Του Θάνου ΟικονομόπουλουΑν δείγμα πολιτισμού είναι το πως μια κοινωνία διαχειρίζεται τα σκουπίδια της, δεν υπάρχει αμφιβολία πως είμαστε η πιο απολίτιστη κοινωνία, τουλάχιστον στην Ευρώπη!Μέχρι πολύ πρόσφατα, ίσως ακόμη και σήμερα, η Ελλάδα πλήρωνε ένα σωρό πρόστιμα που της επέβαλε η ΕΕ, για μια σειρά παράνομων χωματερών... σπαρμένων σε κάθε γωνιά της επικράτειας.
Η ίδια της η πρωτεύουσα, η Αθήνα κάθε τρεις και λίγο πνίγεται στα σκουπίδια λόγω κορεσμού (χρόνια τώρα) των ΧΥΤΑ που την περικυκλώνουν. Από τα τέλη του ... περασμένου αιώνα, γίνονται προσπάθειες εκσυγχρονισμού του τρόπου διαχείρισης των απορριμμάτων, ώστε και να μην επιβαρύνεται το περιβάλλον και να επιτυγχάνεται οικονομική και οικολογική εκμετάλλευση τους (ανακύκλωση, παραγωγή ενέργειας κ.λ.π.), όπως γίνεται σ' όλες τις πολιτισμένες χώρες του κόσμου. Δεν βαριέστε...
Όλες οι προσπάθειες απέτυχαν λόγω προχειρότητας του κράτους, μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, διαπλοκής, έλλειψη πλήρους και σωστής ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών που δεν ήθελαν να δουν την περιοχή τους να μετατρέπεται σε "σκουπιδότοπο". Γιατί, αντί να δημιουργηθούν μονάδες διαχείρισης των απορριμάτων απολύτως οικολογικές (στο κέντρο της Βιέννης, υπάρχει σχετικό εργοστάσιο με μηδενική επιβάρυνση του περιβάλλοντος, που συμβάλλει ταυτόχρονα και στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της πόλης!), εμείς εδώ αποφασίζουμε πρόχειρα και αποσπασματικά, δίχως μελέτες και προβολή τους στο μέλλον, να ...εξωραΐζουμε απλώς το καθεστώς των "χωματερών"!
Στην πανέμορφη, μοναδική Αρκαδία προετοιμάζεται ένα σχετικό έγκλημα. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου, αποφάσισε (λίγους μήνες πριν τις εκλογές -προς τι η τόση σπουδή;) να δημοπρατήσει την δημιουργία ενός περιφερειακού ΧΥΤΥ ("Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων" -κρατήστε αυτό το "υπολειμμάτων"...) που θα διαχειρίζεται τα απορρίμματα ολόκληρης της Αρκαδίας αλλά και... της Κορινθίας, της Αργολίδας και της Μεσσηνίας. Αποφασίσθηκε η χωροθέτηση να γίνει στην Αρκαδία, παρά το γεγονός ότι αυτή έχει τον μικρότερο πληθυσμό από τις άλλες περιοχές, άρα και τον μικρότερο όγκο σκουπιδιών. Έτσι, σύμφωνα με τον... ευφυή σχεδιασμό, καθημερινά θα μετακινούνται εκατοντάδες απορριμματοφόρα με τα σκουπίδια των πυκνοκατοικημένων περιοχών (ακόμη και από την... Κινέττα, που ανήκει στην Κορινθία!) για να μεταφέρουν τα σκουπίδια 25 χλμ νότια της Τρίπολης, στο εργοστάσιο που θα γίνει σε μια... δασώδη περιοχή (ο Δασάρχης την αποχαρακτήρισε μόλις τον Δεκέμβριο...), δίπλα σε χωριά το πιο κοντινό από τα οποία, η Παλαιόχουνη θα απέχει μόλις....150μέτρα από το εργοστάσιο. Δεν πάει να λέει ο νόμος ότι η μικρότερη σχετική απόσταση πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 μέτρα- "λεπτομέρειες"....
Προσωρινός ανάδοχος του έργου είναι μια μεγάλη εταιρία (μια από... τις τρεις κατασκευαστικές που παίρνουν ΟΛΑ τα έργα στην Ελλάδα!), η οποία συνέταξε μια μελέτη... στα μέτρα της, αγνοώντας την υφιστάμενη νομοθεσία, εθνική και ευρωπαϊκή, αλλά και τους περιβαλλοντικούς κανόνες. Οι κάτοικοι της περιοχής,οι φορείς και οργανώσεις, ακόμη και το ΔΣ του Δήμου Τριπόλεως, εξέφρασαν την διαφωνία και την οργή τους για τους άστοχους και πρόχειρους χειρισμούς των αρμοδίων της Περιφέρειας. Και ανέθεσαν στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών να συντάξουν δική τους επιστημονική μελέτη, η οποία και.... ανατρέπει πλήρως την μελέτη της αναδόχου εταιρίας!
Κατ' αρχήν, ο συγκεκριμένος ΧΥΤΥ θα "δέχεται" σύμμεικτα απορρίμματα, ενώ η υφιστάμενη νομοθεσία ρητώς ορίζει πως πριν από την "διάθεση" των σκουπιδιών στο εργοστάσιο,θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν προηγηθεί: α) πρόληψη διαδικασίας δημιουργίας απορριμμάτων, β)προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ) ανακύκλωση, δ) άλλου είδους "ανάκτηση" και τέλος να γίνει η τελική "διάθεση". Στα "σύμμεικτα", όλα τα ενδιάμεσα (και φιλικά στο περιβάλλον) στάδια παραβλέπονται και πάμε κατ' ευθείαν στο εργοστάσιο...
Ως προς την χωροθέτηση, παραβιάζονται 3 από τα 8 κριτήρια που προβλέπει ο νόμος: α) η απόσταση από τα όρια οικισμού (είναι, όπως προαναφέραμε, 150 μέτρα αντί 500), β)η αρχή της "εγγύτητας" (η Παλαιόχουνη απέχει 70 χλμ από το κέντρο βάρους παραγωγής σκουπιδιών, ενώ ο νόμος ορίζει τα 5Ο χλμ κατ' ελάχιστον) και όπως προείπαμε γ) ο αποκλεισμός δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων. Εργοστάσιο και 20% του χώρου ΧΥΤΥ, βρίσκονται σε 34 στρέμματα αναδασωτέας έκτασης,(η περιοχή έχει δεινοπαθήσει από αλλεπάλληλες πυρκαγιές), σύμφωνα με απόφαση του δασαρχείου του 2008, που... "ξαφνικά" άλλαξε τον περασμένο Δεκέμβριο!
Το κυριότερο, όμως, συμπέρασμα της μελέτης των ειδικών των δυό πανεπιστημίων, είναι ότι η δημιουργία του έργου στην συγκεκριμένη περιοχή είναι παντελώς ασύμβατη με τα υδρολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, αφού δεν έχουν γίνει γεωτρήσεις για την πιστοποίησή τους, ενώ παράλληλα δεν προβλέπεται, στην μελέτη του έργου από την ανάδοχο εταιρία, κανένα μέτρο για την αποτροπή της ρύπανσης των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων, που είναι εγγενής σε τέτοιου είδους δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, στις ίδιες πανεπιστημιακές μελέτες, υπογραμμίζεται ο κίνδυνος ατμοσφαιρικής ρύπανσης από καρκινογόνες ουσίες (ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του συγκεκριμένου τύπου εργοστασίου), που αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν ληφθεί υπ' όψη ότι στην περιοχή πνέουν πάντα βόρειοι άνεμοι, και πως νότια της θέσης του ΧΥΤΥ υπάρχουν χωριά, και μάλιστα σε απόσταση μόλις 150 μέτρων. Θα νεκρώσει ο τόπος....
Όλα τούτα, η Περιφέρεια Πελοποννήσου τα... αγνοεί προκλητικά,και μετέρχεται παντός μέσου να επιταχύνει τις διαδικασίες οριστικής ανάθεσης του έργου. Ακατανόητη προεκλογική πρεμούρα και δη... ενάντια στις αντιδράσεις και την αγωνία κατοίκων και φορέων- περίεργα ακατανόητη...
Αλήθεια, ο Αρκάδας Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, έχει ακούσει ποτέ τους στίχους του μεγάλου Νίκου Γκάτσου (το χωριό του, η Ασέα, 2 χλμ σε ευθεία από το μεθοδευόμενο έγκλημα...) στην "Περσεφόνη", που μελοποίησε ο Μάνος Χατζηδάκης και τραγούδησε μοναδικά ο Μανόλης Μητσιάς;
" Εκεί που φύτρωνε φλησκούνι κι' άγρια μέντα
κι' έβγαλε η γη το πρώτο της κυκλάμινο
τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα
και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο
Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς..."