Τι είναι, τελικά, στις ημέρες μας ο πολυθρύλητος «ευρωπαϊσμός»; Τουλάχιστον στην Ελλάδα, λειτουργεί ως ... ύφασμα πολλαπλών χρήσεων: Ολίγον ως σημαία ευκαιρίας, ολίγον ως... φερετζές και κάμποσο ως «πουκάμισο αδειανό». Έπονται εξηγήσεις.
Σημαία ευκαιρίας: Είσαι πολιτικός που βρέθηκε εκτός κάποιου μεγάλου κομματικού σχηματισμού; Κρίνεις ότι το συμφέρον σου επιβάλλει επάνοδο; Ε, τότε ανεμίζεις τη σημαία της «ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας» και όλα τα άλλα πέφτουν στο βαρέλι της λήθης. Ακόμη και τα βαρύτατα λόγια που αντάλλασσες μέχρι πρότινος με τον αρχηγό του κόμματος, υπό του οποίου τη στέγη επανέρχεσαι.
Πολιτικοί του «φιλελεύθερου» χώρου όπως η Ντόρα Μπακογιάννη, στελέχη της «λαϊκής Δεξιάς» όπως ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, ακροδεξιοί, «κεντρογενείς» και λοιποί, βρίσκουν ένα συνεκτικό κρίκο στην επίκληση της Ευρώπης. Συγκινητικό...
Με το δίκιο του κάποιος, βεβαίως, θα παρατηρήσει πως η εν λόγω επίκληση αφορά κάτι συγκεκριμένο: Την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, η οποία τίθεται - βεβαίως, βεβαίως- εν αμφιβόλω επειδή ο ... κόκκινος Αλέξης θα κάνει του κεφαλιού του. Ακριβώς αυτή η παρατήρηση είναι που μας οδηγεί στο... δεύτερο ύφασμα: Το φερετζέ...
Όπως τότε, που παίζαμε μπάλα στην αλάνα...
Από την 7η Μαΐου, ως δια μαγείας εξαφανίστηκε από το πρώτο πλάνο του πολιτικού σκηνικού η διαχωριστική γραμμή η οποία, αρέσει δεν αρέσει, κυριαρχεί στην κοινωνία: Αυτή ανάμεσα σε όσους στήριξαν το Μνημόνιο ή τα Μνημόνια και σε όσους μάχονται εναντίον τους .
Πώς κάναμε πιτσιρικάδες όταν παίζαμε μπάλα στην αλάνα; Χωριζόμασταν, παίζαμε και κατόπιν - είτε για να αποφύγουμε την ανία είτε για να μειώσουμε τη διαφορά δυναμικότητας μεταξύ των δυο ομάδων- χωριζόμασταν πάλι.
Επειδή λοιπόν δεν «φτούρησε» στο πρώτο ματς, η «μνημονιακή» ομάδα αποφάσισε... μονομερώς να χωριστούν διαφορετικά τα δυο στρατόπεδα. Τώρα πια ....όόόόόλοι - μακρόσυρτο όσο και της γνωστής διαφήμισης- τάσσονται εναντίον του Μνημονίου. Απλώς, η μία ομάδα θα αλλάξει τους όρους- λέει- με τρόπο βελούδινο, δίχως να κινδυνεύσει η θέση της χώρας στην Ευρωζώνη.
Για την οικονομία της συζήτησης, ας υποθέσουμε ότι έχουν δίκιο όσοι διατείνονται πως τυχόν έξοδος από την Ευρωζώνη θα σημάνει οικονομική και κοινωνική καταστροφή, όπως κι αν προετοιμαστεί, όποια μέτρα κι αν συνοδεύσουν τον «αποχαιρετισμό».
Ας κάνουμε αυτήν την υπόθεση εργασίας παραπέμποντας σε κάποιο μελλοντικό σημείωμα, όχι τόσο κάποια οριστική, δική μας «ετυμηγορία», όσο μια παρουσίαση των επιχειρημάτων που διατυπώνουν οικονομολόγοι και άλλοι παράγοντες, οι οποίοι υποστηρίζουν διαφορετικές απόψεις.
Τότε βεβαίως θα δούμε το «who is who» καθενός ειδήμονα, θα κάνουμε και... δίκες προθέσεων, θα συνυπολογίσουμε πόσοι και ποιοι «επαΐοντες» επιβεβαιώθηκαν σε προγενέστερες εκτιμήσεις τους και πόσοι διαψεύστηκαν. Να έχουμε, βρε αδελφέ, κάτι σαν «συντελεστή αξιοπιστίας» ενός εκάστου.
«Εμείς στη Γερμανία, πάντως, δεν θα αντέχαμε...»
Επί του παρόντος, όμως, είπαμε: Δεχόμαστε πως έχουν δίκιο όσοι μας λένε «μην ακούτε τις ανοησίες του κάθε Ρουμπινί, η έξοδος από το ευρώ είναι καταστροφή». Υπάρχει όμως μια ... μικρή «λεπτομέρεια»: Θεωρούν ότι η παραμονή στην Ευρωζώνη είναι προτιμότερη πάση θυσία- σημερινή, αυριανή, μελλοντική;
Εάν η απάντηση είναι «ναι», ας το πουν κι ας αναλύσουν κάτι: Γίνεται να επιλέγουμε μικρότερο κακό ή μικρότερο «πακέτο» δυσκολιών, δίχως να ξέρουμε πού ακριβώς θα σταθεροποιηθεί το βάρος του ενός πόλου της ζυγαριάς; Γίνεται να λες σε μια κοινωνία που βιώνει διαρκώς τη μετατροπή του κακού σε χειρότερο πως πάντα υπάρχει κάτι χειρότερο;
Έχουμε ήδη μνημονεύσει στοιχεία που πιστοποιούν αυτό, το οποίο μόνο στρουθοκάμηλοι αρνούνται να δουν: Το Μνημόνιο έχει καταφέρει να τα επιδεινώνει όλα, ταυτοχρόνως και δίχως παύσεις! Εάν αξίζει να υπενθυμίσουμε κάτι επιπρόσθετο, αυτό είναι η γνωμάτευση που έκανε προ μηνών ένας από τους σημαντικότερους γερμανούς οικονομολόγους. Ο Γκούσταβ Χορν.
Ο Χορν είναι επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου Μακροοικονομίας και διευθυντής του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας και Οικονομικής Ανάπτυξης του Ιδρύματος «Ηans-Βοckler». Ο άνθρωπος ... ανατρίχιασε, όταν έκανε μια αναγωγή των απαιτήσεων του Μνημονίου στα μεγέθη της γερμανικής οικονομίας, λαμβάνοντας υπόψη και τα οριζόμενα χρονοδιαγράμματα: Συμπέρανε ότι η Γερμανία θα κατέρρεε οικονομικά, εάν την υποχρέωναν να κάνει ανάλογες περικοπές!
«Μονομερής» σιγουριά; Πώς και γιατί;
Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα θα απαντούσε κάποιος «ναι», στο ερώτημα κατά πόσο η παραμονή μας στην Ευρωζώνη είναι a priori προτιμότερη, εσαεί, ακόμη κι αν ... διαταχθούμε να βλέπουμε στωικά για πολλά ακόμη χρόνια να καταβαραθρώνεται το ΑΕΠ παρέα με τους μισθούς, τις συντάξεις και τα υπολείμματα κοινωνικών δαπανών και να μεγεθύνεται η ανεργία μαζί με το ... δημόσιο χρέος.
Πχ ο Άρης Σπηλιωτόπουλος, σε κάποιο πάνελ, «ξόρκιζε» αυτό το «πάση θυσία». Πολύ λογικό, διότι σε αντίθετη περίπτωση είναι φανερό ότι η γνωμάτευση για το μικρότερο κακό δεν θα απέρρεε από μια νηφάλια στάθμιση παραμέτρων, αλλά από μία... θεολογικού χαρακτήρα προτροπή, με στοιχεία από τη νοοτροπία ενός Δον Κιχώτη και ενός ιάπωνα καμικάζι: Αν δεν μπορούμε να ζήσουμε ΜΕ το ευρώ, ας πεθάνουμε ΓΙΑ το ευρώ!..
Ακόμη κι αν (λέω, «αν») κάποιοι θα το επιθυμούσαν, δεν θα μας το έλεγαν σε προεκλογική περίοδο...
Εάν όμως καταλήγουν στο «όχι» οι «ευρωπαϊστές» που στήριξαν τα Μνημόνια με καρδιά ... βαρύτερη κι από το άθροισμα των κιλών Βενιζέλου - Πάγκαλου, τότε οφείλουν να εξηγήσουν πώς, ελαφρά τη καρδία, είναι βέβαιοι ότι θα τα ελαφρύνουν ουσιαστικά ή και θα μας απαλλάξουν από αυτά «σε τρία χρόνια». Αυτά δεν λένε;
Αν δεν μιλάμε για την απόλυτη κοροϊδία...
Ασφαλώς δεν μπορεί κανείς στα σοβαρά να ισχυριστεί πως ... σώζει την ελληνική κοινωνία εάν «κατορθώσει» πχ του χρόνου να χάσουμε άλλο ένα 20% των αποδοχών μας κι όχι το 25,3%, του 2011. Το χέρι στη φωτιά πάλι δεν μπορεί κανείς να το βάλει - αρκεί να προσέξει για ποια ακριβώς «επιτεύγματα» δηλώνει ικανοποιημένος ο Ευ. Βενιζέλος!
Αν όμως μιλάμε για κάτι καλύτερο από τη ... σκέτη κοροϊδία, τότε το μπλοκ των «μνημονιακών ευρωπαϊστών» οφείλει να απαντήσει σε κάτι: Όταν θέλει να «στριμώξει» το ΣΥΡΙΖΑ, διατείνεται - και σωστά- ότι ο Τσίπρας δεν μπορεί να εκλαμβάνει ως δεδομένη την προθυμία του Βερολίνου να επαναδιαπραγματευτεί. Τότε όμως πόθεν προκύπτει η δική τους βεβαιότητα ότι θα καταφέρουν- εκείνοι- να αλλάξουν τα πράγματα;
Είναι άραγε τόσο... σοβαρές οι «μαμά Ευρώπη» και «μητριά Μέρκελ», ώστε αποφασίζουν τι θα κάνουν «κόβοντας φάτσες» ηγετών, με τους οποίους συνομιλούν- και θέτοντας σε δεύτερη μοίρα τις οικονομικές και πολιτικές παραμέτρους;
Συγγνώμη, αλλά εάν οι ακραιφνείς «ευρωπαϊστές» θεωρούν ότι έχει φθάσει σε τέτοια επίπεδα φαιδρότητας το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, γιατί παραμένουν «ευρωπαϊστές»; Κι αν υποθέσουμε ότι η Γερμανία εκτιμά τα ...καλά παιδιά που διαθέτουν επαρκή πιστοποιητικά «ευρωπαϊκών φρονημάτων», γιατί επί δυο χρόνια αυτά τα παιδιά δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν το παραμικρό;
Όταν ο Σόιμπλε λέει - μπλοφάροντας ή μη - «το Μνημόνιο ως έχει ή βγαίνετε από το ευρώ», γιατί άραγε αυτός είναι λόγος να αμφιβάλλουμε για την αποτελεσματικότητα που θα είχε μόνο η .. ΣΥΡΙΖΑίικου τύπου διαπραγμάτευση;
Θα τον ... πυροβολήσουν οι φρουροί;
Απ' ότι φαίνεται, ο Τσίπρας δεν σκοπεύει να εφορμήσει στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες σαν Μπολσεβίκος που εισβάλλει στα Χειμερινά Ανάκτορα. Μάλλον, λοιπόν, δεν θα τον πυροβολήσουν οι φρουροί. Σε περίπτωση που κυβερνήσει, θα ... επιζήσει και θα διαπραγματευτεί, έχοντας ως ατού - άγνωστης αποτελεσματικότητας- την καθαρότατη «αντιμνημονιακή» λαϊκή ετυμηγορία. Αν δεν είναι τέτοια, αποκλείεται να ασκήσει κυβερνητική εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ.
Εάν λοιπόν υποθέσουμε ότι όλα αυτά δεν επαρκούν για να εξασφαλίσουν αναίρεση ή έστω ελάφρυνση των όρων της δανειακής σύμβασης, γιατί άραγε θα επαρκούν στην περίπτωση που τη διαπραγμάτευση θα την αναλάβουν οι εγχώριες δυνάμεις της αυτοαποκαλούμενης «ευρωπαϊκής υπευθυνότητας»; Μήπως έκαναν ... αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις στη διάρκεια των τελευταίων δυο ετών;
Κακά τα ψέματα, σε αυτήν την τόσο ρευστή περίοδο, στην Ευρώπη η λέξη - κωδικός είναι «αντιφατικότητα»...
Μας βομβαρδίζουν αντιφατικές προβλέψεις για το αν θα μείνουμε ή όχι στην Ευρωζώνη. Αντιφατικές τοποθετήσεις παραγόντων της Κομισιόν για το πόσο έτοιμη είναι - κι από αμιγώς οικονομικής πλευράς - η Ευρωπαϊκή Ένωση να απορροφήσει τους κραδασμούς μιας ενδεχόμενης ελληνικής εξόδου.
Άλλα λεει ο Αμόν, άλλα ο Φαμπιούς...
Έχουμε ήδη αντιφάσεις και των ίδιων των κυβερνητικών αξιωματούχων του Ολάντ. Ναι, από τώρα!
Ο Μπενουά Αμόν τονίζει πως είναι αδιανόητο να παραμείνει σε ισχύ η δανειακή σύμβαση που βυθίζει τον ελληνικό λαό στη δυστυχία. Ο Λοράν Φαμπιούς αντιθέτως νουθετεί - σαν Σόιμπλε - τους έλληνες ψηφοφόρους να προσέξουν καλά τι θα επιλέξουν τη 17η Ιουνίου, εάν θέλουν η χώρα να παραμείνει στο ευρώ.
Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό, αυτές οι δυο τοποθετήσεις έχουν μεταξύ τους τη σχέση του Φάντη με το ρετσινόλαδο, του λιβανιού με το διάβολο ή εκείνη που μέχρι πρότινος χαρακτήριζε τη Ντόρα και τον Αντώνη...
Εν ολίγοις, ούτε το τι ακριβώς θα κάνει και θα διεκδικήσει στην Ευρώπη ο Ολάντ είναι ξεκάθαρο. Ούτε κατά διάνοια!
Υποσύνολο είναι οι εγχώριες αντιφάσεις... Αντιφάσεις στη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, αντίφαση όμως και εκ μέρους των εκτός ΣΥΡΙΖΑ «ευρωπαϊστών». Διότι δεν γίνεται όλη αυτή η αστάθεια, δίκην μπίλιας που στροβιλίζεται στη ρουλέτα, να αποδεικνύει ότι ο Τσίπρας «τάζει φούμαρα» διαπραγματευτικά, αλλά ταυτοχρόνως να μετατρέπεται σε βεβαιότητα περί «κλίματος που αλλάζει προς το καλύτερο» - ντε και καλά- στην Ευρώπη, όταν οι Σαμαράς και Βενιζέλος υπόσχονται ... κάτι σαν «καλύτερες ημέρες» (πού το θυμηθήκαμε, τώρα!).
Γενική ... αμνησία, φίλτατοι;
Χρωστάμε μια εξήγηση: Γιατί ο «ευρωπαϊσμός» αποδεικνύεται «πουκάμισο αδειανό»; Διότι, απλούστατα, εάν θεωρείς ότι εκπροσωπείς ένα όραμα, ένα ιδεώδες (όπως, φανταζόμαστε, παραμένει ακόμη για κάποιους το «ευρωπαϊκό»), τότε δεν αρκεί να λες σε μια ολόκληρη κοινωνία να διαλέξει την μικρότερη κόλαση ανάμεσα σε δυο.
Κάποια στιγμή οι «ευρωπαϊστές» - κάθε είδους και απόχρωσης- θα πρέπει να θυμηθούν τι έλεγαν, τι προέβλεπαν. Για όλα! Για το ποια Ευρώπη θα βλέπαμε με το κοινό νόμισμα. Για το πόσο ισχυρή ασπίδα θα αποτελούσε η Ευρωζώνη - και έναντι ποιών κινδύνων. Για το πόσο ελκυστικό θα γινόταν το κοινό νόμισμα στα μάτια των φτωχότερων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης - αφήστε τις κοινωνίες των αναπτυγμένων δυτικών κρατών...
Εκτός αν δεν έμαθαν ότι, στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου, οι ηγέτες Πολωνίας, Τσεχίας και Ουγγαρίας συμφώνησαν ότι θα ήταν ... κουταμάρα να επιδιώξουν, μέχρι νεωτέρας, ένταξη στην Ευρωζώνη!
Ας θυμηθούν ακόμη οι «ευρωπαϊστές» τι προέβλεπαν για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το πόσο δημοκρατική (τρομάρα της!) ΕΕ θα διαμορφωνόταν με την πάροδο του χρόνου - προ καιρού λίγο έλειψε να επιβληθούν συνταγματικές αλλαγές που θα απαγορεύουν τον ... κεϊνσιανισμό!
Επειδή έχουμε τη φρικτή υποψία πως δεν θα ... θυμηθούν τίποτε από όλα αυτά, ούτε καν την βεβαιότητά τους ότι το ευρώ δεν θα έφερνε κύμα ανατιμήσεων, πολύ σύντομα θα θυμηθούμε εμείς. Θα τα θυμηθούμε και θα τα αντιδιαστείλουμε προς όσα έγιναν. Για να δούμε πόσο αδειανό απέμεινε το πουκάμισο...
Προς το παρόν, καλά θα κάνουν όλοι - όόόόλοιι, όχι μόνο οι «μνημονιακοί»- να αρχίσουν να ανιχνεύουν τα «πώς» και τα «τι» που πηγάζουν από το προαναφερθέν ερώτημα: Να ζήσουμε με ευρώ, ή να πεθάνουμε για το ευρώ;
Πολύ φοβούμαστε ότι στα μυαλά αρκετών η απάντηση – ακόμη και σε αυτό το ερώτημα- δεν είναι δεδομένη...