Τα πανελλήνια κάλαντα της Πρωτοχρονιάς αποτελούν μία φιλολογική απάτη, αφού στην πραγματικότητα είναι ένα ερωτικό ποίημα, που με μαεστρία συνδυάζει την εορτή της Πρωτοχρονιάς με τον έρωτα του «παλικαριού» για μια «αρχόντισσα κυρία», όμορφη, αλλά ακατάδεχτη ακόμη και να τον κοιτάξει.
Εξετάζοντας κανείς τα δεύτερα ημιστίχια, διακρίνει το κρυμμένο νόημα του ποιήματος. Ο ποιητής απευθύνεται σε μια κυρία όμορφη και ψηλή σαν δεντρολιβανιά και ζυμωμένη με ζάχαρη και κάδιο (ζαχαροκάντιο ζυμωτή). Το κάδιο είναι κρυσταλλικό καλαμοζάχαρο πολύ γλυκιάς γεύσης που αγόραζες στα παλιά μπακάλικα.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά /ψηλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή καλός μας χρόνος / εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος
Άγιος Βασίλης έρχεται / και δεν μας καταδέχεται
από την Καισαρεία / συ ’σαι αρχόντισσα κυρία
Βαστά εικόνα και χαρτί / ζαχαροκάντιο ζυμωτή
χαρτί και καλαμάρι / δες και με το παλικάρι
Άρα δεν είναι ο Άγιος Βασίλης που δεν μας καταδέχεται, ούτε η πόλις Καισαρεία είναι η αρχόντισσα κυρία.
Κάποια αρχόντισσα δεν καταδέχεται το ερωτευμένο παλικάρι
Το πραγματικό νόημα είναι ότι κάποια αρχόντισσα κυρία δεν καταδέχεται να κοιτάξει το ερωτευμένο παλικάρι, το οποίο δεν λέει τα κάλαντα αλλά της κάνει καντάδα.
Δεν γνωρίζουμε ποιος έγραψε αυτό το ερωτικό ποίημα το οποίο έγινε το δημοφιλέστερο καλάντισμα και εκτόπισε σε δεύτερη θέση, όλα τα άλλα που υπήρχαν κατά τόπους.
Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι το ποίημα έχει γραφτεί στην Κωνσταντινούπολη, αφού χαρακτηρίζει την αρχόντισσα κυρία, όμορφη σαν εκκλησιά που πιθανότατα εννοεί την Αγια Σοφιά (εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος).
Θα πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι με την άποψη αυτή, ότι δηλαδή δεν πρόκειται για κάλαντα αλλά για καντάδα, αρκετοί διαφωνούν και διατυπώνουν την γνώμη ότι ο Άγιος Βασίλης δεν μας καταδέχεται γιατί δεν είμαστε ταπεινοί.
Άλλοι πάλι λένε ότι ο Άγιος έρχεται νύχτα και δεν τον βλέπει κανένας όταν φέρνει τα δώρα, γι' αυτό και υπάρχει ο στίχος «δεν μας καταδέχεται».
Καλή Χρονιά. Ευχόμαστε εκ βάθους καρδίας, το 2023, να μας ταξιδέψει όλους σε έναν κόσμο ευτυχίας.