Στο χωριό Δαφνέδες στον ορεινό Μυλοπόταμο Κρήτης επιβιώνει το χαρακτηριστικότερο δείγμα της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, ένα σπίτι από πέτρα που αποτελούσε το κύριο υλικό δόμησης στα ορεινά χωριά για αιώνες.
Τα σπίτια, οι στάβλοι και οι εκκλησίες κατασκευασμένες εξ’ ολοκλήρου από αυτό το άφθονο υλικό στέκουν ακόμη και σήμερα ως ζωντανοί μάρτυρες της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου και το συγκεκριμένο, μέσα στο οποίο θα περιηγηθούμε, το αποδεικνύει περίτρανα.
Ο λόγος για το Casa Coo που φέρει την υπογραφή του αρχιτεκτονικού γραφείου Ζeropixel Architects. Πρόκειται για ένα διώροφο κτίσμα των αρχών του 20ου αιώνα που αποτελεί τυπικό δείγμα κατοικίας και στην οποία οι χώροι μοιράζονται μεταξύ ισόγειου και υπόγειου. Οι Zeropixel Architects ανέλαβαν την ανακαίνισή και η μεταμόρφωση είναι πραγματικά εντυπωσιακή.
Με σεβασμό στην ιστορία του κτιρίου και προσεκτικό σχεδιασμό, η αποκατάσταση έδωσε λύσεις για την εκμετάλλευση διατηρεί ανέπαφη τη διαχρονική γοητεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αναδεικνύοντάς την με σύγχρονες παρεμβάσεις.
«Πηγή έμπνευσης αποτέλεσε το ίδιο το κτίριο. Έχοντας έναν όροφο μισό περίπου σε εμβαδόν από το μεγάλο και υποφωτισμένο υπόγειο, έπρεπε να βρεθεί λύση ώστε να γίνει πλήρης εκμετάλλευση του κάτω χώρου. Έτσι, προέκυψαν τα τρία μεγάλα γυάλινα ανοίγματα στο πάτωμα και η τραπεζαρία με το διάτρητο δάπεδο, που έδωσαν φως στο κάτω επίπεδο και στην συνέχεια τοποθετήθηκαν οι κατάλληλες χρήσεις σε κάθε χώρο», τονίζουν στο iefimerida οι Ζeropixel Architects, με επικεφαλής τον Δημήτρη Κουδουνάκη.
Casa Coo: Οι Ζeropixel Architects ανέλαβαν να δώσουν νέα πνοή σε ένα παραδοσιακό σπίτι των αρχών του 20ου αιώνα
Το σπίτι αποτελείται από δύο ορόφους, ένα ισόγειο με βεράντα και ένα υπόγειο, διπλάσιο σε μέγεθος χώρο, που εκτείνεται τόσο στο εμβαδόν της κύριας χρήσης της οικίας, όσο και στο μέρος της βεράντας, δημιουργώντας έναν μακρόστενο χώρο, χωρίς φυσικό φωτισμό και αερισμό.
Οι αρχιτέκτονες περιγράφουν: «Στον χώρο του ισογείου, έγινε αντικατάσταση του παλιού μπάνιου που υπήρχε και εμπόδιζε την άμεση εκτόνωση προς την βεράντα, με τον χώρο της τραπεζαρίας. Στο σημείο αυτό, αφαιρέθηκε η πλάκα με αδιατάρακτη κοπή και δημιουργήθηκε πάτωμα από μεταλλικές λάμες, όπου σε συνδυασμό με την χειροποίητη μεταλλική τζαμαρία, εισρέει άπλετο φως στην μέση του χώρου του υπογείου. Το μπάνιο μεταφέρθηκε εσωτερικά, ανάμεσα στον χώρο του καθιστικού και του υπνοδωματίου. Στον διάδρομο που ενώνει τους δύο αυτούς χώρους, βρίσκεται και η νέα κουζίνα».
Η στέγη αποσυναρμολογήθηκε και επανατοποθετήθηκε πάνω στο κρυφό μπετονένιο πρέκι που δημιουργήθηκε για στατικούς λόγους, προσθέτοντας θερμομόνωση και αντικαθιστώντας τα φθαρμένα δοκάρια με μεταχειρισμένα, ίδιας χρονολογίας και από σπίτι της ίδιας περιοχής.
Αφαιρώντας την πλάκα που βρίσκονταν στον χώρο παλιού μπάνιου, έγινε πλέον ορατό μέσω του πατώματος της τραπεζαρίας, ο παλιός φούρνος και το πατητήρι. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται πλέον και η σκάλα που συνδέει τους κύριους χώρους του κτιρίου με το υπόγειο.
Στους χώρους του υπογείου, η είσοδος εξωτερικά γίνεται από το επίπεδο ενός σοκακιού που βρίσκεται στο πλάι της οικίας. Εκεί βρίσκεται το δεύτερο υπνοδωμάτιο. Προχωρώντας συναντάμε τον χώρο με τον φούρνο και το πατητήρι και μέσο της μεταλλικής σχάρα, βλέπουμε το διπλό ύψος του κτιρίου. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και η σκάλα.
Περνώντας μέσα από την προγενέστερη θολωτή πόρτα, βρισκόμαστε στον χώρο του playroom - σάουνας. Σε αυτό τον χώρο συναντάμε το πρώτο γυάλινο άνοιγμα που επιτρέπει στο φως να περάσει κατά μήκος της μεγάλης πλευράς του χώρου. Στον τελευταίο χώρο του υπογείου, βρισκόταν μία φυσική υποβάθμιση στον βράχο, όπου ήταν και η σιταποθήκη. Εκεί πλέον βρίσκεται η θερμαινόμενη πισίνα. Από πάνω της, υπάρχει το δεύτερο γυάλινο άνοιγμα όπου επιτρέπει στο ανάγλυφο του φωτισμένου νερού της, να επαναλαμβάνεται στον τοίχο του υπνοδωματίου του πάνω ορόφου.
Μεταξύ των δύο γυάλινων ανοιγμάτων, ακριβώς κάτω από την πισίνα, βρίσκεται το τρίτο γυάλινο άνοιγμα όπου αποκαλύπτει στο υπόγειο, το κελάρι των κρασιών.
Στην προσπάθεια να γίνουν βιώσιμοι οι χώροι του υπογείου, δημιουργήθηκαν στο νέο ξύλινο πάτωμα της οικίας, τρεις μεγάλες τρύπες με γυαλί, που βοηθούν τόσο στον φυσικό φωτισμό του υπογείου, όσο και στην οπτική σύνδεση των δύο χώρων.
Η φιλοσοφία που ακολούθησε το γραφείο για την ανακαίνιση του σπιτιού, ανέδειξε την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του κτιρίου, εμφανίζοντας την παραδοσιακή λιθοδομή, τους λαϊνοστάτες και άλλα παραδοσιακά στοιχεία του προηγούμενου αιώνα. Έχει γίνει επανάχρηση των υλικών της οικίας σε συνδυασμό με σύγχρονα υλικά και μοντέρνες υφές, κρατώντας στοιχεία μνήμης στο κτίριο. Τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, ο φωτισμός είναι έμμεσος, αναδεικνύοντας την πέτρα που ήταν κρυμμένη σε πολλές στρώσεις επιχρίσματος και ασβέστη.
Η προσθήκη με το παλιό κτίριο έγινε με τρόπο που την κάνει ξεκάθαρη, χωρίς να προκαλεί με τον νεωτερισμό της.
Το αποτέλεσμα είναι μια εμπειρία αυθεντικής παραδοσιακής κατοίκησης σε ένα καλαίσθητο και λειτουργικό σπίτι...
Φωτογραφίες: Evan Possley