Ενας από τους μεγαλύτερους «γρίφους» για τους εργαζόμενους -αλλά και τις επιχειρήσεις- είναι ο τρόπος με τον οποίο θα χορηγηθεί αυτό το καλοκαίρι η άδεια για διακοπές.
Αφορμή για τα ερωτήματα που εκφράζονται είναι η σύγχυση που έχει προκληθεί με τις άδειες αναψυχής και το καθεστώς που υφίσταται για τις άδειες ειδικού σκοπού. Ενα επιπλέον «αγκάθι» σε ό,τι αφορά τις άδειες για τις διακοπές είναι η καταχρηστική συμπεριφορά που επέδειξαν το διάστημα της καραντίνας εργοδότες, οι οποίοι, παρά τις σαφείς οδηγίες για την απασχόληση, ανάγκασαν εργαζόμενους να κάνουν χρήση της κανονικής τους άδειας με συνέπεια να μην έχουν υπόλοιπο για το καλοκαίρι.
Το «παζλ» περιπλέκεται ακόμη περισσότερο με το ζήτημα των αδειών άνευ αποδοχών και το αν εργοδότες -και εργαζόμενοι- έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν αυτή την οδό. Απαντήσεις στα 6 βασικά ερωτήματα για τις άδειες αναψυχής εν όψει των φετινών διακοπών δίνει στο iefimerida.gr ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος.
Αδειες διακοπών: Τα 6 σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι εργαζόμενοι
Ο κ. Καρούζος, που προ ημερών ανέλυσε στο iefimerida.gr τι ισχύει για τους εργαζόμενους επιχειρήσεων που παραμένουν κλειστές, απαντά, μεταξύ άλλων, στο τι πρέπει να ισχύει για τις περιπτώσεις που δεν έχουν υπόλοιπο άδειας, το πώς υπολογίζονται οι άδειες αναψυχής και ειδικού σκοπού καθώς και τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
Ακολουθούν οι απαντήσεις στα 6 ερωτήματα - «κλειδιά» για τις άδειες αναψυχής από τον εργατολόγο Γιάννη Καρούζο:
1. Μέχρι πότε υποχρεούται ο εργοδότης να χορηγήσει την κανονική άδεια;
Ο χρόνος χορηγήσεως της κανονικής του εργαζομένου, καθορίζεται κατόπιν συμφωνίας αυτού με τον εργοδότη. Ωστόσο, ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει την κανονική άδεια στον εργαζόμενο εντός δύο μηνών από το χρονική στιγμή που ο εργαζόμενος αιτήθηκε τη λήψη της.
Σημειωτέον ότι, τουλάχιστον το 50% των εργαζομένων της επιχείρησης, πρέπει να λάβουν άδεια αναψυχής κατά το χρονικό διάστημα από 1 Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση, ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγεί στους εργαζόμενους έως και την 31/12 του τρέχοντος ημερολογιακού έτους το υπόλοιπο κανονικής αδείας που αναλογεί στον κάθε εργαζόμενο, ακόμη κι αν δεν έχει ζητηθεί από αυτούς.
2. Μπορεί να με υποχρεώσει ο εργοδότης σε λήψη κανονικής άδειας;
Ο εργοδότης απαγορεύεται, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω αναφερθέντων, να εξαναγκάσει το μισθωτό να λάβει την κανονική του άδεια με οποιαδήποτε αιτιολογία.
3. Μέχρι πότε μπορώ να λάβω άδεια ειδικού σκοπού;
Παρατείνεται το δικαίωμα λήψης άδειας ειδικού σκοπού, για όσο διάστημα παραμένουν κλειστές οι μονάδες/δομές παροχής φροντίδας ή εκπαίδευσης, όπου είναι εγγεγραμμένα ή φοιτούν τα τέκνα των εργαζομένων, όπως αυτές προβλέπονται στο άρθρο 4 της από 11-3-2020 ΠΝΠ.
4. Πώς υπολογίζεται η άδεια ειδικού σκοπού σε σχέση με την άδεια αναψυχής;
Η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται, είτε συνεχόμενα είτε διακεκομμένα, ανάλογα με τις ανάγκες του εργαζομένου και το χρόνο έναρξης λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Η άδεια ειδικού σκοπού έχει διάρκεια κατ’ ελάχιστον τριών ημερών, την οποία ακολουθεί στη συνέχεια η χορήγηση μίας ημέρας κανονικής άδειας, σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται κυκλικά για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι τη λήξη του έκτακτου και προσωρινού μέτρου. Δηλαδή, ανά τρεις ημέρες άδειας ειδικού σκοπού προστίθεται υποχρεωτικά μία ήμερα ετήσιας κανονικής άδειας του εργαζομένου, η οποία αφαιρείται από τη συνολική δικαιούμενη κανονική άδεια για το έτος 2020.
5. Τι γίνεται αν εξαντλήσω την κανονική μου άδεια; Δικαιούμαι άδεια ειδικού σκοπού;
Στον ιδιωτικό τομέα δεν ρυθμίζεται η περίπτωση κατά την οποία ο εργαζόμενος έχει εξαντλήσει τις ημέρες ετήσιας κανονικής άδειας σε σχέση με την άδεια ειδικού σκοπού. Προτείνουμε να συμπληρώνεται η άδεια ειδικού σκοπού, με ημέρες άδειας παρακολούθησης σχολικής επίδοσης παιδιών.
Αντιθέτως, στο Δημόσιο τομέα, σε περίπτωση που ο δημόσιος υπάλληλος έχει εξαντλήσει την κανονική του άδεια, η τέταρτη ημέρα δύναται να χρεώνεται από άλλες τυχόν δικαιούμενες από αυτόν άδειες (υπηρεσιακή, αιμοδοτική, άνευ αποδοχών ή ακόμα και άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης του τέκνου, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας αυτής ενόψει και της επανέναρξης λειτουργίας των σχολικών μονάδων).
Σε περίπτωση που ο υπάλληλος δεν έχει ή δεν δικαιούται κάποιου άλλου είδους άδεια από τις προαναφερόμενες ή κάποια άλλη προβλεπόμενη άδεια από άλλες ειδικές διατάξεις, τότε θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο πλάνο εργασιών της Υπηρεσίας για παροχή εκ περιτροπής εργασίας - εξ αποστάσεως και με αυτοπρόσωπη παροχή εργασίας στην Υπηρεσία ακόμα και με μειωμένο ωράριο - όχι μόνο για την τέταρτη ημέρα, για την οποία δεν δύναται να κάνει χρήση της κανονικής άδειας ή κάποιας άλλης άδειας, αλλά για το σύνολο του εν λόγω τετραημέρου.
6. Αν έχει εξαντληθεί η άδεια αναψυχής δικαιούμαι μέρες ξεκούρασης;
Προτείνουμε να χορηγείται κατόπιν έγγραφης συμφωνίας μεταξύ εργοδότη κι εργαζομένου, άδεια άνευ αποδοχών.
*Ο Γιάννης Κ. Καρούζος είναι δικηγόρος - εργατολόγος με έδρα την Αθήνα