Θέλω να πω από καρδιάς ένα μπράβο και ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Αναφέρομαι στην αντίδραση της συντρόφου του Οδυσσέα Ελύτη η οποία ζήτησε να αποσυρθεί το διαφημιστικό βίντεο της Νέας Δημοκρατίας που μεταξύ άλλων δείχνει τον ποιητή και απαγγέλονται και στίχοι από το Άξιον Εστί.
Ένα ευχαριστώ που βγήκε και υπερασπίστηκε αυτό που παρέλαβε και που δεν αφήνει να «μικραίνει» ο άνθρωπος της. Γιατί ο άνθρωπός της είναι και δικός μας. Κι όχι μόνο δικός μας αλλά και του τόπου αυτου. Δεν χωρά σε κόμματα και φατρίες.
Δεν μπορώ να παραγνωρίσω ότι το βίντεο είναι πετυχημένο. Πετυχημένο γιατί σε αγγίζει ανεξάρτητα από την πολιτική σου θέση. Δεν είναι άλλωστε εύκολο να αντισταθείς ούτε στις εικόνες, ούτε στους μεγάλους Έλληνες. Πόσο μάλλον στους στίχους του Ελύτη. Όχι γιατί πήρε το Νόμπελ- αλίμονο αν μετρούσαμε τον Ποιητή με τέτοια μέσα- αλλά γιατί στους στίχους του κατάφερε να «εγκλωβίσει» αυτή τη βαθύτερη ουσία που ορίζει τον τόπο αυτό και τους ανθρώπους του.
Ακόμη και αυτοί που δεν τους αρέσει η ποίηση ή που βρίσκουν τον Ελύτη πολύ λυρικό για το γούστο τους, παραδέχονται ότι ο ποιητής μπόρεσε να αντιληφθεί μια ελληνικότητα βιωματική, που την προσεγγίζει κανείς κατα τρόπο ακατάλυπτο, μυστηριακό. Μια ελληνικότητα που είναι το τοπίο της στις δύο όχθες του Αιγαίου, οι μυρωδιές της, οι άνθρωποι της, ακόμη και ο έρωτας.
Η λέξη αυτή η φαινομενικά απλή μα που είναι τόσο σύνθετη, έχει βασανιστεί πολύ ιδεολογικά. Από τη γενιά του '30 και το τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής αποτέλεσε κεντρικό μοτίβο στην λογοτεχνική (και όχι μόνο) αναζήτηση. Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείψει από την πολιτική για αυτό και βιάσθηκε επανειλλημένα από πολλούς φωστήρες που θέλησαν κατά καιρούς «να σώσουν τον τόπο».
Ο κ. Σαμαράς επέλεξε να μας παρουσιάσει την πολιτική του φιλοσοφία θυμίζοντας την αγάπη του για την πατρίδα. Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι την αγαπά.
Από ένα κόμμα όμως που θέλει να επικαλείται την ελληνικότητα όχι ως μια ταυτότητα διαβατηρίου αλλά σαν ένα τρόπο ύπαρξης, σαν βίωμα και σαν στάση ζωής θα περίμενα να ακούσω κάτι διαφορετικό. Περίμενα μια υπεύθυνη στάση, ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, συναίνεση με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και να βάλει «πλάτη» για να σωθεί η Ελλάδα σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Αυτά μπροστά στην ευκολία του λαϊκισμού θα ήταν «όντως ελληνικά».
Αντί αυτών το μόνο που υπάρχει είναι η εγωπάθεια και το μικροσυμφέρον ενός αρχηγού που το μόνο που ονειρεύεται είναι η να γίνει πρωθυπουργός και ζητά αυτοδυναμία ωσάν να είναι ο μόνος πεφωτεισμένος σωτήρ, που (μόνο) εκείνος θα μας βγάλει από το αδιέξοδο. Και μαζί με αυτό βλέπουμε την εύκολη λύση: την επίκλυση στο συναίσθημα του λαού, στο θυμικό, μέσα από την εξεικόνιση του παρελθόντος και της φιλίας με τον ποιητή.
Με δυο λόγια; Έκανε τα εύκολα, τα απλά, τα αναμενόμενα που θα έκανε κάθε πολιτικάντης. Η συνταγή είναι ίδια με αυτή που εφαρμόστηκε από τους «Μακεδονομάχους» τη δεκαετία του '90. Σαν να μη διδάχθηκε κανείς μετά από τόσα χρόνια.
Ο Ελύτης όμως δεν έγραψε για αυτά. Ούτε η Ελλάδα που επικαλούνται περιλαμβάνει ένα τέτοιο κοσμοείδωλο της ευκολίας.
Αυτή λοιπόν η πάλη αυτού εδώ του τόπου που γέννησε ένα πολιτισμό που μάχεται με την κτιστότητα της φύσης και που κοιτά το θείο στα ίσα δεν μπορεί να χωρέσει σε προεκλογικά μανιφέστα κομμάτων που συνειδητά ή ασυνείδητα τον γκρέμισαν. Δεν μπορεί να χωρά στα προεκλογικά σχέδια των κομμάτων εκείνων που αλώσανε κυριολεκτικά τα πάντα με τρόπο που ούτε οι Οθωμανοί ή οι Βενετσιάνοι δεν έκαναν. Κατέστρεψαν τα ελληνικά τοπία, ισοπέδωσαν την γλώσσα και γαλούχησαν τον λαό αυτό στη μιζέρια, την αυθαιρεσία και την παρανομία. Δεν μπορεί λοιπόν να ανέχεται ένας πολιτισμός που εκστόμισε ότι «το ζητείν απανταχού το χρήσιμον ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις» να γίνεται προεκλογική πραμάτεια σε ένα κόσμο που μετρά τους λαούς με βάση το πορτοφόλι τους.
Η τέχνη άλλωστε, όπως έγραψε και ο ίδιος ο ποιητής, «είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος, που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών».
Συνεπώς δεν νομιμοποιήστε να αγγίζετε τον Ελύτη κύριε Σαμαρά. Εσείς ας ασχοληθείτε με τους αριθμούς. Τους αριθμούς της αυτοδυναμίας που τόσο σας καίει, τους συντελεστές των φόρων, το μέγεθος του ΑΕΠ. Τα άλλα τα μη μετρήσιμα αφήστε τα για την Τέχνη.
Ντροπής πράγματα. Τρίζουν τα κόκκαλα του Ποιητή, που στον αιώνα του ποιος ξέρει τι να βλέπει...