Την τελευταία του πνοή άφησε τη Δευτέρα 23 Οκτωβρίου ο μεγάλος δάσκαλος της θρακιώτικης παράδοσης, Χρόνης Αηδονίδης.
Ο εκλιπών άφησε πίσω του μία σημαντική παρακαταθήκη, μέσω της ανεκτίμητης αξίας προσφοράς του -σε μία πορεία 70 και πλέον ετών- στη διάσωση, διαμόρφωση, προβολή και διάδοση της μουσικής παράδοσης της Θράκης.
Ο Χρόνης Αηδονίδης δεν είναι πλέον στη ζωή, αλλά το έργο του θα μνημονεύεται για τα επόμενα πολλά χρόνια.
Για την προσφορά του μίλησαν στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος, οι δήμαρχοι Διδυμοτείχου και Αλεξανδρουπόλεως, Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου και Γιάννης Ζαμπούκης αντίστοιχα, ο πρόεδρος του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «Χρόνης Αηδονίδης», Απόστολος Ευφραιμίδης, καθώς και ο μαθητής του, χοροδιδάσκαλος, οργανοπαίκτης και τραγουδιστής, Βαγγέλης Δημούδης.
Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος: Ο Χρόνης Αηδονίδης εκτόξευσε τη θρακιώτικη ψυχή στα ύψη
«Ένας άρχοντας του θρακικού πολιτισμού και της εβρίτικης ιδιοπροσωπίας έφυγε για τα μέρη του Χριστού, τον οποίο αγαπούσε με απόλυτη εμπιστοσύνη και έψαλε με αγάπη και λατρεία. Η ευγενική του προσωπικότητα θα μας λείψει, όμως άφησε ανεξίτηλα σημεία στη ζωή μας. Κάθε συναναστροφή μαζί του απέπνεε, από πλευράς του, ευγένεια, καλοσύνη, παραχωρητικότητα στον συνομιλητή του και διάθεση αποδοχής. Αυτή ήταν η έμφυτη καλλιέργεια του χαρακτήρα του», είπε ο μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος.
Ακόμη, πρόσθεσε πως «σε ό,τι αφορά στην προσφορά του, εκτόξευσε την θρακιώτικη ψυχή στα ύψη του ελληνικού στερεώματος. Αλλά το σημαντικότερο είναι το μουσικό σύνολο, με το όνομά του, που ίδρυσε και αφήνει πίσω στα έμπειρα χέρια του Απόστολου Ευφραιμίδη. Ένα σύνολο από νέα παιδιά που τα ενέπνευσε να αγαπήσουν τον ελληνικό τρόπο ζωής, έτσι όπως αυτός καταγράφεται στα δημοτικά μας τραγούδια. Μέσω αυτού, η παρουσία του θα είναι διαχρονική και πολιτιστικά αιώνια. Είμαι βέβαιος ότι η χορεία των αγγέλων τον υποδέχεται με τη μουσική της χαράς και της ομορφιάς του Αγίου Πνεύματος στον Παράδεισο».
Απόστολος Ευφραιμίδης: Ο Χρόνης Αηδονίδης διαμόρφωσε το αρχέγονο παραδοσιακό τραγούδι της Θράκης
Τον άνθρωπο, δάσκαλο και μουσικό Χρόνη Αηδονίδη σκιαγράφησε ο πρόεδρος του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «Χρόνης Αηδονίδης», Απόστολος Ευφραιμίδης.
«Με τον Χρόνη Αηδονίδη γνωριστήκαμε το 1999 στο Εργαστήρι Παραδοσιακής Μουσικής του Δήμου Αλεξανδρούπολης όπου ερχότανε κάθε εβδομάδα για να διδάξει παραδοσιακό τραγούδι στη χορωδία και ήταν και υπεύθυνος για τη διδασκαλία των παραδοσιακών οργάνων. Εκεί αναπτύξαμε μία ιδιαίτερη σχέση και οικογενειακή όταν έγινε πνευματικός πατέρας του γιου μου. Το 2002 μετά και την παύση λειτουργίας του εργαστηρίου, δημιουργήσαμε το Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης "Χρόνης Αηδονίδης", έναν πολιτιστικό σύλλογο ο οποίος είχε παραδοσιακό τραγούδι και διδασκαλία παραδοσιακών οργάνων για να συνεχίσουμε αυτό το έργο που έκανε εκεί.
Ο σύλλογος είναι μια προσπάθεια συνέχισης του έργου του, δημιουργήθηκε από μαθητές του οι οποίοι και αυτοί προσφέρουν ανιδιοτελώς. Το Αρχείο, το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού και μουσικού του αρχείου, το έχει ο σύλλογός μας, μέρος αυτού που αφορά στις βραβεύσεις και κάποια άλλα στοιχεία εκτίθεται στο Πνευματικό Κέντρο της Μητρόπολης Αλεξανδρουπόλεως ενώ ένα σημαντικό μέρος του προσωπικού του οικογενειακού του αρχείου βρίσκεται στην αίθουσα "Χρόνης Αηδονίδης" της Μητρόπολης Διδυμοτείχου…
Ο Χρόνης Αηδονίδης δεν λειτούργησε σαν επαγγελματίας, αλλά σαν ερασιτέχνης με ιδιαίτερη αγάπη σ' αυτό που έκανε και μάλιστα ως επί το πλείστον αφιλοκερδώς. Ένας άνθρωπος πολύ δοτικός, που αυτή τη σεμνότητα και την ταπεινότητα που έδειχνε επάνω στο πατάρι την είχε και σε όλη του τη ζωή και στις σχέσεις του με τον κόσμο. Ενώ στον ευρύ κόσμο ήταν γνωστός ως καταξιωμένος τραγουδιστής έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διδασκαλία. Μάλιστα, χαρακτηριστικά έλεγε στα παιδιά ότι ο μουσικός, ο οργανοπαίχτης και ο τραγουδιστής έχουν ημερομηνία λήξης, ενώ ο δάσκαλος δεν έχει γιατί διαιωνίζεται μέσα από τους μαθητές του…
Δίδαξε εκατοντάδες νέους μαθητές μέσα από πολιτιστικούς φορείς και χορωδίες και διαμόρφωσε το παραδοσιακό τραγούδι, αυτό το αρχέγονο παραδοσιακό τραγούδι της Θράκης με τη λύρα και με τη γκάιντα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Του έδωσε ένα βυζαντινό ύφος και χρώμα επειδή ο ίδιος κατείχε τη βυζαντινή μουσική και νομίζω ότι εκεί ήταν και το χαρακτηριστικότερο σημείο της προσφοράς του στη διαμόρφωση του παραδοσιακού μας τραγουδιού σαν βυζαντινό τροπάρι. Έχει βγάλει και έναν δίσκο "Θρακιώτικο τραγούδι, βυζαντινό τροπάρι" και νομίζω ότι ο τίτλος αυτός αποτυπώνει εξολοκλήρου την προσφορά του αυτή…».
Μία προσφορά πολύπλευρη, σύμφωνα με τον κ. Ευφραιμίδη, και στον τομέα της διάσωσης της παραδοσιακής θρακιώτικης μουσικής, διότι «έπεσε σε καλή εποχή, που πλέον υπήρχε η δυνατότητα καταγραφής σε δίσκους. Ο ίδιος μάλιστα τα περισσότερα παραδοσιακά τραγούδια της Θράκης τα κατέγραψε δισκογραφικά δύο φορές γιατί τα πρώτα τις δεκαετίες του ΄60-70 έγιναν υπό κακές συνθήκες εγγραφών -ένας δίσκος σε οκτώ ώρες, με μουσικούς κυρίως από Αθήνα γιατί δεν μπορούσαν να μετακινηθούν από τη Θράκη και εκτελέσεις που δεν είχαν το χρώμα και το ύφος το τοπικό…».
Ακόμη, επισήμανε ότι: «Είναι σημαντικό ότι ο ίδιος ήταν απόλυτα ευχαριστημένος και μ' αυτά που δημιούργησε αλλά και με τη συνέχεια του έργου του που έβλεπε μέσα από το Σύλλογό μας και για το οποίο ενημερωνόταν σε εβδομαδιαία βάση μέχρι και την τελευταία στιγμή. Μέχρι και που έφυγε είχε πλήρη διαύγεια και πάντοτε είχε θέση και άποψη και τη συμβουλή του πάνω στη δουλειά που συνεχιζόταν… Ήταν απόλυτα ευχαριστημένος και για τις τιμές που έζησε σε κορυφαίες εκδηλώσεις όπως ήταν το "μιλένιουμ", η Τελετή Λήξης της Ολυμπιάδας αλλά και τις κορυφαίες βραβεύσεις που έλαβε όπως η απονομή του οφικίου του "Άρχοντος Υμνωδού της Αγίας Του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας" από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, από πάρα πολλές Μητροπόλεις, ενώ βραβεύτηκε και από δύο Προέδρους της Δημοκρατίας.
Έζησε τα πάντα. Η συνήθης φράση που έλεγε κάθε φορά που τον βραβεύαν ήταν ότι "τα συγχαρητήρια ανήκουν στην παράδοση όχι σ' εμένα". Αυτό που σ' εμάς ακουγόταν κλισέ για τον ίδιο ήταν κάτι που έβγαινε από την ψυχή του. Η ταπεινοφροσύνη του αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ο ίδιος έβγαλε πάρα πολλά τραγούδια -σε στίχους και μουσική- τα οποία αφομοιώθηκαν μέσα στη θρακιώτικη μουσική παράδοση και ποτέ στους δίσκους του δεν έβαλε το δικό του όνομα σαν δημιουργός. Πάντοτε σε όλους τους δίσκους έγραφε ότι τα τραγούδια είναι παραδοσιακά και ανήκουν στον ελληνικό λαό. Ακόμη κι εκείνα που όλοι ξέραμε ότι είναι δικά του, "Βασίλεψε ο Αυγερινός»", "Φίλοι 'μ Καλωσορίσατε" και πολλά άλλα εντάχθηκαν στη μουσική μας παράδοση γιατί έφεραν ακριβώς τον ήχο, το χρώμα και τους ρυθμούς της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης και ουδέποτε έβαλε το όνομά του για να πάρει πνευματικά δικαιώματα ή οτιδήποτε άλλο».
Αναφορικά με την απουσία πλέον του Αηδονίδη ο κ. Ευφραιμίδης δήλωσε ότι η επόμενη μέρα δεν θα είναι χωρίς τον Χρόνη Αηδονίδη χάρη στο τόσο πλούσιο υλικό που ανέπτυξε όλα αυτά τα χρόνια.
Γιάννης Ζαμπούκης: Ο Χρόνης Αηδονίδης διατήρησε τη θρακιώτικη μουσική παράδοση στις μνήμες όλων μας
«Η παρέα του ουρανού μεγάλωσε. Με βαθιά οδύνη αποχαιρετούμε έναν αγαπημένο δάσκαλο της μουσικής μας παράδοσης», είπε ο δήμαρχος Αλεξανδρουπόλεως, Γιάννης Ζαμπούκης, ο οποίος πρόσθεσε:
«Ο Χρόνης Αηδονίδης αποτελεί σπουδαίο κομμάτι στην ιστορία της Αλεξανδρούπολης μα και ολόκληρης της Θράκης. Με ανιδιοτελή αγάπη για τον τόπο μας κατάφερε και ανέδειξε τη θρακιώτικη μουσική παράδοση διατηρώντας τη ζωντανή στις μνήμες όλων μας.
Είμαστε ευγνώμονες για όλα όσα έχει προσφέρει. Είναι δικό μας πλέον χρέος υποστηρίζοντας τις δράσεις του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης "Χρόνης Αηδονίδης" και του 4ου Δημοτικού Σχολείου Αλεξανδρούπολης "Χρόνης Αηδονίδης" να συνεχίσουμε το σπουδαίο έργο του».
Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου: Ο Χρόνης Αηδονίδης ταξίδεψε την πολιτιστική μας κληρονομιά στην υφήλιο
«Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον χαμό του αγαπημένου μας συμπολίτη, και ενός από τους σημαντικότερους ερμηνευτές της Θρακικής Μουσικής, Χρόνη Αηδονίδη», σημείωσε ο δήμαρχος Διδυμοτείχου, Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου, που συμπλήρωσε:
«Ο Χρόνης Αηδονίδης υπήρξε όχι μόνο ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης αλλά και ένας μοναδικός άνθρωπος, που συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής μας, την οποία και ταξίδεψε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Υφηλίου. Οι ήχοι τής μουσικής του Χρόνη Αηδονίδη θα συνεχίσουν να μας ακολουθούν και να μας εμπνέουν για γενιές ενώ η απώλειά του αφήνει πίσω του ένα πραγματικά δυσαναπλήρωτο κενό στο Διδυμότειχο και τη Θράκη. Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή, θέλω να εκφράσω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του αείμνηστου Χρόνη Αηδονίδη. Οι σκέψεις μας είναι μαζί σας και ευχόμαστε να βρείτε δύναμη και παρηγοριά».
Βαγγέλης Δημούδης: Ο Χρήστος Αηδονίδης παρέμεινε εραστής της τέχνης
«Η σχέση μας ήταν σχέση ζωής, με κοινή καταγωγή από την Καρωτή Έβρου, συγγενική και από τις αρχές του '70 κυρίως σχέση μαθητή και δασκάλου», είπε ο χοροδιδάσκαλος, οργανοπαίχτης και τραγουδιστής της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης Βαγγέλης Δημούδης.
«Ο Χρόνης Αηδονίδης ήταν χαρισματικός, ήξερε βυζαντινή μουσική -ήταν παπαδοπαίδι-, είχε άριστη φωνή την οποία ήξερε και να τη χρησιμοποιεί και απέδιδε πολύ σωστά όλα τα τραγούδια» αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Λόγω του ότι γνώριζε και τη βυζαντινή μουσική είχε αδυναμία στα τραγούδια της Ανατολικής Θράκης και ειδικά στα τραγούδια της τάβλας, τα αργά που έδειχναν και το ποιόν του τραγουδιστή γιατί δεν είναι σε γνωστό ρυθμό αλλά σε ελεύθερο ύφος και στα οποία έδινε μία ξεχωριστή ερμηνεία.
Σ' αυτά ήταν ασυναγώνιστος, δεν είχε ταίρι. Ήταν και τραγουδοποιός γιατί έκανε και δικά του τραγούδια. Μελοποίησε στίχους που έβρισκε από γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και κάπως τα θυμότανε σε μορφή όχι τόσο αναγνωρίσιμη. Τα μελοποίησε, τα ερμήνευσε δίνοντάς τους αξία και μεταδίδοντάς τα όχι μόνο στους Θρακιώτες αλλά και σε όλη την Ελλάδα, σε όλο τον κόσμο. Διέσωσε τη μουσική παράδοση της Θράκης», επισήμανε στη συνέχεια,
Ακόμη, τόνισε ότι μέχρι και την τελευταία στιγμή ο Χρόνης Αηδονίδης παρέμεινε «εραστής της τέχνης» (εργάστηκε και συνταξιοδοτήθηκε ως λογιστής). Θυμήθηκε τη συστολή που χαρακτήριζε κυρίως τα πρώτα του βήματα για το κατά πόσο μπορούσε να προβάλει τα τραγούδια που ο ίδιος γνώριζε και αγαπούσε, ενδοιασμός που κάμφθηκε σταδιακά και από τη δεκαετία του '80 αφιέρωσε τη ζωή του στην προσπάθεια προβολής και διάδοσης της παραδοσιακής μουσικής.
«Σιγά σιγά είδε τη δυναμική τής θρακιώτικης μουσικής παράδοσης, ότι ο κόσμος τη θέλει. Ήταν η εποχή που δημιουργήθηκαν πολλοί πολιτιστικοί σύλλογοι σε κάθε χωριό, σε κάθε πόλη. Τότε ήταν που μου είπε ότι πρέπει να πηγαίνουμε σε δουλειές γιατί ο κόσμος θέλει να μας ακούσει και έτσι άρχισε το ταξίδι μας…», επισήμανε.
Στη δύση της μακράς διαδρομής του ο Χρόνης Αηδονίδης αισθανόταν πλήρης και απόλυτα ικανοποιημένος. «Πριν από έξι χρόνια μού είπε "εγώ ό,τι ήταν να κάνω το έκανα. Είμαι πλήρης, είμαι ευχαριστημένος, ικανοποιημένος και τώρα ό,τι πει ο Θεός. Μακάρι εσύ κι άλλοι να συνεχίσετε και να το εμπλουτίσετε…"», ανέφερε καταληκτικά ο κ. Δημούδης.