Το φαινόμενο μεταφοράς αφρικανικής σκόνης είναι γνωστό για την «εξωτική», συχνά κιτρινωπή, θολούρα που δημιουργεί στο περιβάλλον. Παρά ταύτα, έχει πολλές, αρκετά σοβαρές, επιπτώσεις που μεγάλο τμήμα του πληθυσμού αγνοεί.
Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το φαινόμενο της ερημικής – αφρικανικής σκόνης, που αναμένεται να πλήττει τη χώρα μέχρι και τη Μεγάλη Παρασκευή, είναι σύνηθες για την Ελλάδα και κορυφώνεται κατά τις μεταβατικές εποχές του έτους, δηλαδή το Φθινόπωρο και την Ανοιξη.
Στην Ελλάδα τα «ρεκόρ» του φαινομένου κατά τα τελευταία έτη καταγράφηκαν τα τελευταία δεκαήμερα του Μαρτίου του 2016 και του 2018.
Τι είναι η σκόνη που «σηκώνεται» από την Αφρική
Η ποσότητα σκόνης που σηκώνεται υπολογίζεται ετησίως στους 150 με 700 εκατομμύρια τόνους, ενώ σύμφωνα με τους επιστήμονες συχνά περιέχει μύκητες και βακτήρια.
Κατά τα άλλα, όπως αναφέρει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η βασική του σύσταση είναι από πυρίτιο, σίδηρο και μαγγάνιο.
Οι κυριότερες πηγές έλευσης της αφρικανικής σκόνης είναι το Τσαντ και περιοχές της Αλγερίας της Λιβύης και της Αιγύπτου.
Οι επιπτώσεις στην υγεία και οι ευπαθείς ομάδες
Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, κατά την εξέλιξη του φαινομένου καταγράφονται μεγάλες υπερβάσεις των ορίων ασφαλείας σε ό,τι αφορά τις συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνονται τα περιστατικά και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία ανθρώπων που αντιμετωπίζουν αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.
Οι ευπαθείς ομάδες που πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση λόγω της αφρικανικής σκόνης είναι οι εξής:
- Ενήλικες και παιδιά με αλλεργίες
- Ενήλικες και παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα
- Ανθρωποι που πάσχουν από άσθμα
- Καρδιοπαθείς
- Γυναίκες που εγκυμονούν
- Ανθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών
Ο οδηγός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για την αφρικανική σκόνη:
Οδηγίες για τα ύποπτα συμπτώματα
Τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν λόγω της έκθεσης στην αφρικανική σκόνη, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι τα εξής:
- Βήχας
- Δύσπνοια
- Δυσφορία
- Βάρος ή πόνος στο στήθος
- Σφύριγμα στην ανάσα
- Δερματίτιδες
- Πονοκέφαλοι
- Ζαλάδες
Οσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πρέπει να ακολουθούν τις εξής οδηγίες:
- Να αποφεύγεται η έκθεση στη σκόνη
- Να αποφεύγεται η παραμονή, η άσκηση και η δραστηριότητα σε εξωτερικό χώρο εάν δεν είναι απαραίτητο
- Να αναπνέουν από τη μύτη (ώστε να γίνεται σωστό φιλτράρισμα του αέρα στη ρινική κοιλότητα)
- Να φορούν μάσκα ή μαντήλι μπροστά στη μύτη και στο στόμα σε εξωτερικούς χώρους
- Οσοι/ες έχουν άσθμα μπορεί να χρειαστούν πιο συχνές εισπνοές ανακουφιστικού φαρμάκου
- Αν τα συμπτώματα επιμείνουν ή ενταθούν πρέπει να επικοινωνούν με γιατρό ή να μεταφέρονται σε νοσοκομείο
Συνέπειες της αφρικανικής σκόνης στην οικονομία και στο περιβάλλον
Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η αφρικανική σκόνη έχει, επιπλέον, επιπτώσεις και στην οικονομία.
Μεταξύ άλλων, κατά την κορύφωση του φαινομένου αντιμετωπίζουν πρόβλημα οι αεροπορικές συγκοινωνίες καθώς και η αγροτική παραγωγή.
Παράλληλα, η σκόνη αποτελεί εμπόδιο και στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά, τόσο λόγω της μείωσης της ηλιακής ακτινοβολίας όσο και λόγω της απόθεσης σκόνης στους καθρέπτες των φωτοβολταϊκών.
Σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, η αφρικανική σκόνη αυξάνει το φυτοπλαγκτόν στις θάλασσες με επακόλουθες αλλαγές στην τροφική αλυσίδα.
Η αφρικανική σκόνη μειώνει την ηλιακή ακτινοβολία προς τη Γη, επηρεάζοντας το ισοζύγιο της ακτινοβολίας, ενώ θεωρείται ότι επιδρά και στο σχηματισμό νεφών και στις βροχοπτώσεις.