Να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους; Οι κάλπες έδειξαν ότι το ΠΑΣΟΚ πρωτίστως και η Νέα Δημοκρατία δευτερευόντως, πέθαναν ως πολιτικοί σχηματισμοί. Ο δικομματισμός; Χμμ... δεν το πιστεύω. Απλώς θα εκφραστεί μέσα από νέα σχήματα.
Ο Αλέξης είναι ο Ανδρέας του 2012 και ο ΣΥΡΙΖΑ το ΠΑΣΟΚ του 1974; Υπό προϋποθέσεις μπορεί. Πέρα από το τι πιστεύει κανείς για τις ικανότητες ή τις απόψεις του Τσίπρα ή του μακαρίτη του Παπανδρέου, το ζήτημα είναι να εξετάσει το πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο που γέννησε τότε το φαινόμενο ΠΑΣΟΚ και σήμερα το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ. Αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση ο κόσμος διψούσε για το καινούργιο, την αλλαγή, τη δημοκρατία, τα δικαιώματα.
Στη Νέα Μεταπολίτευση που βιώνουμε, τα προτάγματα είναι τα ίδια. Τότε τα εκπροσώπησε με μαεστρία, ευφυΐα και μπόλικο λαϊκισμό ο Ανδρέας Παπανδρέου. Σήμερα το αυτό πράττει ο Τσίπρας. Πολυτασικό κόμμα ήταν και τότε το ΠΑΣΟΚ: Είχε από ΠΑΚίτες που πρέσβευαν την προσφυγή στην ένοπλη πάλη, μέχρι αμιγώς κεντρογενείς η συντηρητικότητα των οποίων ωθούσε τους νέους της εποχής να τους στιγματίσουν ως «παλαιοκομματικούς».
Η χαρισματική παρουσία του Ανδρέα, ομογενοποίησε το άτακτο ασκέρι. Στην πορεία, ο Παπανδρέου άλλαξε και απόψεις και το κόμμα. Όταν άσκησε εξουσία κυβερνητική, έγινε πιο ρεαλιστής, ξέχασε τα συνθήματα περί εξόδου από ΕΟΚ και ΝΑΤΟ. Εσωκομματικά έκανε εκκαθαρίσεις, διαγράφοντας όσους τολμούσαν να διατυπώσουν αιρετικές απόψεις, διέγραψε τα "ακραία" στοιχεία είτε από αριστερά είτε από δεξιά. Είχε καταφέρει να κάνει ένα όραμα πραγματικότητα: Να αποτελέσει την κυβερνητική έκφραση των «μη προνομιούχων».
Το αυτό προβλέπω να κάνει και ο Τσίπρας εφόσον κληθεί να διαχειριστεί κυβερνητικά την εξουσία. Και υπαναχωρήσεις από τα προεκλογικώς υπεσχημένα και εσωτερική ομογενοποίηση και ξεσκαρτάρισμα. Εφόσον εκφράζει τους σημερινούς "μη προνομιούχους" – που είναι και στις ημέρες μας οι πλειονότητα- θα εξακολουθήσει να κυριαρχεί στο κεντροαριστερό πολιτικό τόξο.
Από την άλλη πλευρά, η κεντροδεξιά έχει πολυκερματιστεί και βολοδέρνει στα πολιτικά αδιέξοδα της. Ωστόσο ως παράταξη παραμένει παρούσα. Μια παρουσία ισχυρής ηγετικής προσωπικότητας, που θα μπορέσει να την συνενώσει, θα συνέτεινε στην δημιουργία ενός αξιόπιστου πόλου στον αντίποδα. Δεν ξέρω αν θα επιστρέψει τροπαιούχος ο Κώστας Καραμανλής – ούτε καν αν θα παραμείνει ως κόμμα η ΝΔ. Προσωπικά πιθανότερο μου φαίνεται να ιδρύσει νέο κόμμα ο πρώην πρωθυπουργός παρά να επιστρέψει στο «μαντρί». Σε κάθε περίπτωση, ο ηγέτης αυτός δεν φαίνεται να είναι ο Αντώνης Σαμαράς.
Μοναδικός χαμένος από τις εξελίξεις που προδιαγράφονται είναι το ΠΑΣΟΚ. Συμπιεσμένο από δεξιά και αριστερά, κινδυνεύει να συνθλιβεί στις μυλόπετρες του νέου δικομματισμού και να εξαϋλωθεί από τον πολιτικό χάρτη. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος μέχρι στιγμής διαχειρίστηκε με ταπεινοφροσύνη την συντριπτική ήττα. Ωστόσο βιάστηκε στη διάλυση του ΠΑΣΟΚ καθώς προδιαγράφονται νέες εκλογές. Αν δε προχωρήσει σε εξίσου βεβιασμένες και πολιτικά ανιστόρητες κινήσεις όπως αυτές που του εισηγήθηκαν (να διώξει τον Παπανδρέου, να πειράξει τις λίστες κλπ) θα σκάσει στα χέρια του η τυπική χρεοκοπία του Κινήματος που ίδρυσε ο Α. Παπανδρέου.
Εν κατακλείδι: Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αρχηγό και προοπτική, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ βολοδέρνουν. Η Ελλάδα όμως δεν έχει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και αυτό είναι το τραγικό...