντιδρούν χωρίς πραγματικό λόγο, θα πρέπει να εξηγήσουν ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό της ακριβής ενέργειας.
Διότι είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο να υπάρχει τόσο έντονη αντίδραση απέναντι στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε διάφορες περιοχές στη χώρα μας. Στο καλό σενάριο, μπορεί να οφείλεται στην ελλιπή ενημέρωση ή στο πνεύμα αντίδρασης που κυριαρχεί σε οτιδήποτε καινοτόμο πάει να καταρρίψει τον συντηρητισμό της κοινωνίας. Για να αποτραπεί η εγκατάσταση κάθε αιολικού πάρκου γίνεται πάντα επίκληση ακόμα και οικολογικών επιχειρημάτων. Μετά τις πολυάριθμες καταστροφές που έχουν προκληθεί από τα έντονα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν και την χώρα μας, τα τελευταία χρόνια δεν είναι δυνατόν να πιστεύεται ότι η κλιματική αλλαγή δεν υφίσταται.
Η αλλαγή του τρόπου που παράγουμε ενέργεια είναι μονόδρομος και για τον πλανήτη και για την τσέπη των πολιτών. Ο συνδυασμός όλων των Α.Π.Ε. με τα δίκτυα, τα συστήματα αποθήκευσης και τη διαχείριση της ζήτησης ενέργειας είναι η λύση για την ενεργειακή μετάβαση που με τη σειρά της θα περιορίσει το κόστος του ρεύματος και την αλλαγή του κλίματος: Ο άνεμος είναι δωρεάν και έτσι το κόστος παραγωγής από τις ανεμογεννήτριες εξαρτάται μόνο από το αρχικό κόστος επένδυσης. Δηλαδή, παραμένει σταθερό για τα 20-30 χρόνια ζωής του αιολικού πάρκου και δεν μεταβάλλεται εξαιτίας των διεθνών διακυμάνσεων των ορυκτών καυσίμων προσφέροντας έτσι, σταθερό και πολύ πιο χαμηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Τα αιολικά πάρκα ενισχύουν την ενεργειακή ανεξαρτησία, διότι στηρίζονται στον εγχώριο πλούτο της Ελλάδας, το αιολικό της δυναμικό. Η τρέχουσα κρίση της Ουκρανίας, δείχνει πόσο σημαντικό είναι αυτό.
Οι ανεμογεννήτριες δίνουν το 3% του τζίρου τους στους Δήμους και τους καταναλωτές των κοινοτήτων που τα φιλοξενούν. Κατά τη διάρκεια ζωή τους παράγουν έως και 50 φορές περισσότερη ενέργεια από αυτήν που καταναλώνεται κατά την κατασκευή, λειτουργία και απεγκατάστασή τους, ενώ οι επενδύσεις τους δημιουργούν τοπική ανάπτυξη, τοπικές δουλειές και στηρίζουν τις τοπικές κοινωνίες.
Βεβαίως η εγκατάσταση των αιολικών πάρκων, όπως συμβαίνει και σε οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα, πρέπει να υπόκειται στους ευρωπαϊκούς και εθνικούς κανονισμούς με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και να πληρούνται οι αυστηροί περιβαλλοντικοί όροι που προβλέπονται. Όλοι δικαιούνται να εκφράζουν τις αντιρρήσεις και τις αμφισβητήσεις τους στο πλαίσιο του νόμου. Όταν αυτή η διαδικασία τελειώσει, τότε η όποια απόφαση, θετική ή αρνητική, πρέπει να είναι οριστική και να γίνεται αποδεκτή. Η λύση δεν είναι η αντίδραση για την αντίδραση, αλλά η εντατικοποίηση των ελέγχων κατά τη διάρκεια και μετά την κατασκευή των επενδύσεων αυτών από τους αρμόδιους φορείς ώστε να βεβαιώνεται η τήρηση των προσυμφωνηθέντων.
