Κωνσταντίνος Μπογδάνος
Κατά τη διάρκεια της μάχης του Μαραθώνα, όπως αναφέρουν ο Παυσανίας και ο Ηρόδοτος, με σημαντικές ωστόσο διαφορές στην περιγραφή τους, εμφανίστηκε στις γραμμές των Ελλήνων ένας πολεμιστής, ο οποίος με τρόπο ορμητικό φόνευε και σκόρπιζε στο διάβα του τους Πέρσες. Για όπλο φέρεται να χρησιμοποιούσε τη λαβή ενός αρότρου, την εχέτλη. Μετά τη μάχη, λέγεται, εξαφανίστηκε τόσο μυστηριωδώς όσο και εμφανίστηκε. Οι Αθηναίοι, θέλοντας να μάθουν ποιος ήταν ο άγνωστος μαχητής, απευθύνθηκαν στο μαντείο των Δελφών. «Οι Αθηναίοι ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών να μάθουν ποιος ήταν ο άγνωστος ήρωας που πολέμησε μαζί τους και το Μαντείο τους έδωσε την απάντηση πως έπρεπε να τιμούν τον ήρωα Εχετλαίο», αναφέρει ο Ηρόδοτος – και ο Παυσανίας επίσης.Ο Γιώργος Α. είναι πολυπτυχιούχος πολιτικός επιστήμονας, ειδικεύεται στη μελέτη του φιλελευθερισμού, με έμφαση στον Χάγιεκ, ασχολείται με την πολιτική επικοινωνία και συστελεχώνει την εθελοντική ομάδα του ιστότοπου learnliberty.gr. Ο Βασίλης Σ., ειδικός στα μαθηματικά μοντέλα με χρηματοπιστωτικές εφαρμογές, έχει περάσει από τα θρανία του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, του Brown και του ΜΙΤ. Οι δυο τους είναι φίλοι στενοί. Μοιράζονται, εκτός από την κοινή αντίληψη ενός εγκεφαλικού χιούμορ και τη στόφα του καλού παιδιού και τίμιου επαγγελματία, την αγάπη για την ιστορία και την εμμονή στη συλλογή «άχρηστης πληροφορίας», με τον τρόπο του παλιού καλού σπασίκλα. Ο Γιώργος κατάγεται από τον Μαραθώνα και υπερηφανεύεται για τη ρίζα του από τα χώματα που φιλοξένησαν το ξεκίνημα της δυτικής ταυτότητας. Ο Βασίλης, σε ένα από τα νυχτερινά του σερφαρίσματα, αφού έχει βάλει τα παιδιά για ύπνο, συναντά την ιστορία του Εχετλαίου. Και ως επόμενο την μοιράζεται με τον Γιώργο, τον ρωτά αν γνωρίζει τον εν λόγω ήρωα, αν η περίπτωσή του είναι γνωστή στον σύγχρονο Μαραθώνα.
Ο Γιώργος τον εκπλήσσει με την απάντησή του. Ο Εχετλαίος, του λέει, δεν είναι μόνο γνωστός, αλλά συνιστά και μέρος της παράδοσης των κατοίκων της περιοχής, που επιβιώνει μέσα στις χιλιετίες μετασχηματιζόμενο και εναρμονιζόμενο με την κυρίαρχη κουλτούρα. Οι Μαραθωνίτες στην αρχαιότητα, εξηγεί, παραθέτοντας και την σχετική πηγή από τον Ηρόδοτο, είχαν εγείρει μνημείο στον ήρωα, το οποίο τιμούσαν σε ετήσια βάση με αφιερωματική γιορτή, στις αρχές του φθινοπώρου. Η πρακτική αυτή επιβίωσε τα νεότερα χρόνια και με την καθιέρωση του χριστιανισμού συναρμόστηκε με τη γιορτή του Σταυρού. Έτσι, στις 14 Σεπτεμβρίου, οι Μαραθωνίτες ξεφαντώνουν γιορτάζοντας τον Εχετλαίο, τον μνημονεύουν ακόμα και σήμερα, ψήνουν αρνιά, πίνουν κρασί και ξεφαντώνουν ενθυμούμενοι τον αγρότη ήρωα, που προσδιορίζεται από τον Pfister ως επιφάνεια, ενδεικτική της μετάβασης από την ομηρική ηρωολατρείαστους νέους θεούς της κλασικής περιόδου. Ο Βασίλης αρχικά είναι δύσπιστος. Ο Γιώργος όμως συνεχίζει πειστικά. Του διηγείται παιδικές αναμνήσεις του από τα γλέντια του Εχετλαίου, ιστορίες από τον παππού και τη γιαγιά, λεπτομέρειες για το τελετουργικό, με τόση ζωντάνια και τόσο χρώμα, που ο Βασίλης σχεδόν πείθεται, αλλά τον προειδοποιεί: «Θα το γκουγκλάρω!» «Να το γκουγκλάρεις, ρε,» τον προτρέπει ο Γιώργος. «Βάλε "αρνί-Εχετλαίος" και θα δεις.»
Την επόμενη μέρα μέρα το μέιλ του Βασίλη περιλαμβάνει στους παραλήπτες την κοινή φίλη μας Μυρσίνη, αλλά και τη γυναίκα του, Βαρβάρα, σε μια κίνηση sport που αποδίδει το πρέπον κύδος στον φαρσέρ. «Αγάπη μου», της λέει, «αυτός ο φίλος μας ο Γιώργος, είναι άπλυξ, βρώμυξ και ερασιπλόκαμος (αναφορά σε τσακωμό Κακαουνάκη-Ζουράρι κατά Μητσικώστα) και με δούλεψε αγρίως!». Για να απαντήσει ο Γιώργος: «Το έψαξες όπως σου είπα. Έβαλες "αρνί-Εχετλαίος";» Ακόμα κλαίμε.
Μερικά προεκλογικά ηθικά διδάγματα, χρήσιμα για τον διάπλου του πληροφοριακού ορυμαγδού των ημερών:
α) Με την κατάλληλη μαεστρία, η πραγματικότητα και η ιστορία παραχαράσσονται ευκόλως, ειδικά όταν ο δέκτης δεν γνωρίζει σε βάθος το θέμα.
β) Η φιλική προδιάθεση μπορεί να κάνει και τον ευφυέστερο των ανθρώπων να παρασυρθεί προς την επιλογή, να πιστέψει κάτι το άκυρο. Μόνο και μόνο διότι προέρχεται από φίλια και κατά τα άλλα έγκυρη πηγή.
γ) Η διαστάυρωση, εξακρίβωση, έρευνα, αποτελούν, σε κάθε περίπτωση, χρήσιμες, αν όχι απαραίτητες, ενέργειες, το αποτέλεσμα των οποίων αξίζει κανείς να μοιράζεται.
Κάθε καλό,
ΚΜ
ΥΓ – Για την ιστορία, ο Γιώργος Α. είναι ο άνθρωπος πίσω από το ευφυέστατο και καλοδουλεμένο καλαμπούρι του λήμματος της Βικιπαίδειας περί του φανταστικού βιολιστή Ροβιόλι, από τον οποίο και προέρχεται ο δήθεν στίχος «με βιολί σαν του Ροβιόλη». Το λήμμα κατέβηκε, σώζεται όμως εδώ