Διαβάζοντας τα νέα για το ολυμπιακών διαστάσεων μπάχαλο που έχει προκληθεί τις τελευταίες μέρες στο Λονδίνο φαντάζομαι τη Γιάννα Αγγελοπούλου και τον Κώστα Σημίτη να διαβάζουν τους Times και τον Guardian και να αφήνουν να τους ξεφύγει ένα σαρδόνιο χαμόγελο.
Πρέπει να αισθάνονται απολύτως δικαιωμένοι τώρα που τα -γνωστά για το φλέγμα τους- βρετανικά ΜΜΕ περνούν «γενεές δεκατέσσερις» τους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου. Και όχι άδικα. Το κομφούζιο που προκλήθηκε με τις ολυμπιακές λωρίδες, το φιάσκο με τη εταιρεία security G4S και τελικά η περικοπή της Τελετής Έναρξης κατά μισή ώρα, είναι πρωτόγνωρα για τους Λονδρέζους που πανηγυρίζουν ότι θα υποδεχθούν για τρίτη φορά την μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση του πλανήτη.
Τα δημοσιεύματα στο βρετανικό Τύπο θυμίζουν τις ένδοξες μέρες του 2004, όταν τρέχαμε και δεν φτάναμε παραμονές των Αγώνων προκειμένου τα έργα να παραδοθούν στην ώρα τους. Τότε που μας λοιδορούσε όλη η υφήλιος και πίστευαν ότι στις 13 Αυγούστου θα γινόμασταν ρεζίλι. Και τελικά σε πείσμα όλων των καταστροφολόγων όχι μόνο τα καταφέραμε αλλά διοργανώσαμε ίσως του καλύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ιστορία.
Ξέρω ότι διαβάζοντας αυτές τις γραμμές σκέφτεστε το υπέρογκο κόστος και το επίπλαστο όλου του εγχειρήματος. Πριν όμως σταθούμε κριτικά σε όλο το «ολυμπιακό πανηγύρι» νομίζω ότι πρέπει να παραδεχθούμε ότι ελέω των Αγώνων έγιναν τρομακτικής έκτασης έργα υποδομής σε όλο το λεκανοπέδιο. Από το μετρό, το τραμ και τους αυτοκινητοδρόμους, μέχρι την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και το πρόγραμμα «Πρόσοψις» για την ανάπλαση των πολυκατοικιών, ήταν η πρώτη φορά που η Πολιτεία αποφάσιζε να επενδύσει σε αυτό που λέμε «εξωραϊσμό» του δημοσίου χώρου.
Πέρα από την άψογη διοργάνωση όμως, στις Τελετές Έναρξης και Λήξης εκείνο το καλοκαίρι του 2004 δείξαμε σε όλο τον κόσμο κάτι πιο σημαντικό: πως μια μικρή χώρα ήταν σε θέση να κερδίσει αυτό το φιλόδοξο στοίχημα και να παρουσιάσει μια εξαιρετικά sophisticated εκδοχή του εαυτού της μέσα από ένα θέαμα υψηλής αισθητικής, μακρυά από εθνοκίτς και φανφάρες.
Προσπαθήστε να θυμηθείτε πως αισθανόμασταν ως απλοί πολίτες εκείνο το καλοκαίρι – πέρα από την απίστευτη υπερηφάνεια το βασικό αίσθημα ήταν ότι οι μέρες που θα έρθουν θα είναι καλύτερες και πως μας περιμένει πρόοδος και ευημερία.
Φυσικά η πορεία των γεγονότων μας διέψευσε πανηγυρικά. Το κόστος εκτινάχθηκε, δεν υπήρξε καμία σοβαρή αξιοποίηση των εγκαταστάσεων ενώ η κρίση που ακολούθησε έσβησε κάθε χαμόγελο. Δεκτά όλα αυτά. Όμως μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια κακοδιαχείρισης και σπατάλης οι Αγώνες της Αθήνας υπήρξαν η μόνη φορά που οι πολίτες βλέπαμε να υλοποιούνται έργα που άλλαζαν την καθημερινότητά μας σε πρακτικό επίπεδο. Κατά μια διαβολική σύμπτωση (;) αμέσως μετά το 2004 η πολιτική μεταφέρθηκε στις εκθέσεις των οργανισμών και τα νούμερα των τεχνοκρατών μακρυά από το πραγματικό πεδίο άσκησης της: την πόλη.
Έκτοτε βιώνουμε μια συνεχή υποβάθμιση των θεσμών αλλά και του δημόσιου χώρου ενώ η εθνική μας ψυχολογία βρίσκεται στο ναδίρ. Αν κάτι λοιπόν μπορούν να μας διδάξουν εκείνοι οι Αγώνες είναι ότι όταν δουλεύουμε με πρόγραμμα, στόχο και στρατηγική μπορούμε να πετύχουμε τα πάντα. Αυτό πρέπει να είναι για μας το μεγάλο στοίχημα: Να διδαχθούμε από την κρίση, να γίνουμε σοφότεροι και να στοχεύσουμε ξανά σε εκείνες τις ωραίες μέρες του 2004 χωρίς όμως να πέσουμε ξανά στην ίδια παγίδα.
Οι επιχειρήσεις που καινοτομούν και πρωτοπορούν, η υψηλού επιπέδου καλλιτεχνική δημιουργία και το εκλεκτό εργατικό δυναμικό μας μπορούν να αποτελέσουν ιδανικά συστατικά για να προβάλλουμε μια Ελλάδα εξωστρεφή, καινοτόμο που θα πρωταγωνιστεί στο παγκόσμιο στερέωμα όχι σαν παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά προς μίμηση.
Όσο για τους φίλους μας τους Βρετανούς, καλό θα ήταν να ξανασκεφτούν τις ιδέες τους να κλείσουν τα σύνορα στους Έλληνες. Που ξέρετε, μπορεί να μας καλέσουν για βοήθεια...