To Open House Athens φέτος συμπληρώνει εννέα χρόνια ζωής και μπορεί υπερήφανα να δηλώνει ότι είναι η αρχιτεκτονική δράση που έγινε θεσμός.
Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992, και μέχρι σήμερα έχει διαδοθεί σε περισσότερες από 50 πόλεις του κόσμου, μεταξύ των οποίων βρίσκονται η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα. Κάθε χρόνο, για ένα διήμερο, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν, μετατρέποντας την πόλη σε ανοιχτό μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια. Φέτος, το Open House Athens επανέρχεται το Σάββατο 1 και την Κυριακή 2 Απριλίου.
Στην Ελλάδα το Open House ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη το 2012 με πρωτοβουλία τριών γυναικών. «Ψυχή» αυτής της προσπάθειας, πέρα από τους εκατοντάδες εθελοντές, ήταν και είναι η υπεύθυνη marketing Τατιάνα Αναγνωστάρα, η creative manager Κατερίνα Δουδούμη και η υπεύθυνη επικοινωνίας Ρενάτα Δούμα.
«H ιδέα μάς ήρθε το 2012 στη Θεσσαλονίκη. Η οικονομική κρίση είχε ήδη ξεσπάσει και προετοιμαζόμασταν για τον εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Θέλαμε να κάνουμε κάτι δημιουργικό για την πόλη μας, μέναμε και στο Λονδίνο, και κάπως έτσι προέκυψε η ιδέα για τη διοργάνωση του πρώτου Open House στην Ελλάδα», περιγράφουν στο iefimerida οι τρεις επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής.
Σε αυτά τα χρόνια θυμούνται τις πολλές και έντονες στιγμές. «Η ανταπόκριση των εθελοντών ήταν από την αρχή πολύ θερμή. Βέβαια, είχαμε και από την αρχή την υποστήριξη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, και μετά, για να αρχίσουν να ανοίγουν τα κτίρια τις πύλες τους, κάναμε δύο μεγάλες συναντήσεις όπου εξηγήσαμε στους αρμόδιους τι ακριβώς είναι το Open House. Όταν πια το 2014 το Open House ήρθε στην Αθήνα, είχε τρομερή απήχηση γιατί ήδη οι φοιτητές το γνώριζαν από τη Θεσσαλονίκη».
Το Open House προσφέρει στο κοινό σπάνια πρόσβαση σε κτίρια και σε χώρους που το πιθανότερο είναι να μην είχε τη δυνατότητα να επισκεφθεί, καθώς πολλά είναι εκείνα που ανοίγουν αποκλειστικά με αφορμή τη διοργάνωση, μόλις μία φορά τον χρόνο. «Είναι μια ευκαιρία για τον κάτοικο να γνωρίσει την πόλη, κτίρια που μπορεί να προσπερνάει στην καθημερινότητά του και να μάθει την ιστορία της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα. Αλλά είναι και μια ευκαιρία να μπει κανείς στα ιδιωτικά κτίρια. Το Open House είναι, όπως μας αρέσει να λέμε, μια ευκαιρία να γίνουμε όλοι τουρίστες στην πόλη μας».
To φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει από πασίγνωστα αρχιτεκτονικά μνημεία μέχρι σπίτια που αποκαλύπτουν τα μυστικά τους στους επισκέπτες. Σίγουρα ένα Σαββατοκύριακο δεν φτάνει για να τα επισκεφθεί κανείς όλα. Ποια είναι τα κτίρια που συστήνουν η Ρενάτα Δούμα, η Κατερίνα Δουδούμη και η Τατιάνα Αναγνωσταρά;
«Το Μέγαρο Ψύχα, όπου στεγάζεται η ιταλική πρεσβεία, το Μέγαρο Λοβέρδου, η Gagosian Gallery, οι κατοικίες Ουρανός, το Ζάππειο Μέγαρο, το ανακαινισμένο Ωδείο Αθηνών, το διαμέρισμα στην οδό Χέυδεν των Amalgama Architects, το Kaizen Campus, τα γραφεία της Prodea, είναι χώροι που αξίζουν σίγουρα μια επίσκεψη», απαντούν.
Το Open House, όμως, έχει και άλλες φιλοδοξίες που δεν περιορίζονται μόνο στις ξεναγήσεις των κτιρίων και στις καθιερωμένες διαδρομές. «Να αναφέρουμε ότι φέτος θα ταξιδέψουμε στην Ευρώπη γιατί έχουμε κάνει μια συνέργεια με άλλες 10 πόλεις -στο σύνολό τους είναι 12 μαζί με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη- ως Open House Europe. Στο πλαίσιο αυτού, για τρία χρόνια θα ανταλλάσσουμε εθελοντές και θα κάνουμε κοινές δράσεις και συνέδρια πάνω σε συγκεκριμένα θέματα», σημειώνουν οι επικεφαλής του Open House.
Ο λόγος για το Open House Europe, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για ένα project που επιδιώκει να ενθαρρύνει μια ουσιαστική συζήτηση σχετικά με την αρχιτεκτονική ως κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα, αναδεικνύοντας τις αξίες των ποιοτικά σχεδιασμένων χώρων στο ευρύ κοινό και δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να υποστηρίξουν ένα σωστά δομημένο περιβάλλον.
Τα νέα κτίρια του Open House Athens
Αν και η αίγλη των ονομαστών μουσείων και κλασικών ιστορικών κτιρίων στις φετινές ξεναγήσεις είναι αναμφισβήτητη, το Open House Athens έχει σκοπό κάθε χρόνο να συστήνει στους επισκέπτες και καινούργιους χώρους αρχιτεκτονικής αξίας.
Ένα γραφείο του '70 που μεταμορφώθηκε από τους Ghost Designers σε διαμέρισμα στην πολυσύχναστη Διδότου, το Upper House, που ανακαινίστηκε από τους A&O Architects σε συνεργασία με τους Saint of Athens, και το Floating Monolith, ένα κατάστημα το οποίο ανασχεδιάστηκε και μετατράπηκε σε διαμέρισμα από το Γραφείο Agis Mourelatos Architects, είναι μόνο κάποια new entries της φετινής διοργάνωσης.
Αναρωτιόμαστε αν υπάρχει κάποιο κτίριο που θα ήθελαν οι τρεις επικεφαλής του Open House να ανοίξει για το κοινό της Αθήνας και ακόμα δεν τα έχουν καταφέρει. «Το Μέγαρο Μαξίμου και το Προεδρικό Μέγαρο», απαντούν αφοπλιστικά, και πράγματι θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον μια τέτοια αθηναϊκή εμπειρία.
Τη δράση του Open House Athens πλαισιώνουν δύο οργανωμένες διαδρομές (OPEN WALK), οργανωμένες ξεναγήσεις σε μαθητικά και άλλα εκπαιδευτικά γκρουπ (OPEN ξεναγήσεις σε χώρους παραγωγής και δημιουργίας (MADE IN Athens), μαγνητοσκοπημένες ξεναγήσεις σε 3 αρχιτεκτονικά γραφεία που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα (OPEN OFFICE - χορηγός DIMAND).
Τόσο για τις ξεναγήσεις των κτιρίων όσο και για τις διαδρομές δεν γίνονται κρατήσεις, αλλά τηρείται σειρά προτεραιότητας στο κάθε σημείο ανάλογα με τον χρόνο προσέλευσης. Στην ιστοσελίδα της δράσης openhouseathens.gr θα βρείτε τις ώρες κατά τις οποίες θα είναι ανοιχτό κάθε κτίριο, φωτογραφίες και διευθύνσεις.
Τα κτίρια που ανοίγουν τις πόρτες τους στο Open House Athens 2023
H Αθήνα φέτος στις 1 & 2 Απριλίου θα αποκαλύψει 63 κτίρια, τα οποία είναι:
- Element
- Aτελιέ Οδού Κυκλάδων και Επέκταση
- 10AM Lofts
- Δημαρχείο Αθηνών
- Μέγαρο Παλαιάς Βουλής
- Δικηγορικό γραφείο στην Ομήρου
- Prodea HQ
- Μέγαρο Τσίλλερ Λοβέρδου
- Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών
- Ιλίου Μέλαθρον
- Μέγαρο Δεληγιώργη - ALLOUCHE BENIAS GALLERY
- Πρεσβεία της Ιταλίας στην Αθήνα
- Ξενοδοχείο COCO-MAT Athens Jumelle
- Ξενοδοχείο COCO-MAT ATHENS
- Γραφείο Ι. Δεσποτοπούλου - Angelos Bratis Studio
- Mέγαρο Μουσικής Αθηνών
- Αγγλικανική εκκλησία Αγίου Παύλου
- Διαμερίσματα στην Πλάκα
- Ωνάσειος Βιβλιοθήκη
- Ξενοδοχείο COCO-MAT ATHENS BC
- Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
- Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών
- Ζάππειο Μέγαρο
- Μέγαρο Μαυρομιχάλη - Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα
- Κτίριο οδού Πάνος
- Λουτρό των Αέρηδων
- Αρχιτεκτονικό γραφείο στη Βασ. Σοφίας
- The Orbit
- Apentanti (Myran)
- Floating Monolith
- Διαμέρισμα στην Κυψέλη
- Διαμέρισμα & στούντιο στη Μηθύμνης
- Neoma Hotel
- House for a musician in Athens
- Melas Martinos Gallery
- Design Studio στο Σύνταγμα
- L’Avventura Hotel
- Didotou Apartment
- Yatzerlab
- Πολυκατοικία στη Χέυδεν
- Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο
- Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
- Μουσείο Αλέκος Φασιανός
- Ωδείο Αθηνών
- Kaizen Campus
- Οδοντιατρείο στη Διδότου
- Casa Somos Suenos
- The Upper House
- Transition - Κατοικία στις Τζιτζιφιές
- Οικία Ροδοκανάκη
- Αθηναϊκό Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου PRINCETON
- Κατοικίες Ουρανός
- Hestia Luxury Apartments
- A' Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία
- Βίλα Χρυσώτη
- Patio
- House in a house
- Gagosian Gallery
- The wings- κτίριο γραφείων στη Βερανζέρου
- Oyster
- Ξενοδοχείο Lighthouse Athens
- Πανόπτης
- Textures & Tiles - Αρχοντικό στο Νέο Ψυχικό