Πώς ένα ρετιρέ διαμέρισμα σε πολυκατοικία του 1964 σρο Παγκράτι με μικρά, ασφυκτικά δωμάτια, ανακαινίστηκε ριζικά.
Το αποτέλεσμα ήταν να μεταμορφωθεί σε ένα λειτουργικό φωτεινό διαμέρισμα, στο οποίο πρωταγωνιστούν το design και το κυανό χρώμα.
Τη δεκαετία του '60 τα σπίτια, ακολουθώντας μια αστική κουλτούρα περί ιδιωτικότητας, ήταν κατατμημένα σε πολλά μικρά διαφορετικά δωμάτια ώστε να προσφέρουν απομόνωση, κάνοντας μια διάκριση μεταξύ ιδιωτικών και κοινωνικών χώρων. Χολ, απομονωμένες κουζίνες με δική τους συχνά πόρτα εξόδου, διάδρομοι, μικρά διακριτά μπάνια για τους επισκέπτες, υπήρχαν σε όλα τα διαμερίσματα, ακόμα και σε εκείνα που τα τετραγωνικά τους δεν επέτρεπαν μια τέτοια διαρρύθμιση. Έτσι, ως αποτέλεσμα οι πολυκατοικίες εκείνης της εποχής ήταν γεμάτες με γκαρσονιέρες, δυάρια και ρετιρέ που είχαν σκοτεινούς χώρους, ασφυκτικά περίκλειστους, λειτουργώντας σαν μικρογραφίες αστικών διαμερισμάτων όπου οι επισκέπτες μπορούσαν μονάχα να δουν ένα άκαμπτο σαλόνι που δεν το ζούσε η οικογένεια, ώστε να είναι διαρκώς τακτοποιημένο για τις κοινωνικές συναναστροφές.
Περνώντας τα χρόνια, η κουλτούρα αυτή της εσωστρέφειας άλλαξε μαζί με την εποχή. Νέες ανάγκες, καινούργιες συνθήκες ζωής και εργασίας, άλλες νοοτροπίες, άλλαξαν ριζικά και τον τρόπο διαβίωσης και συνεπώς ολόκληρη την καθημερινότητα και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το σπίτι μας.
Το μέρος στο οποίο ζούμε πλέον είναι μεν το προσωπικό μας καταφύγιο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο ζούμε είναι πια εξωστρεφής. Δεν υπάρχουν κρυφές πτυχές της καθημερινότητάς μας, δεν υπάρχουν διπλές πόρτες εξόδου ώστε να μπαίνουν τα ψώνια και να βγαίνουν τα απορρίμματα μακριά από τα μάτια του επισκέπτη. Οι κουζίνες δεν είναι απομονωμένες και τα σαλόνια δεν είναι περίκλειστα για να ανοίξουν μονάχα σε ειδικές κοινωνικές περιστάσεις: γιορτές, τραπέζια, φιλικά σουαρέ. Όλα είναι εκτεθειμένα στα κοινά βλέμματα, χωρίς η ρουτίνα μας να χρειάζεται να καμουφλαριστεί πίσω από κλειστές συρόμενες πόρτες.
Πάγκοι και νησίδες στην κουζίνα που φιλοξενούν τους φίλους μας για να μιλάμε μαζί τους καθώς μαγειρεύουμε το γεύμα ή το δείπνο μας, ενιαία καθιστικά και τραπεζαρίες με μουσικές και αφράτα μαξιλάρια στους καναπέδες, μισάνοιχτα βιβλία πάνω στο coffee table και παράθυρα χωρίς κουρτίνες, για να φτάνει ελεύθερα το φυσικό φως μέσα σε κάθε γωνιά του σπιτιού μας. Αυτά είναι, πλέον, τα μικρά μας εξωστρεφή διαμερίσματα, με την open space φιλοσοφία τους που δεν έχουν να κρύψουν τίποτα από όλα όσα -έτσι κι αλλιώς, μοιραζόμαστε από την καθημερινότητά μας με φίλους και followers στα social media- είναι εκτεθειμένα σε κοινή θέα.
Όλη αυτή η αλλαγή στη νοοτροπία και στο σύγχρονο lifestyle από όσα ίσχυαν το 1964, όταν σχεδιάστηκε και οικοδομήθηκε η πολυκατοικία στο Παγκράτι που φιλοξενεί αυτό το φωτεινό και όμορφο design μικρό ρετιρέ, έγινε ο πυρήνας στον ριζικό ανασχεδιασμό του.
Η ριζική ανακαίνιση και οι αλλαγές που έγιναν βήμα-βήμα
Η αρχιτέκτονας Έλλη Αθανασιάδου, ιδρύτρια του γραφείου Space is around us, πήρε στα χέρια της ένα ρετιρέ γεμάτο από μικρά μη χρηστικά για τα σημερινά δεδομένα δωμάτια και το μετέτρεψε, εφαρμόζοντας μια σειρά από ιδέες και λύσεις που θα μας εξηγήσει η ίδια, σε ένα mini loft 50 τετραγωνικών μέτρων με μια ευρύχωρη βεράντα 20 τ.μ.
Το πρώτο πράγμα που έγινε ήταν η αλλαγή στη διαρρύθμιση. Η θέση της εισόδου άλλαξε, παίρνοντας τη θέση της παλιάς μικρής κουζίνας, και μια παλιά αποθήκη έγινε η νέα, πιο λειτουργική open space κουζίνα.
«Αρχικά προτάθηκε η αλλαγή της θέσης εισόδου του διαμερίσματος δημιουργώντας ένα “κατώφλι” που υποδέχεται τον χρήστη και τον καλεί να ανακαλύψει τον υπόλοιπο χώρο, χωρίς όμως να τον αποκαλύπτει εξ ολοκλήρου. Η πρώην κουζίνα δίνει λοιπόν τη θέση της στον χώρο εισόδου με έναν αποθηκευτικό χώρο στα δεξιά που λειτουργεί και ως κάθισμα και στάση προετοιμασίας του χρήστη πριν την έξοδό του από το διαμέρισμα. Παράλληλα, ο αποθηκευτικός χώρος εισόδου φιλοξενεί το laundry του σπιτιού. Μια πρώην -δυσανάλογα μεγάλη για το μέγεθος της κατοικίας- αποθήκη αντικαθίσταται από την κουζίνα και χώρο φαγητού που θα αποτελέσει και τον κεντρικό άξονα οργάνωσης του διαμερίσματος. Η κουζίνα δεν οριοθετείται πλέον από αυστηρά όρια, αλλά ενοποιείται με τον χώρο του καθιστικού και του φαγητού, συνθέτοντας έναν πολυμορφικό χώρο καθημερινής διαβίωσης που αξιοποιεί στο μέγιστο τις ανάγκες ευελιξίας της σύγχρονης ζωής. Ο καναπές του καθιστικού σχεδιάστηκε ειδικά για το έργο ως ένα περίοπτο πολυλειτουργικό κάθισμα που οργανώνει και “οριοθετεί” τους χώρους του φαγητού και του καθιστικού», εξηγεί στο iefimerida η αρχιτέκτονας Έλλη Αθανασιάδου.
Το κυανό του Αιγαίου και το λευκό μάρμαρο Διονύσου
Η έμπνευση για τον νέο σχεδιασμό και την επιλογή των υλικών ήταν το Καλλιμάρμαρο Στάδιο, ως τοπόσημο της περιοχής του Παγκρατίου. «Για τον πάγκο της κουζίνας επιλέχθηκε λευκός Διόνυσος και για τα πορτάκια υπόλευκο λακαριστό ξύλο. Το ντουλαπάκι του μπάνιου, τα κομοδίνα και το coffee table του καθιστικού έχουν σχεδιαστεί ειδικά για το έργο από ακατέργαστη λαμαρίνα που έχει προστατευθεί με βερνίκι κατά της οξείδωσης. Η λαμαρίνα ως ακατέργαστο υλικό επιλέχθηκε για να συνοδεύσει διακριτικά το σκυρόδεμα του στατικού φορέα. Στο μπαλκόνι διατηρήθηκε και γυαλίστηκε το μόνο μωσαϊκό που σωζόταν σε καλή κατάσταση και κρατάει ένα κομμάτι της ταυτότητας του παρελθόντος. Τα έντονα χρώματα των ταπετσαριών των τοίχων που χαρακτήριζαν την αρχική κατάσταση του διαμερίσματος μας έδωσαν την ιδέα η πρόταση να χτιστεί πάνω σε ένα κύριο και έντονο χρώμα. Λόγω του περιορισμένου μεγέθους του χώρου, επιχειρήσαμε την κατά το δυνατόν λιγότερη οπτική φασαρία χρησιμοποιώντας μια ενιαία χωρική χειρονομία, εξελίσσοντας το έπιπλο της κουζίνας σε επένδυση του όγκου του μπάνιου σε ένα χρώμα που δίνει και την ταυτότητα του έργου -το μπλε-, εξ ου και η ονομασία του διαμερίσματος σε “Κυανό”. Το μικρό υπάρχον παράθυρο του μπάνιου μάς έδωσε την ιδέα της χρήσης υαλότουβλου στην περιοχή του ντους, ώστε να δέχεται επιπλέον φως από το φωτεινό καθιστικό. Η σπουδαιότητα της μαγειρικής και του φαγητού με παρέα για τον νεαρό ιδιοκτήτη ανέδειξε και την ανάγκη επιλογής ενός υλικού με έντονη ταυτότητα για το τραπέζι, ενός σπάνιου μπλε μαρμάρου ακολουθώντας τη χρωματική ταυτότητα του έργου. Ο μπλε όγκος εμπερικλείει και λειτουργικό ρόλο, καθώς "κρύβει" την κλιματιστική μονάδα, που αποτελεί τον βασικό τρόπο θέρμανσης - ψύξης του χώρου. Στόχος του σχεδιασμού πέρα από το αισθητικό αποτέλεσμα υπήρξε και ο διακριτικός εντοιχισμός όλων των συσκευών που καθιστούν λειτουργικούς τους χώρους διαβίωσης. Στο μπάνιο επιλέχθηκαν μικρής διάστασης πλακάκια διατηρώντας μια ανάμνηση από τα μικρής διάστασης πλακάκια που κατά κόρον χρησιμοποιούνταν στις πολυκατοικίες της δεκαετίας του ‘60. Ο αποθηκευτικός χώρος που βρίσκουμε στις οροφές των μπάνιων της εποχής, το λεγόμενο "πατάρι", έδωσε τη θέση του σε έναν μνημειακό υγρό χώρο ύψους 3 μέτρων», περιγράφει η αρχιτέκτονας.
Σε αυτόν τον ανοιχτό εξωστρεφή χώρο, μοναδική ζώνη ιδιωτικότητας είναι το υπνοδωμάτιο, όπου κυριαρχεί η μονοχρωμία. Το λευκό κυριαρχεί απόλυτα στους τοίχους, στα έπιπλα και στην εντοιχισμένη ντουλάπα, μέσα στην οποία εσωκλείεται κομψά και η μονάδα του κλιματιστικού.
Έκπληξη που δίνει industrial χαρακτήρα στο ρετιρέ είναι το εμφανές μπετόν που υπάρχει σε ορισμένα σημεία του σπιτιού. «Η διατήρηση κατ’ ουσίαν μόνο του φέροντος οργανισμού και ο επαναπροσδιορισμός όλων των εσωτερικών χωρισμάτων πλήρωσης θελήσαμε να αναδειχθεί, απογυμνώνοντας κολόνες και δοκάρια στο αυθεντικό τους υλικό, το οπλισμένο σκυρόδεμα», εξηγεί η Έλλη Αθανασιάδου.
Θέα στο αστικό τοπίο της πόλης
Ο μινιμαλισμός και η ευρύτερη φιλοσοφία τού less is more, που χαρακτηρίζει και το εσωτερικό, επεκτείνεται και στον εξωτερικό χώρο. Η μεγάλη βεράντα, που έχει σχεδόν τη μισή έκταση του εσωτερικού, φιλοξενεί ένα υπαίθριο καθιστικό και ένα τζακούζι.
«To νέο άνοιγμα του καθιστικού, διαστάσεων 3,40 επί 2,50 μ., καδράρει ιδανικά τη θέα προς το βουνό του Υμηττού και του Λυκαβηττού, ανατολικά και βόρεια αντιστοίχως», καταλήγει η αρχιτέκτονας.
Δείτε πώς ήταν το ρετιρέ πριν τη ριζική ανακαίνιση:
Μικρά δωμάτια με εξίσου μικρά ανοίγματα στο φως, έδωσαν τη θέση τους σε έναν ενιαίο φωτεινό χώρο που απολαμβάνει το αττικό φως και ανοίγεται εξωστρεφώς προς την πόλη.
Info: spaceisaroundus.com
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: Έλλη Αθανασιάδου (αρχιτέκτονας), δημιουργός του Space is around us (@spaceisaroundus)
Κατασκευή: Έλλη Αθανασιάδου (@ellie_ath)
Φωτογραφία: Lea Martin (@lea.abaz) / Φωτογράφος Set styling: Έλλη Αθανασιάδου, Ολυμπία Κατσαρού (IG: @olympia.katsarou)
Τοποθεσία: Παγκράτι, Αθήνα, Ελλάδα
Χρονολογία έργου: 2023 - 2024
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Η βίλα στην Κέρκυρα που μοιάζει να αναδύεται μέσα από τη γη -Κρύβεται σαν χαμαιλέοντας στην πλαγιά
- Η εντυπωσιακή βίλα στη Μύκονο που μοιάζει με σκηνικό ταινίας -Από την μπαλκονόπορτα βουτάς κατευθείαν στην πισίνα
- Έξυπνο συγκρότημα τριών υπόσκαφων κατοικιών έξω από τα Σύβοτα της Λευκάδας -Θυμίζει τις πεζούλες των νησιών