Δεν γνωρίζω αν οι πληροφορίες του ρεπορτάζ, πώς δηλαδή ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είπε σε στενούς του συνεργάτες «θα πάρω τα μέτρα πού πρέπει, κι' ας πέσω...», είναι ακριβείς ή εντάσσονται σε κάποιο επικοινωνιακό σχεδιασμό. Σε κάθε περίπτωση, και μόνο το γεγονός ότι Έλληνας πρωθυπουργός εμφανίζεται για τον όποιο λόγο αποφασισμένος να πράξει αυτό πού θεωρεί αναγκαίο, όσο δυσάρεστο και αντιλαϊκό, είναι θετικό και ενθαρρυντικό.
Αν ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε επιμείνει στην σωστή για τα δεδομένα της εποχής απόφασή του να αφήσει τον Σημίτη να υλοποιήσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας του 85 (τότε πού το δημόσιο χρέος ήταν αισθητά κάτω από το 8Ο% του ΑΕΠ, και το έλλειμμα γύρω στο 4 %...) και δεν υπέκυπτε στις λαϊκίστικες μικροπολιτικές λογικές του «Τσοβόλα, δώστα όλα!), ενάμιση χρόνο αργότερα, ίσως σήμερα να βρισκόμασταν σε πιο... διαχειρίσιμα χάλια από αυτά πού αντιμετωπίζουμε.
Κι' αν ο παρεξηγημένος εν πολλοίς (κάνω και την αυτοκριτική μου...) Μητσοτάκης είχε τολμήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που ορθώς είχε οραματιστεί στις αρχές της δεκαετίας του '90, και δεν είχε υποχωρήσει εξ αιτίας πιέσεων και πολιτικού κόστους, πολλές από τις σημερινές οπισθέλκουσες της όποιας αναπτυξιακής μας προσπάθειας, δεν θα υπήρχαν ούτε θ' αποτελούσαν ,φτού κι' από την αρχή, προαπαιτούμενη... καθυστερημένη επιδίωξη του αυτονόητου, πού και πάλι σήμερα διστάζουμε να επιδιώξουμε, παρά τις «δεσμεύσεις» μας προς τους δανειστές μας.
Ο Σημίτης, ήξερε το ποιόν του κυβερνητικού του περιβάλλοντος, την ανεπάρκεια και την ελλιπή ηθική πού διέκρινε πολλούς στην σύνθεση του υπουργικού του συμβουλίου. Και υποσχόταν σε κατ' ιδίαν εμπιστευτικές συνομιλίες του με γνωστούς του δημοσιογράφους, 48 ώρες πριν τις εκλογές του 2000, (θυμάσαι, Πρόεδρε, Σάββατο πριν τις εκλογές στο «Πάρκο Ελευθερίας»;), «αν εκλεγώ με το καλό, η νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ δεν θα θυμίζει σε τίποτε αυτή πού απέρχεται...». Και μετά, δεν τόλμησε τίποτε. Οι κομματικές ισορροπίες, οι πιέσεις των μεγάλων συμφερόντων (περισσότερο αδηφάγων, λόγω Ολυμπιακών...), εν τέλει η προερχόμενη από μικροκομματικές σκέψεις ατολμίες και ο υπολογισμός του (μικρο)πολιτικού κόστους, επεκράτησαν. Και το αποτέλεσμα, το γνωρίζουμε.
Ο Κώστας Καραμανλής, πολλά υποσχόμενος «2ετής ίππος», απαλλαγμένος βαρών και με εξασφαλισμένη την υποστήριξη ακόμη και ψηφοφόρων πού δεν τον ψήφισαν αλλά πόνταραν σ' αυτόν, φάνηκε ν' αποτελεί μια έλλογη ελπίδα και φώς στο ήδη σκοτεινιασμένο και με σχηματισμούς μαύρων σύννεφων εθνικό ορίζοντα. Οι εξαγγελίες-δεσμεύσεις του για πάταξη της διαφθοράς, σύγκρουση με τους «νταβατζήδες», επανίδρυση του κράτους, αξιοκρατία και απογαλακτισμό του κράτους από κομματικές λογικές και εξαρτήσεις (και από τα όποια ύποπτα μεγαλοσυμφέροντα κρύβονται πίσω από αυτές διαχρονικά...), έμειναν κενές περιεχομένου.
Παρά την προσωπική πολιτική του τιμιότητα και αποστροφή στην διαφθορά και την διαπλοκή, δεν κατόρθωσε να αρθεί υπεράνω των περιστάσεων (και του πανάθλιου «ιστού της αράχνης» του κομματικού του μηχανισμού-τον οποίο, μάλιστα, κατά τραγική ειρωνεία ποτέ του δεν εκτίμησε και μιλούσε με τα χειρότερα λόγια για δαύτον σε κάθε ευκαιρία...), δεν τόλμησε την σύγκρουση «κι' ας έπεφτε!», άφησε να εκκολαφθούν τα τέρατα πού επώαζαν τόσα χρόνια με ρεβανσιστικές υστεροβουλίες, εμπιστεύθηκε ασήμαντους ανθρώπους, επέτρεψε να φυτρώσουν σκάνδαλα, υπέκυψε στις συμβουλές «δικών» του για κουκούλωμα, επέδειξε μιαν απαράδεκτη (και για τον χαρακτήρα του) ανοχή σε ανεπαρκείς και αναποτελεσματικούς συνεργάτες, κατέληξε να αναγκασθεί για λόγους πολιτικού κόστους λογικές και νοοτροπίες του τύπου «ότι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό...», σε μια ευθεία αντινομία με το προφανές και πολιτικά επωφελές. Αποτέλεσμα: να υποστεί ό ίδιος και η παράταξή του, μιαν από τις συντριπτικότερες ήττες της.
Για τον διάδοχό του στην εξουσία, περιττεύει η αναδρομή και η κριτική-τα πεπραγμένα του είναι πολύ πρόσφατα, η «νεκρολογία» του γράφτηκε από την ελληνική κοινωνία όσο ακόμη... «ζούσε». Η αναποτελεσματικότητα, αναβλητικότητα, περιφρόνηση των δεσμεύσεών του (ακόμη και με το ασφυκτικό μνημόνιο), η επιλογή συνεργατών με βάση της εσωκομματικές ανασφάλειές του, η εγκληματική ανοχή του σε φαινόμενα προσωπικών πολιτικών από παλαιοκομματικής κοπής υπουργούς του, η κατά την χειρότερη εκδοχή υιοθέτηση ως «πολιτικής» της επιδίωξης της αποφυγής πολιτικού κόστους, εξακολουθούν να επιβαρύνουν ως «ζώσα πραγματικότητα» το νεοελληνικό δράμα. Πού σήμερα, πλέον, δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με «διαβάσεις» των προβλημάτων, αλλά με επώδυνες, αιματηρές υπερβάσεις.
Η πραγματικότητα πέρα από τα τείχη του δικού μας (μικρό)κοσμου, αλλάζει, κι' εμείς δείχνουμε να μην θέλουμε να... χαμπαριάσουμε με τίποτε! Φτιάχνουμε ρηχά παραμύθια εντυπώσεων και ψυχολογικής αποφόρτισης γιατί τα έχουμε ανάγκη, και μετά... τα υιοθετούμε και πασχίζουμε να τα ενδύσουμε με ρούχα υπαρκτής πραγματικότητας-σκιαμαχούμε ατελεύτητα με απόλυτα προβλεπτό το τέλος.
Ο σημερινός Σαμαράς (γιατί κι' αυτός μ' όλες τις γνωστές παλαιοκομματικές προϋποθέσεις και προδιαγραφές ξεκίνησε, να μην ξεχνιόμαστε...) δείχνει να έχει καταλάβει την ουσία του προβλήματος, να θέλει να επιχειρήσει την υπέρβαση, «κι' ας πέσει!». Το πολιτικό σκηνικό πού από μιαν άποψη δεν τον ευνοεί (συγκυβέρνηση με ένα προβληματικό και υπό κατάρρευση ΠΑΣΟΚ, μια διχασμένη και αμήχανη ΔΗΜΑΡ, και αντιπολίτευση από μιαν άφρονα αριστερά του... περασμένου αιώνα σε ανίερη συμμαχία με νεοφασίστες και σε κατάσταση σήψης ακροδεξιούς), μπορεί υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις και χειρισμούς ν' αποδειχθεί σύμμαχός του. Αρκεί να κόψει τους... μεσάζοντες και να επικοινωνήσει με ειλικρίνεια και σταράτες κουβέντες με την κοινωνία και ν' αποκτήσει συνεργάτες (από όλους τους πολιτικούς χώρους, αν η δική του «δεξαμενή» επιμένει στην ξεραΐλα και την φορμόλη πού αποπνέει...) ικανούς και αποφασισμένους ν' αποδώσουν πολύ πέραν του δυνατού.
Το απαιτούν οι συνθήκες. Κι' ας πέσει-που δεν το πιστεύουμε. Η κοινωνία, υπό τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις, είναι σε θέση να κάνει την έκπληξη...