Όταν το αρχιτεκτονικό γραφείο aphe architecture studio ανέλαβε να επανασχεδιάσει ένα μικρό δώμα, μόλις 25 τ.μ, στα Πετράλωνα, οι επιλογές δεν ήταν και πολλές.
Αποφάσισαν να το αναδιαμορφώσουν από το μηδέν δημιουργώντας ένα δώμα που μπορεί μεν να είναι μικρό, αποδεικνύει όμως ότι ο σωστός σχεδιασμός μπορεί κάνει ακόμη και τον πιο μικρό χώρο απόλυτα λειτουργικό και εργονομικό. Μάλιστα ο εσωτερικός χώρος συμπληρώνεται από τον εξωτερικό, συνολικής επιφάνειας 65 τ.μ, ο οποίος και προσεγγίστηκε σαν προέκταση του εσωτερικού.
«Ο συγκεκριμένος χώρος διαστάσεων 5 επί 5 μέτρα αποτελεί την απόληξη μίας τριώροφης κατασκευής στην περιοχή των Άνω Πετραλώνων. Μία περιοχή που χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη διαφορετικής κλίμακας κτισμάτων. Από πετρόκτιστες μονοκατοικίες έως νεόδμητες πολυκατοικίες. Υπάρχει ένα πλήθος κτηριακού αποθέματος που παραμένει ανενεργό, όπως και το εν λόγο δώμα. Στην προκειμένη περίπτωση ο ιδιοκτήτης επιθυμούσε ο χώρος αυτός να μπορεί να εξυπηρετήσει τα προγράμματα της εργασίας, της ψυχαγωγίας και της εφήμερης διαμονής. Ο χώρος σχεδιάστηκε εκ νέου, δίνοντας έμφαση τόσο στο συνθετικό επίπεδο όσο και στο χειρισμό των επιμέρους λεπτομερειών προτείνοντας ένα νέο σύγχρονο αστικό τρόπο κατοίκισης», λένε στο iefimerida ο Βαγγέλης Παπανδρέου και η Κατερίνα Τσακμάκη, που μαζί αποτελούν τους aphe architecture studio.
Σε έναν τόσο λοιπόν περιορισμένο χώρο που λειτουργεί ως υπνοδωμάτιο, καθιστικό, κουζίνα και μπάνιο η ύπαρξη και διαχείριση του εξωτερικού χώρου είναι, όπως προαναφέραμε, ζήτημα ζωτικής σημασίας.
«Τα ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα κλειστού χώρου, αποτέλεσαν μία πρόκληση ειδικά σε ένα χώρο με ετερόκλητα προγράμματα. Όμως πέρα από τον κλειστό χώρο, στο συγκεκριμένο δώμα, ο εξωτερικός χώρος αποτελεί ένα ισάξιο πεδίο σχεδιασμού. Με την ενεργοποίηση των χώρων αυτών, του μέσα και του έξω, επιχειρείται η επαναδιατύπωση της σχέσης του ελάχιστου αυτού κτισμένου χώρου με τον ανοιχτό χώρο και κατ’ επέκταση με την πόλη. Είναι σημαντικό τις δύο αυτές χωρικές ποιότητες, του μέσα και του έξω, του ανοιχτού και του κλειστού, να τις αντιλαμβανόμαστε σαν τη μία ως τη συνέχεια της άλλης, μία ομαλή μετάβαση, όπου το σώμα διαρκώς κινείται», εξηγούν οι αρχιτέκτονες.
Χαρακτηριστικό του δώματος στα Πετράλωνα είναι ότι ακόμη και τα έπιπλα συμφωνούν με τις λιτές γραμμές της αρχιτεκτονικής και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι. Μίνιμαλ με φωτεινά χρώματα όπως το λευκό και το κίτρινο, η θετική ενέργεια αναβλύζει από κάθε σημείο ενώ ο άπλετος εξωτερικός χώρος έχει σαφώς κυρίαρχη θέση.
Προσαρμογή στα νέα δεδομένα
Και καθώς ο κορωνοϊός εξακολουθεί να απομονώνει τους ανθρώπους στα σπίτια τους, η αρχιτεκτονική δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από την πανδημία και να μην πάρει αλλά και να δώσει «μαθήματα» αυτής της νέας κατάστασης.
Είναι κυρίως το υγειονομικό πρωτόκολλο που επιβάλλει τις νέες συνθήκες, αλλά η λειτουργικότητα σε συνδυασμό με την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα που επιβάλλεται να δείξουν οι αρχιτέκτονες, μπορούν να δημιουργήσουν «μικρά διαμάντια» .
Και το μικρό δώμα στα Πετράλωνα δίνει ακριβώς αυτή τη νέα διάσταση, καθώς όπως εξηγούν ο Βαγγέλης Παπανδρέου και η Κατερίνα Τσακμάκη, η αρχιτεκτονική μπορεί να συνεισφέρει σε ένα ασφαλέστερο, στα πλαίσια της πανδημίας, μέλλον για την ανθρωπότητα και τις πόλεις.
«Η αρχιτεκτονική οφείλει να έχει ενεργό ρόλο. Να διαμορφώνει το περιβάλλον που οι άνθρωποι καλούνται να δράσουν. Σε όλες τις κλίμακες. Από τους μικρούς χώρους, την κατοικία, την πόλη, τον δημόσιο χώρο. Να σκεφτούμε όμως τον τρόπο που θα πρέπει να συνεισφέρει η αρχιτεκτονική. Ας σταθούμε στα λόγια του Δ. Αντωνακάκη. "Η αρχιτεκτονική στηρίζεται σ΄ ένα στοχαστικό σύστημα και μία οργανωμένη σκέψη. Χωρίς αυτά, το κτίσμα δεν έχει καμιά υπόσταση ως τέχνη, και η απαίτηση για την ανάπτυξή της προϋποθέτει ένα περιβάλλον πολιτισμού που οφείλει να διασφαλίζει η ανθρώπινη κοινότητα".»
Περιηγηθείτε στο εσωτερικό του μικρού δώματος στα Πετράλωνα:
Δεν του λείπει τίποτα!
Φωτογραφίες: Δημήτρης Κλεάνθης