Οι εκλογές της 21ης Μαΐου πλησιάζουν και η ετοιμυγορία των πολιτών αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ωστόσο, ο σχηματισμός αυτοδύναμης κυβέρνησης από τον πρώτο γύρο δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες.
Οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Κοινοβούλιο μέσω απλής αναλογικής. Βάσει δημοσκοπήσεων, μοιάζει σχεδόν δεδομένο ότι η χώρα θα οδηγηθεί σε επαναληπτικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν με ενισχυμένη αναλογική.
Βάσει του άρθρου 54 παρ.1 του Συντάγματος, οι ερχόμενες εθνικές εκλογές, αυτές της 21ης Μαΐου, θα διεξαχθούν με τον νόμο της συγκυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ενώ οι επόμενες θα πραγματοποιηθούν με τον νέο νόμο που ψήφισε η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, ο οποίος δίνει μπόνους στο κόμμα που θα πάρει την πρώτη θέση.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές διεξάγονται μέσα σε 30 ημέρες από την αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης μέσω διερευνητικών εντολών μετά την προκήρυξή τους, με διάταγμα της Προέδρου της Δημοκρατίας, που προσυπογράφεται από το μεταβατικό Υπουργικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με τα όσα είναι γνωστά, στην περίπτωση των φετινών εκλογών η επαναληπτική διαδικασία θα γίνει το αργότερο έως τις 2 Ιουλίου.
Εκλογές 2023: Πώς κατανέμονται οι έδρες στην απλή αναλογική
Και στην απλή αναλογική -όπως και στην ενισχυμένη- να μπει ένα κόμμα στη Βουλή θα πρέπει να έχει λάβει ποσοστό ίσο και μεγαλύτερο του 3%. Όσα κόμματα ή συνασπισμοί δεν «πιάσουν» το συγκεκριμένο όριο, μένουν εκτός Κοινοβουλίου.
Βάσει νομοθεσίας, για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300. Από αυτό καθορίζονται οι έδρες και στη συνέχεια -οι αδιάθετες λόγω της στρογγυλοποίησης- πηγαίνουν στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι εάν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα.
Κοινώς, για να υπάρξει πλειοψηφία 151 εδρών με το σύστημα της απλής αναλογικής, απαιτείται εκλογικό ποσοστό κοντά στο 50% -ανάλογα με τη μη αντιπροσωπευόμενη ψήφο (δηλαδή το ποσοστό που συγκεντρώνουν τα κόμματα τα οποία έμειναν εκτός Βουλής).
Εκλογές 2023: Πώς θα γίνει η επαναληπτική διαδικασία
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει σχηματισμός κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 21η Μαΐου, δηλαδή εάν δεν καταλάβει το πρώτο κόμμα 151 έδρες, ή δεν υπάρξει συνεργασία, τότε η χώρα θα οδηγηθεί σε επαναληπτική διαδικασία. Εκεί θα ισχύσει ο νόμος της ΝΔ του 2020, σύμφωνα με αυτόν εάν το πρώτο κόμμα λάβει ποσοστό έως 25%, τότε θα λάβει μπόνους 20 εδρών. Οι υπόλοιπες 280 έδρες θα κατανεμηθούν αναλογικά. Για κάθε επιπλέον 0,5%, το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους μία έδρα. Το μέγιστο μπόνους των 50 εδρών στις δεύτερες εκλογές του 2023 θα επιτευχθεί μόνο εάν λάβει το 40% των έγκυρων ψήφων.
Έτσι, ένα κόμμα που θα κινείται κοντά στο 37% θα μπορεί να έχει αυτοδυναμία, σε συνάρτηση και με άλλους παράγοντες, όπως ο αριθμός των κομμάτων που θα εισέλθουν στη Βουλή. Εφόσον αποσπάσει το 40% της λαϊκής ψήφου, θα λαμβάνει τις επιπρόσθετες 50 έδρες, αριθμό που μέχρι τώρα λάμβανε το πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως του ποσοστού του.