Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ενός χρόνου σε καθεστώς μνημονίου είναι χρήσιμο να αναστοχαστούμε τις αιτίες που το γέννησαν, τις αλλαγές που έφερε στη ζωή μας, αλλά και τις εξελίξεις που δρομολογεί.
Ξεκινώντας από την αρχή, πρέπει να σημειωθεί ότι ένα χρόνο και δύο χώρες μετά είναι πλέον ξεκάθαρο σε όλους ότι το Μνημόνιο δεν υπογράφηκε για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις όπως φαιδρά διαχεόταν αρχικά. Αντίθετα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις Ιρλανδία και Πορτογαλία οι μισθοί και οι συντάξεις είναι ακριβώς στο στόχαστρο της επίθεσης του Μνημονίου. Σε κάθε περίπτωση αυτή η δανειακή σύμβαση υπογράφηκε έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή του κεφαλαίου και των τόκων στις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες που δάνειζαν για χρόνια το δημόσιο και τον τραπεζικό τομέα της Ελλάδας. Τράπεζες, ελληνικές και ξένες, που βρέθηκαν εκτεθειμένες στην δίνη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης καταγράφοντας τεράστιες ζημιές φτάνοντας έτσι στα πρόθυρα της κατάρευσης.
Πέρα όμως από την άμεση αιτία υπάρχει και η ουσιαστική. Η σταθερή ύπαρξη δημοσιονομικών ελλειμμάτων ώστε να καλύπτεται το παραγωγικό έλλειμμα της χώρας. Ελλειμμάτων που σε βάθος τριακονταετίας δημιούργησαν ένα βαρύτατο χρέος το οποίο σύμφωνα με τους πλέον ειδικούς είναι σχεδόν αδύνατον να αποπληρωθεί. Ελλειμμάτων που γιγάντωσε το πελατειακό κράτος, αλλά γέννησε η υποταγή σε μια στρεβλή και μονόπλευρη παραγωγική ανάπτυξη που ταύτισε την ελληνική οικονομία με τον τουρισμό και το εμπόριο.
Γυρνώντας στις αλλαγές που έφερε στη ζωή μας το Μνημόνιο θα διακρίνουμε με καθαρά και μεγάλα γράμματα το 14,2 % της ανεργίας. Τη μείωση του ΑΕΠ κατά 6,6 %. Τον πληθωρισμό στο 4,3 % . Τα λουκέτα και το φόβο για το αύριο. Τα μέτρα αυτά καθ αυτά, φανταστικά μονόπλευρα απέναντι στον κόσμο της εργασίας και υπέρ μιας ομάδας τραπεζών. Η πιο σημαντική αλλαγή όμως είναι ότι ο κόσμος, όπως δείχνουν αλλεπάλληλες έρευνες και δημοσκοπήσεις, ζει μέσα σε ένα κλίμα οργής και σοκ με απρόβλεπτες συνέπειες για την κοινωνική σταθερότητα.
Ποιες είναι οι προοπτικές; Με την επίσκεψη στις 9 Μαΐου της Τρόικας πρέπει να αποφασιστούν νέα μέτρα ύψους 26 δις. Ακόμα, ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα στήριξης για την περίοδο 2012 - 2015 ώστε να επιτευχθεί η παραπέρα εξοικονόμηση 15 δις ευρώ από αποκρατικοποιήσεις. Και στο βάθος η βεβαιότητα ότι αφού η χώρα δεν γίνεται να βγει στις αγορές χρειάζεται νέο επαχθέστερο Μνημόνιο για μετά το 2012.
Αυτή η συνταγή απέτυχε και πρέπει να αλλάξει. Απέτυχε γιατί βασιζόταν σε λάθος στοιχεία για την ελληνική οικονομία και σε ένα αποδεδειγμένα άχρηστο και κατά συρροή καταστροφικό θεωρητικό μοντέλο. Το άλογο έσκασε και δεν έχει πλέον νόημα να το μαστιγώνουν παραπέρα. Το αν θα πάμε με τα πόδια ή θα βρεθεί κάποιος άνθρωπος να μας βοηθήσει στη δύσκολη μας ώρα μένει να φανεί.