Η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στην πόλη, η απαξίωση του δημόσιου χώρου δεν είναι νομοτέλεια.
Οι απεριποίητοι δρόμοι, οι καθημερινοί βανδαλισμοί κτιρίων, η έλλειψη φωτισμού, η όξυνση της παραβατικότητας δεν είναι φυσικά φαινόμενα. Συχνά ξεχνούμε πως όλα ξεκινούν από μια μικρή ζημιά που αμελήσαμε να επισκευάσουμε.
Όταν επιτρέπεις σε κάτι μικρό να εξελιχθεί σε κάτι μεγαλύτερο στο τέλος καλείσαι να αντιμετωπίσεις ένα μεγαλύτερο κύμα καταστροφών. Τον λογαριασμό πληρώνουν οι πολίτες. Πρόκειται για την θεωρία του βανδαλισμού γνωστή και ως «θεωρία του σπασμένου παραθύρου». Στη βασική της υπόθεση περιγράφει μια αλληλουχία καταστάσεων με αφετηρία ένα σπασμένο παράθυρο από βανδαλισμό που λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό τίθεται σε κίνηση ένας εσωτερικός μηχανισμός κατά τον οποίο εάν το παράθυρο δεν επισκευαστεί έγκαιρα, σύντομα ο βανδαλισμός θα βρει μιμητές με αποτέλεσμα την γενίκευση του βανδαλισμού και την καταστροφή και των υπόλοιπων παραθύρων του κτιρίου.
Κατά αντίστοιχο τρόπο η συγκέντρωση λίγων αρχικά σκουπιδιών σε σημείο ενός δημόσιου χώρου ενδέχεται να μετατρέψει τελικά το σημείο, αν αφεθεί στην τύχη του, σε μια μικρή χωματερή. Επεκτείνοντας τον συλλογισμό, η μικρή σε έκταση αντικοινωνική δράση βανδαλισμού ενός δημόσιου χώρου, η αντικοινωνική στάθμευση σε μια ράμπα για ΑμΕΑ, η αντικοινωνική ρίψη οργανικών υλικών στον κάδο ανακύκλωσης ή σκουπιδιών στο δρόμο θα βρει αργά ή γρήγορα μιμητές ώσπου η κατάσταση θα είναι ανεξέλεγκτη και δύσκολα διαχειρίσιμη. Μια αλληλουχία καταστάσεων στην οποία η προηγούμενη ζημιά πυροδοτεί τις επόμενες λειτουργώντας πολλαπλασιαστικά. Το κλειδί συνεπώς βρίσκεται στην πρόληψη, την άμεση πληροφόρηση και την έγκαιρη δράση. Η έγκαιρη επιδιόρθωση προλαμβάνει το μεγάλο κύμα ζημιών, βανδαλισμών, καταστροφών. Πριν η πυρκαγιά λάβει διαστάσεις.
Η σημερινή Αθήνα της εγκατάλειψης χρειάζεται μια ριζική αλλαγή στο υπόδειγμα. Να δράσουμε στοχευμένα ξεκινώντας από τα πολλά μικρά, αυτά που δεν μας τιμούν, δεν μας αξίζουν. Στον τομέα αυτό δύναται να συμβάλλει πολλαπλώς η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας. Στον συνδυασμό μας ΑΘΗΝΑ ΨΗΛΑ στοχεύουμε να κάνουμε την Αθήνα μια «έξυπνη» πόλη, σχεδιάζοντας την ανάπτυξη ενός εκτεταμένου δικτύου αισθητήρων στην πόλη για την συλλογή δεδομένων σχετικά με την κατάσταση και την λειτουργία της σε καθημερινό επίπεδο. Η διαθέσιμη τεχνολογία παρέχει σήμερα «έξυπνες» λύσεις για την βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη. Από μόνη της η τεχνολογία δεν αρκεί. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται εδώ και τώρα αλλαγή υποδείγματος και ισχυρή θέληση για αποτελεσματική δράση από ανθρώπους με εμπειρία και γνώση.
*Η Άννα Ροκοφύλλου είναι Δικηγόρος, εν ενεργεία Περιφερειακή Σύμβουλος Αττικής και υποψήφια Δημοτική Σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων, με τον Συνδυασμό ΑΘΗΝΑ ΨΗΛΑ του Κώστα Μπακογιάννη.