Ως ιδιαίτερα κρίσιμη χαρακτηρίζεται η σημερινή ημέρα για τα ελληνοτουρκικά, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν από τη μια ετοιμάζει προκλητικότατη φιέστα στην Κωνσταντινούπολη με τη λειτουργία τής Αγίας Σοφίας ως τζαμί και από την άλλη έχει θέσει το ερευνητικό πλοίο Oruc Reis με τις μηχανές στην αναμονή για να βγει στο Αιγαίο, ανοιχτά του Καστελλόριζου.
Η ελληνική πλευρά παρακολουθεί στενά και με ψυχραιμία όλες τις τουρκικές κινήσεις στο Αιγαίο, καθώς θεωρείται πιθανό το σενάριο να προχωρήσει σε κορύφωση των προκλήσεων με διπλή κίνηση ο Τούρκος πρόεδρος: με την προσευχή στην Αγιά Σοφιά και τον απόπλου του Oruc Reis βάσει της παράτυπης NAVTEX. Ενδεικτικό των αποφάσεων και των κινήσεων του Ερντογάν είναι πως η κορύφωση των προκλήσεών του απέναντι στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε στην επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Την ίδια ώρα το Πολεμικό Ναυτικό που βρίσκεται στο Αιγαίο είναι σε απόλυτη ετοιμότητα, με τον ελληνικό στόλο (πλοία και υποβρύχια) από την πρώτη στιγμή που εκδόθηκε η τουρκική NAVTEX να κινητοποιείται άμεσα και να αναπτύσσεται σε ενδεδειγμένες θέσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με το βλέμμα στο Oruc Reis
Την Πέμπτη το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu ανέφερε πως το ερευνητικό πλοίο Oruc Reis ετοιμάζεται να ξεκινήσει για τη Μεσόγειο «έπειτα από τις απαραίτητες προετοιμασίες», χωρίς να προσδιορίζει πότε αναμένεται αυτό να συμβεί. Υπενθυμίζεται όμως ότι η NAVTEX έχει ισχύ μέχρι τις 2 Αυγούστου.
Σημειώνεται όμως ότι και η φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» υποστήριζε στο χθεσινό της φύλλο ότι η Τουρκία στέλνει το Oruc Reis στα νοτιοανατολικά της Κρήτης, προκειμένου να ξεκινήσει έρευνες για φυσικό αέριο. Μάλιστα προσέθετε ότι στο πλαίσιο του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης, η πρώτη αποστολή του Oruc Reis θα είναι το τεμάχιο 15 κάτω από την Κρήτη, ένα τεμάχιο το οποίο βρίσκεται, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι Τούρκοι, «υπό ελληνική κατοχή».
Η πόντιση καλωδίων συνιστά παραβίαση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας
Το μεγάλο ερώτημα που παραμένει αναπάντητο, ακόμα κι αν το Oruc Reis ξεκινήσει για τα ανοιχτά του Καστελλόριζου, είναι αν το ερευνητικό πλοίο θα κάνει απλώς ένα πέρασμα από το σημείο ή αν θα επιχειρήσει να απλώσει και να ποντίσει καλώδια. Υπενθυμίζεται πως η περιοχή που δήλωσαν οι Τούρκοι ότι θα πραγματοποιήσουν σεισμικές έρευνες περιλαμβάνει κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέρος της ΑΟΖ που έχει ανακηρύξει η Κυπριακή Δημοκρατία και μια μικρή περιοχή τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Υπενθυμίζεται πάντως ότι στη συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται δύναμη του ελληνικού Ναυτικού, προκειμένου να αποτρέψει ενδεχόμενη πρόκληση της τουρκικής πλευράς.
Δείτε τον χάρτη με την περιοχή που δέσμευσαν οι Τούρκοι
Δυναμικές κινήσεις της Ελλάδας στη διπλωματική σκακιέρα -Στήριξη από το εξωτερικό
Την ίδια ώρα πάντως οι διπλωματικές κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης αποδίδουν, καθώς οι συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα εθνικής ενότητας, ενώ και ο διεθνής παράγοντας στηρίζει με παρεμβάσεις την ελληνική πλευρά.
Κορυφαία των τελευταίων παρεμβάσεων υπέρ των ελληνικών θέσεων ήταν η δήλωση στα ελληνικά που ανάρτησε στο Facebook ο Εμανουέλ Μακρόν. Ο Γάλλος πρόεδρος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Για μια ακόμη φορά, θέλω να εκφράσω την πλήρη αλληλεγγύη της Γαλλίας προς την Κύπρο και την Ελλάδα απέναντι στις τουρκικές παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους. Δεν πρέπει να δεχτούμε να απειλείται ο θαλάσσιος χώρος ενός κράτους-μέλους της ΕΕ».
Παρεμβάσεις και από Ρωσία, ΗΠΑ, Γερμανία
Κρίσιμη θεωρείται η παρέμβαση της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία την Τρίτη είχε τηλεφωνικές επαφές με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ οι δηλώσεις από τη γερμανική πλευρά επιβεβαιώνουν την πυροσβεστική παρέμβαση σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης.
Σαφές μήνυμα έστειλε και ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ, ότι το Καστελλόριζο, όπως όλα τα νησιά και η ηπειρωτική χώρα, διαθέτει υφαλοκρηπίδα. Λίγο αργότερα ακολούθησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο διεμήνυσε ότι ανησυχεί και ζήτησε από την Τουρκία να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ενώ το βράδυ της Πέμπτης ήρθε και δήλωση από τη Ρωσία, και συγκεκριμένα από την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, η οποία ζήτησε «αυτοσυγκράτηση» στην περιοχή.
Η τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη με Αλ Σίσι
Ιδιαίτερη αξία έχει η χθεσινή τηλεφωνική επαφή του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Πέρα από την ταύτιση απόψεων για τις εξελίξεις στην Λιβύη και την επιβεβαίωση των εξαιρετικών διμερών σχέσεων, το τηλεφώνημα αυτό έχει ιδιαίτερη αξία λόγω των συζητήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη χάραξη ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δύο χώρες είναι πολύ κοντά στην επίτευξη συμφωνίας, κάτι που δύναται να ακυρώσει νομικά το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Ωστόσο, με τον Ταγίπ Ερντογάν να είναι απρόβλεπτος, η ελληνική πλευρά παραμένει σε εγρήγορση προκειμένου να αποτραπεί η ένταση στην περιοχή.