Τι διαβάζουν οι συγγραφείς όταν δεν γράφουν; Οι ίδιοι μας προτείνουν τα βιβλία που απόλαυσαν στις διακοπές τους και συστήνουν ανεπιφύλακτα.
ΑΜΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
Φέτος το καλοκαίρι διάβασα πολλές γυναίκες. Βρήκα απολαυστικό και βαθιά συγκινητικό το βιβλίο της Evaristo «Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο» (εκδ. Gutenberg) για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα τον τελευταίο αιώνα.
Ξαναδιάβασα τα ερωτικά διηγήματα της Αναίς Νιν «Το δέλτα της Αφροδίτης» (εκδ. Λιβάνη) χωρίς την ηδονοβλεπτική διάθεση της εφηβείας μου- και σε αυτή τη δεύτερη ανάγνωση με εντυπωσίασε η τόλμη της σύλληψης. Εντελώς διαφορετικά, αλλά με πηγαίο πάθος και ειλικρίνεια, γράφει η Carolin Emcke για την ομοφυλοφιλία συνδέοντας τη μουσική με την επιθυμία, συνδυάζοντας απωθημένες αναμνήσεις και ποιητικό μανιφέστο στο βιβλίο «Ο δικός μας πόθος» (εκδ. Πόλις). Ένα άλλο ωραίο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού -που ελπίζω να μεταφραστεί σύντομα στα Ελληνικά- ήταν το «The cost of living» της Deborah Levy, ένα υβρίδιο αυτοβιογραφίας που εστιάζει στη σχέση μάνας και κόρης.
Δυο θεατρικά έργα που αγάπησα ήταν ο «Οιδίποδας» της Maja Zade και το «Γάλα, αίμα» της δικής μας Αλεξάνδρας Κ* (και τα δύο συνεκδόσεις του Φεστιβάλ Αθηνών και της Νεφέλης).
Τέλος στην ποίηση βρήκα ενδιαφέρουσες τις επιλογές της Μαρίας Λαϊνά «Ξένη ποίηση του 20ου αιώνα» (εκδ. Ρώμη). Και το βιβλίο της Χιλιάνης Μαρία Λουίσα Μπομπάλ «Οι αναμνήσεις μιας νεκρής» (εκδ. Απόπειρα) παρότι είναι πεζό, αποτελεί μια ρηξικέλευθη ποιητική πρόταση: η ηρωίδα της είναι νεκρή, αλλά μιλάει με το πάθος και την πικρή σοφία της πεθαμένης που δεν έχει να χάσει τίποτα πια.
Το θεατρικό έργο της συγγραφέα Αμάντας Μιχαλοπούλου κυκλοφορεί με τίτλο «Η Φαίδρα καίγεται».
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ
Κλασική λογοτεχνία: Χέρμαν Μέλβιλ «Ο μεγάλος απατεώνας» (εκδ. Πατάκη). Πρώτη φορά μεταφράζεται στα ελληνικά το τελευταίο μυθιστόρημα (1857) του σημαντικότερου Αμερικανού συγγραφέα. Αινιγματικό, αντισυμβατικό, σαρκαστικό, διαδραματίζεται πάνω σε ένα ποταμόπλοιο στον Μισισιπή όπου κυριαρχεί η απατεωνιά και η έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στους επιβάτες. Μια μικρογραφία ενός κόσμου όπου θα κυριαρχήσει το χρήμα και το κακό. Κάτι σαν σήμερα δηλαδή.
Soseki Natsume, «Εγώ είμαι μια γάτα» (εκδ. Εξάντας). Γράφτηκε το 1904 και ο αφηγητής του στις 770 σελίδες είναι ένας γάτος, που σχολιάζει και φιλοσοφεί για την ανθρώπινη κατάσταση όπως την παρατηρεί με την ιδιαίτερη ματιά του στο μικρόκοσμο της γειτονιάς και στο σπιτικό όπου τον φιλοξενούν. Απίστευτα διασκεδαστικό και σύγχρονο! Καθόλου τυχαία θεωρείται το πιο κλασικό βιβλίο στην Ιαπωνία.
Σύγχρονο κατασκοπευτικό: Όλεν Στάινχαουερ «Ο τουρίστας» (εκδ. Πόλις). Ο Μάιλο Γουίβερ είναι “τουρίστας” , εκπαιδευμένος από την CIA να σκοτώνει σε κάθε γωνιά του πλανήτη και να εμπλέκεται σε σκοτεινές πολιτικές και παγκοσμιοποιημένες υποθέσεις. Ένα κατασκοπευτικό βιβλίο της δικής μας εποχής, ελπίζουμε να δούμε σε συνέχεια τον ήρωα του Αμερικανού συγγραφέα.
Ελληνική λογοτεχνία: Χρήστος Αρμάντο Γκέζος «Χάθηκε βελόνι» (εκδ. Μεταίχμιο), μια οικογενειακή εξιστόρηση που απλώνεται στον χρόνο και στον κόσμο, μια φρέσκια και μοντέρνα ματιά από ένα νέο συγγραφέα.
Κάθε καλοκαίρι διαβάζω εναλλάξ την «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια» σε διαφορετική μετάφραση. Φέτος διάβασα την “Ιλιάδα” στην μετάφραση του Ιάκωβου Πολυλά. Κάθε μετάφραση κουβαλάει το στίγμα της εποχής της χωρίς να χάνεται το πνεύμα του Ομήρου. Άλλωστε πάντα ρίχνω μια ματιά και στο αρχαίο κείμενο, μια χαρά το νιώθεις κι αυτό, ίδια γλώσσα...
Η νουβέλα του συγγραφέα Θεόδωρου Γρηγοριάδη κυκλοφορεί με τίτλο «Το τραγούδι του πατέρα».
ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Θα σας μιλήσω για τα βιβλία που διάβασα στη διάρκεια των δεκαπενθήμερων διακοπών μου, τα βιβλία που επιλέγω για να κάνω ένα μικρό διάλειμμα από την ακατάσχετη, ναι καλά διαβάσατε, την ακατάσχετη και αδιάκοπη ανάγνωση αστυνομικών βιβλίων. Συνήθως διαλέγω Έλληνες συγγραφείς που εκτιμώ και δεν πρόλαβα να διαβάσω στη διάρκεια της χρονιάς:
«Τρικυμίες παθών, τα νεανικά χρόνια του Κοραή στο Άμστερνταμ», της Αργυρώς Μαντόγλου (εκδ. Κλειδάριθμος). Από την εποχή που διάβασα το «Σώμα στη Βιτρίνα» της συγγραφέως περίμενα να διαβάσω για την άγνωστη περίοδο που έζησε ο Αδαμάντιος ή Διαμαντής Κοραής στο Άμστερνταμ. Κι αν είστε της άποψης ότι οι ιστορικές βιογραφίες είναι βαρετές, το βιβλίο της Μαντόγλου θα σας αλλάξει γνώμη. Γιατί εναπόκειται στη/στον συγγραφέα να αφηγηθεί με συναρπαστικό τρόπο τη ζωή ενός Δασκάλου του Γένους, περιγράφοντας συγχρόνως την ατμόσφαιρα και την εποχή των μεγάλων αλλαγών που συνέβαιναν στα τέλη του 17ου αιώνα.
«Τορκί Μπαρ», του Νίκου Βεργέτη (εκδ. Έρμα). Ο Βεργέτης δεν παύει να με εκπλήσσει από τότε που διάβασα τη νουβέλα Holy Mountain (εκδ. Κέλευθος), το πρώτο βιβλίο του. Εξίσου με τάραξε η συλλογή διηγημάτων «Ιπποκράτους και Ασκληπιού γωνία» (εκδ. Κέλευθος), γιατί ακόμα δεν έχω ξεκαθαρίσει τον τρόπο με τον οποίο καταφέρνει να πλέκει και συμπλέκει τις ιστορίες του, να παρατηρεί τους ήρωες και τις ηρωίδες του από πολλές οπτικές γωνίες και τους συστήνει ξανά στον αναγνώστη με παραλλαγμένη μορφή. Το «Τορκί μπαρ», όπως γράφει στο οπισθόφυλλο, «είναι ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα για τις συγκυρίες και τις ασυνέχειες, το μοίρασμα και τη συνύπαρξη, τη λήθη και τη μνήμη. Μα πρωτίστως ένα οδοιπορικό για το χάος της ανθρώπινης ύπαρξης και τον Διάβολο που κρύβουμε μέσα μας». Σ’ αυτό θα συναντήσουμε ξανά ήρωες από παλιότερες ιστορίες, θα ακούσουμε μουσική μέχρι τελικής πτώσεως, θα διανύσουμε την απόσταση Ίνβερνες-Νέα Σμύρνη σε δευτερόλεπτα και θα πιούμε με φίλους παιδικούς που δεν ξέραμε ότι είχαμε. Η μυθοπλασία στα καλύτερά της.
«Πώς πάνε τα πράγματα», του Θάνου Κάππα (εκδ. Εστία). Ο Κάππας είναι σαν τους παλιούς μάστορες – των λέξεων, εν προκειμένω. Κάθε μικρή ή μεγάλη περιγραφή μοιάζει, και σίγουρα είναι, σμιλεμένη μετά από πολλή σκέψη, αλλεπάλληλες γραφές και διαγραφές, μέχρι να επιτευχθεί το άριστο αποτέλεσμα. Όμως, πέρα από το ταλέντο στον χειρισμό των λέξεων, για μένα ο Θάνος Κάππας ίσως είναι από τους ελάχιστους συγγραφείς που μιλάει με τόση κρυστάλλινη καθαρότητα και τρυφερή νοσταλγία για το zeitgeist της δεκαετίας του ’80 και τον αέρα ελευθερίας που κουβαλούσε μαζί της. Κανείς δεν έχει περιγράψει πιο ρεαλιστικά και συγχρόνως πιο μαγικά τα καλοκαίρια εκείνης της δεκαετίας. Στα διηγήματα της δεύτερης αυτής συλλογής του, αφήνει τους ήρωές του, τους εφήβους και τους νέους των καιρών της ελευθερίας, να συγκρουστούν οδυνηρά με το πέρασμα του χρόνου, να γίνουν αυτό που δεν φαντάζονταν ποτέ, να παλεύουν με το σήμερα χωρίς να διαγράφουν το χθες.
Και, τέλος, η παρασπονδία μου να διαβάσω ένα αστυνομικό βιβλίο, και μάλιστα αρκετά παλιό, αφού η «Σκιά της Σκιάς» (εκδ. Άγρα) κυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 (το αντίτυπό μου έχει χειρόγραφη ημερομηνία 1997). Αποφάσισα να ξαναδιαβάσω τον Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ, τον σπουδαίο Μεξικανό συγγραφέας που συνιστά έναν από τους θεμέλιους λίθους του Latin Νoir, νιώθοντας την ανάγκη να βουλιάξω ξανά στο σύμπαν του στο οποίο συνενώνει τις βασικές αρχές της αστυνομικής λογοτεχνίας με την ιστορία, την πολιτική και το pulp fiction. Γι’ αυτή την επανάληψη αφορμή στάθηκε το μικρό αλλά πλούσιο σε πληροφορίες βιβλίο του Ανδρέα Αποστολίδη, «Latin Noir» (εκδ. Άγρα), με το οποίο ξεκίνησα τις καλοκαιρινές αναγνώσεις μου. Γιατί τελικά στη Λατινική Αμερική, και το Μεξικό, φυσικά, οι συγγραφείς που γράφουν αστυνομικά δεν έχουν σαν σκοπό τους τη δόξα και τα πλούτη (μόνο), αλλά προσπαθούν να αφηγηθούν τις τραυματικές ιστορίες των χωρών τους, στις οποίες όσα συμβαίνουν εδώ και αιώνες μόνο με μια δόση σουρεαλισμού και τσαντλερικού κυνισμού μπορούν να καταγραφούν.
To μυθιστόρημα της συγγραφέα Χίλντας Παπαδημητρίου κυκλοφορεί με τίτλο «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου».
ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το καλοκαίρι διάβασα πολλά βιβλία. Αυτά τα οποία ξεχώρισα ήταν «Η μέρα χωρίς όνομα» του Friedrich Ani και η «Εκπνοή» του Ted Chiang
«Η μέρα χωρίς όνομα» του Friedrich Ani (εκδ. Gutenberg): Μια δεκαεφτάχρονη κοπέλα αυτοκτονεί και ο αστυνομικός επιθεωρητής Γιάκομπ Φρανκ αναλαμβάνει την υπόθεση. Προκειμένου να καταλάβει γιατί πέθανε, ο Φρανκ καλείται να αποκαλύψει τον τρόπο που έζησε, τον τρόπο που έζησαν οι άλλοι μαζί της. Το πρόσωπο της Έστερ είναι αινιγματικό και απρόσιτο, οπότε όσο περισσότερο βυθίζεται ο επιθεωρητής στη ζωή της, τόσο πείθεται ότι τα αίτια του θανάτου της απλώνονται σε έναν κύκλο συνενοχής. Το μυθιστόρημα είναι ένα ατμοσφαιρικό συνονθύλευμα μελαγχολικών φωνών, σιωπών και απώλειας. Τα ψυχογραφήματα καθηλώνουν με το βάθος τους και δημιουργούν πολυεπίπεδους δραματικούς καθρέφτες σε ένα απροσδιόριστο προσκλητήριο που φέρνει όλα τα πρόσωπα να συγκεντρώνονται στο σπίτι του Φρανκ για να γιορτάσουν τη Μέρα των Ψυχών. Η γλώσσα όντας απλή, διατηρεί την προφορικότητα στα διαλογικά μέρη, αλλά ταυτόχρονα γίνεται κοφτερή και διεισδυτική περνώντας από το ατομικό στο κοινό τραύμα επιτρέποντας στον αναγνώστη να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες, το υπαρξιακό ταξίδι και τα πάθη τους. Το αριστουργηματικό αυτό μυθιστόρημα είναι στην ουσία ένα μεγάλο ψυχογράφημα της μεταμέλειας για όσα αφήνουμε να ξεγλιστρήσουν από τα χέρια μας, για όσα χάνονται και για τον τρόπο με τον οποίο χανόμαστε οι ίδιοι. Η Έστερ γλίστρησε από το δέντρο και πέθανε. Ήταν σίγουρη για την αγκαλιά που θα την έσωζε, αλλά κανείς δεν την κράτησε στη ζωή. Δεν είχε ιδέα πόσο μόνη ήταν, όπως όλοι μας. Ξεγελιόμαστε και γλιστράμε μέσα από τα χέρια των άλλων, όπως οι άλλοι ξεγλιστρούν μέσα από το δικά μας χέρια στον ατέρμονο κύκλο της απώλειας.
«Εκπνοή» του Ted Chiang (εκδ. Ίκαρος): Εννιά απολαυστικές ιστορίες από τον ολιγογράφο και σπουδαιότερο εν ζωή συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας που μας ταξιδεύουν σε έναν κόσμο που απέχει ελάχιστα από τον δικό μας, εξετάζοντας την επίδραση της επιστήμης και της τεχνολογίας στην ανθρώπινη φύση. Από την πλοκή που είναι χαλαρή δεν λείπουν η τεχνητή νοημοσύνη, η επινόηση, οι πολλαπλοί κόσμοι, η εντροπία, η ρομποτική και άλλα προσφιλή θέματα για τους λάτρεις του είδους, ωστόσο τα ζητήματα που θίγονται δεν αποτελούν αυτοσκοπό της αφήγησης, ούτε το κέντρο βάρους της. Στο κέντρο στέκεται ο άνθρωπος εδώ και τώρα μαζί με τον άνθρωπο του παρελθόντος και το μελλοντικό άνθρωπο που κουβαλούν τα ίδια υπαρξιακά ερωτήματα, τις ενοχές, τη μνήμη, τη λογική και το συναίσθημα. Η γλώσσα είναι ισορροπημένη και ευθύβολη ανοίγοντας την απαραίτητη ρωγμή που φωτίζει βαθύτερα ζητήματα όπως συνείδηση, η ελεύθερη βούληση, η υποκειμενικότητα, η πίστη και τελικά, το ίδιο το παράδοξο της ύπαρξης. «Το σύμπαν ξεκίνησε σαν μια πελώρια κρατημένη ανάσα που βγήκε. Κανείς δεν ξέρει γιατί, αλλά όποιος και αν είναι ο λόγος, χαίρομαι που συνέβη, γιατί σε αυτό χρωστάω την ύπαρξή μου. Κάθε επιθυμία και κάθε μου σκέψη δεν είναι παρά, λίγο πολύ, μικρές δίνες που δημιούργησε η σταδιακή εκπνοή του σύμπαντος μας. Κι ώσπου αυτή η μεγάλη εκπνοή να ολοκληρωθεί, οι σκέψεις μου θα συνεχίσουν να ζουν». Η «Εκπνοή» γίνεται αφορμή για στοχασμό σε σχέση με την ύπαρξη, τις κοινωνικές δομές, και τις τομές ενός μέλλοντος που μας πλησιάζει με φόρα. Χρειάζεται μια μεγάλη ανάσα για τον αναγνώστη, μια ανάσα που τον φέρνει πιο κοντά στη ουσία της ύπαρξης και της ζωής εδώ και τώρα, αυτή τη στιγμή που έχει ήδη περάσει.
Το μυθιστόρημα της συγγραφέα Ευτυχίας Γιαννάκη κυκλοφορεί με τίτλο «Στη φωλιά του Ιππόκαμπου».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΜΑΝΤΟ ΓΚΕΖΟΣ
Φέτος το καλοκαίρι δεν διάβασα όσα βιβλία θα ήθελα, λόγω προγράμματος και υποχρεώσεων. Για να εγγυηθώ λοιπόν την αναγνωστική μου απόλαυση, προμηθεύτηκα δύο βιβλία του αγαπημένου μου Φίλιπ Ροθ: «Τα Γεγονότα» και την «Αντιζωή» (εκδ. Πόλις). Για το πρώτο ήμουν αρχικά διστακτικός, σχετικά με το πόσο ενδιαφέρουσα θα ήταν μια μίνι αυτοβιογραφία αυτού του βαρέως αυτοβιογραφούμενου μυθιστοριογράφου. Δυστυχώς οι φοβίες μου αυτές επαληθεύτηκαν, και με εξαίρεση 2-3 κομμάτια το βιβλίο το βρήκα βαρετό, χωρίς τη γνωστή σπίθα και οξυδέρκεια του συγγραφέα. Εν τέλει θα το σύστηνα μόνο σε σκληροπυρηνικούς θαυμαστές του, με την επιβράβευση βέβαια ακόμα κι εκείνων να μην είναι εξασφαλισμένη.
Η «Αντιζωή», ωστόσο, παρόλο που δεν ήταν από τα έργα του για τα οποία είχα ακούσει ιδιαίτερα, με αποτέλεσμα να μην έχω και πολλές απαιτήσεις, μου χάρισε όλα όσα περίμενα και λαχταρούσα από τον Ροθ: έρωτας, εβραϊσμός, Αμερική, το νόημα της ζωής, πολυεπίπεδες αφηγήσεις, όλα με το γνωστό αφηγηματικό πάθος, ακόμα και την κατά τόπους φλυαρία του συγγραφέα. Ως μπόνους θα ήθελα να αναφέρω και ένα μικρό βιβλιαράκι από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: «Βιολογία, ένας κήπος γεμάτος θαύματα». Ευσύνοπτα και ανάλαφρα δοκίμια πάνω σε θέματα βιολογίας και εξέλιξης, που με απολαυστικό τρόπο αναδεικνύουν στοιχεία της πορείας του ανθρώπου μέσα στα κύτταρά του και μέσα στους αιώνες.
Το μυθιστόρημα του συγγραφέα Χρήστου Αρμάντο Γκέζου κυκλοφορεί με τίτλο «Χάθηκε Βελόνι».
ΣΟΦΙΑ ΜΗΛΑΚΗ & ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΒΑΛΛΙΕΡΑΚΗΣ
Κάποιοι μιλάνε στον ύπνο τους. Οι αναγνώστες διαβάζουν ενώ οι άλλοι κοιμούνται, λέει ο Albert Camus. Μιμούμενοι την ένθερμη δέσμευση της Virginia Woolf στο τυχαίο όσον αφορά στις προσωπικές μας αναγνωστικές ανακαλύψεις, αντλώντας ευχαρίστηση όχι μόνο από τα ίδια τα βιβλία, αλλά και από τον αναπάντεχα όλο νόημα τρόπο με τον οποίο τα συναντούσαμε, με τη Σοφία διαβάσαμε μαζί τρία βιβλία που ανατέμνουν σε ταυτοτικό - αλλά και υπαρξιακό – επίπεδο το φετινό καλοκαίρι. Και ξανασκεφτήκαμε ποιητικά την ανθρώπινη ζωή.
F. Scott Fitzgerald, «Το ράγισμα» (εκδ. Mελάνι): «Φυσικά όλη η ζωή είναι μια διαδικασία ραγίσματος». H συλλογή άρθρων του Φιτζέραλντ σ’ ένα βιβλίο από την περίοδο 1931-37, τη χειρότερη της ζωής, βυθισμένος στο αλκοόλ και στο σκοτάδι, περιγράφει τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ο ίδιος κατέρρευσε και εισήλθε - από μια εποχή δόξας και συγγραφικής επιτυχίας - στην ανυποληψία. Θαρραλέος, ευθύς και εξαιρετικά επιδέξιος, φυτεύει τις λέξεις εκεί ακριβώς που θέλει και μας παραδίδει στιγμές γυμνής και νευρώδους ομορφιάς. Μέσω της δικής του κατάρρευσης - αυτός δεν είναι ο Φιτζέραλντ των πάρτι και της εκτυφλωτικής κοσμικής ζωής, είναι ο συγγραφέας που τέσσερα χρόνια πριν το θάνατό του μπαίνει σε βιβλιοπωλεία και δεν βρίσκει ούτε ένα από τα βιβλία του - ανατέμνει διεισδυτικά την ανθρώπινη ψυχή, δημιουργεί ταυτίσεις και περιγράφει με θαυμαστή ακρίβεια -κατέχει, εξάλλου, όπως κανένας, την τέχνη της γραφής- σε κάθε σελίδα εκείνο το ράγισμα μιας ζωής. Της ζωής. Τέχνη αναπάντεχα ιαματική και παρηγορητική. Βιβλίο διαποτισμένο από την ανθρώπινη φύση. Ανάγνωσμα-καταφύγιο, από εκείνα που μυστηριωδώς σε παροτρύνουν να ονειρεύεσαι. «Το καπέλο του ταχυδακτυλουργού είχε αδειάσει. Το να βγάζω πράγματα από εκεί μέσα υπήρξε για πολύ καιρό ένα εξαντλητικό τέχνασμα, και τώρα πια δεν το κατείχα. Η εποχή των παροχών είχε τελειώσει.»
Χούλιο Κορτάσαρ, «Εξ Όνυχος τον Λέοντα & Ποιήματα για την Κρις» (εκδ. Bibliotheque): «Ας πούμε ότι είναι ένα κορτασαριανό εγκόλπιο πρώτων συναισθηματικών βοηθειών» γράφει ο Λαλιώτης στην εισαγωγή του και είναι ακριβώς αυτό. Φράσεις-θραύσματα συμπυκνωμένης κοινωνικής ενσυναίσθησης («Οι φίλοι μου δεν είχαν αυτή την τύχη. Δεν είχαν μανάδες που να κοιτάνε τα σύννεφα»), ψυχαναλυτικής δύναμης («Πάντα υπήρξες ο καθρέφτης μου. Για να μπορέσω να με δω, πρώτα έπρεπε να σε κοιτάξω») και ωμού ρεαλισμού («Αγαπιόμασταν σε μια διαλεκτική από μαγνήτη και καρφί, από επίθεση και άμυνα, από μπάλα και τοίχο») που φθάνουν στον αναγνώστη ως λεκτικές γροθιές, συχνά ως λέξεις που αναβλύζουν αίμα. Χρονικά θρυμματισμού, διαψεύσεων, συναντήσεων με το αδύνατο της εκπλήρωσης, τα ποιήματα του Κορτάσαρ είναι στην πλειοψηφία τους ποιήματα για «δυσέρωτες». Ο κυνισμός του μοιάζει αδυσώπητος, αλλά προέρχεται πάντα μέσα από το συναίσθημα, τη φθορά και τη ματαίωση. Συμβιβασμένος με την ανθρώπινη φύση, ο Κορτάσαρ δεν είναι εδώ ξεκάθαρος, αποτυπώνει το βίωμα, το συναίσθημα που αναπόφευκτα οδηγείται στο τέλος – «Υπήρξα ένα στιχάκι του ταγκό για την αδιάφορη μελωδία σου». Διαβάστηκε παράλληλα με τη «Σύνθλιψη των σταγόνων», σε στιγμές που έψαχναν το ιδανικό της έκφρασής τους.
Thomas Mann, «Θάνατος στη Βενετία» (Μεταίχμιο): Η ανανεωμένη αναγνωστική ματιά στα έργα των κλασικών είναι μια από τις μεγάλες προκλήσεις. Γράφτηκε το 1911 - εκδόθηκε το 1912 - και είναι ένα εκπληκτικής δεξιοτεχνίας χρονικό της παρακμής και αυτής της ίδιας της πτώσης που προκαλεί ο πόθος - ακόμα και σε εκείνον που με λαχτάρα πασχίζει για το εξαιρετικό. Κοντολογίς, η συνοδός της ανώτατης πνευματικής καλλιέργειας ναρκισσιστική απομόνωση δεν μπορεί να σε γλιτώσει από ό,τι είναι ικανό να σε διαλύσει. Ο φον Άσενμπαχ, μυθοπλαστικό alter ego του Μαν, αναδίδει την καταπιεσμένη ομοερωτική επιθυμία του δημιουργού. Μέσα από μια νεορομαντική ματιά στην ποιητική του θανάτου («δεν είναι μήπως το μηδέν μια μορφή του απόλυτου;»), ο Τόμας Μαν αναλύει και καταγράφει με ακριβή αφηγηματική τις αγωνίες της ωριμότητας, την αυθεντικότητα της μοναξιάς, την άβυσσο του τέλους, κοινωνώντας συνάμα τις εξελίξεις της εποχής του, που περισσότερο από καθένα βιώνει και αισθάνεται ο καλλιτέχνης {«Κάθε καλλιτέχνης ναυτολογείται στη γαλέρα της εποχής του. [...] Δημιουργώ στις μέρες μας σημαίνει δημιουργώ επικινδύνως», θα πει ο Καμύ στη «Διάλεξή» του, το Δεκέμβριο του 1957}, και συγγράφει το έργο-πρότυπo συγγραφικής virtuosité, που τον κατατάσσει στους μεγάλους κλασικούς του 20ού αιώνα. Γραμμένη στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, η πυκνής ύφανσης αριστουργηματική νουβέλα του Μαν δεν απηχεί μόνο –μέσα από το νιτσεϊκό διονυσιασμό και τον πλατωνικό Φαίδρο- τις επιρροές του ίδιου από τη φιλοσοφία και την ψυχολογία της ανθρώπινης κατάρρευσης, αλλά προοικονομεί και το κομβικό σημείο κατάρρευσης ενός ολόκληρου κόσμου που θα επιβεβαιώσει η έλευση ενός παγκόσμιου πόλεμου. Μία από τις δημοφιλέστερες νουβέλες που γράφτηκαν ποτέ στη γερμανική γλώσσα και της οποίας το ερασιθάνατο θάμβος παραμένει ανεξίτηλο. Και ένα από τα πιο δίκαια βραβεία Νόμπελ στην ιστορία του θεσμού. «Γιατί ο άνθρωπος αγαπά και εκτιμά τον άλλο όσο δεν τον γνωρίζει ώστε να μπορεί να τον κρίνει, και ο πόθος είναι απόρροια της ελλιπούς γνώσης για τον άλλο».
Το βιβλίο του Ιστορικού, Διευθυντή του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, Δρ. Στέφανου Καβαλλιεράκη κυκλοφορεί με τίτλο «1814-1821: Η προετοιμασία μιας επανάστασης - Πρωταγωνιστές - Γεγονότα – Συγκυρίες».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΙΜΟΣ
Φέτος το καλοκαίρι διάβασα, δυο εξαιρετικά βιβλία. Το «Χάκα» του Καρύλ Φερέ (εκδ. Άγρα) και το «Σε είδα» της Κλερ Μάκιντος (εκδ. Μεταίχμιο).
Για το Χάκα: Ο Τζακ Φιτζέραλντ, Μαορί στην καταγωγή, κατατάσσεται στην Αστυνομία του Ώκλαντ μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση της κόρης και της συζύγου του στο Νότιο Νησί της Νέας Ζηλανδίας - χάθηκαν χωρίς ν' αφήσουν ίχνος. Ένα μίγμα polar και hardboiled, που με γοήτευσε κυρίως λόγω θέματος, αλλά και λόγω ανάπτυξης της ιδέας περί μιας πολιτισμικής σύγκρουσης ανθρώπων στην ίδια χώρα.
Για το Σε είδα: Εξαιρετική Βρετανίδα συγγραφέας η Μάκιντος. Ψυχολογικό θρίλερ σε αστικό τοπίο, με προσεγμένη πλοκή και δράση στα σωστά σημεία. Εξαιρετική και η μετάφραση από την Βάσια Τζανακάρη.
Το μυθιστόρημα του συγγραφέα Δημήτρη Σίμου κυκλοφορεί με τίτλο «Ο θάνατος του Οδυσσέα».
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ
Φτωχή η φετινή καλοκαιρινή συγκομιδή βιβλίων. Θέλετε εξαιτίας ενός γενικότερου μπουκώματος που έχουν προκαλέσει τουλάχιστον σε εμένα οι μήνες συνύπαρξης με τη νέα πραγματικότητα του κορωνοϊού; Θέλετε εξαιτίας της δουλειάς που ένα κεφάλι της κόβεις, άλλα δύο ξεφυτρώνουν; Θέλετε εξαιτίας των υπέροχων παραλιών που επισκέφτηκα στο περιορισμένο διάστημα των διακοπών μου, που μου έκοψαν την ανάσα και έκαναν ακόμη και το πιο συναρπαστικό βιβλίο να μοιάζει βαρετό; Το κοντέρ έγραψε όλα κι όλα δύο βιβλία.
Πρώτο, το non fiction ιστορικό «D-Day: Η Απόβαση στη Νορμανδία» του Βρετανού ιστορικού Antony Beevor (εκδ. Γκοβόστης). Ναι, ομολογώ ότι το πήρα μαζί μου στις διακοπές ώστε να διαβάζω για τη συμμαχική απόβαση στις νορμανδικές ακτές τον Ιούνιο του 1944. Ο Beevor πέρα από καλός ιστορικός είναι και δεινός συγγραφέας. Ξέρει το υλικό του και το χειρίζεται με τρόπο που σε μεταφέρει στην καρδιά των γεγονότων. Οι σελίδες γυρίζουν μόνες τους και προτού καταλάβεις τι έχει συμβεί, νιώθεις ότι βρέθηκες στην καρδιά μίας εκ των πιο σημαντικών πολεμικών επιχειρήσεων στην ανθρώπινη ιστορία. Συστήνεται ανεπιφύλακτα στους λάτρεις του είδους.
Δεύτερο το γουέστερν «Pop. 1280» του Jim Thompson (εκδ. Οξύ). Θα αναρωτηθεί κανείς: Μα, γουέστερν; Φυσικά και γουέστερν, θα απαντήσω εγώ. Το «Pop. 1280» δεν έχει ακριβώς πλοκή. Έχει έναν πρωταγωνιστή-αφηγητή που προσπαθεί να ξεφύγει από μπελάδες. Έναν ανίκανο και τεμπέλη σερίφη, ο οποίος έχει βολευτεί στη θεσούλα του και το μόνο που θέλει είναι να παίρνει έναν σταθερό μισθό, να μην ενοχλεί και να μην τον ενοχλούν. Αυτή είναι η αρχική εντύπωση που δημιουργείται. Ο μάστορας Thompson όμως λέξη τη λέξη, σελίδα τη σελίδα, ανατρέπει τα πάντα και παραδίδει ένα βιβλίο φρέσκο σαν να γράφτηκε εχθές. Διαβάζεται μέσα σε ελάχιστες ώρες και αφού τελειώσει μένεις με την απορία: Μα, γιατί να μην έχει κι άλλο λίγο;
Το μυθιστόρημα του συγγραφέα Βαγγέλη Γιαννίση κυκλοφορεί με τίτλο «Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173».