Διαβάζω σήμερα ότι διώκεται ποινικά ο Αιγύπτιος μεγιστάνας Σαουίρις επειδή ανέβασε στο twitter του δύο φωτογραφίες με τον Μίκυ και τη Μίνι να φορούν κελεμπία. Η ανάρτηση θεωρήθηκε προσβλητική και έχει ήδη ξεκινήσει η ποινική διαδικασία εναντίον του για προσβολή του Ισλάμ.
Αλήθεια, που αρχίζει η ελευθερία της έκφρασης και που η προσβολή;
Τα όρια δεν είναι πάντα ευδιάκριτα, ιδίως όταν η ελέυθερη έκφραση προσκρούει στον σεβασμό της πίστης του άλλου.
Στην Ελλάδα αντίστοιχο παραδείγμα είχαμε το 2001 με την περίφημη έκθεση Outlook όταν ένα από τα έργα παρουσίαζε ένα πέος και το πρόσωπο του Χριστού. Μετά από έντονες αντιδράσεις το έργο κατέβηκε από την έκθεση καθώς θεωρήθηκε πως προσβάλλει τα ιερά και τα όσια του Ελληνικού λαού.
Νωπό είναι ακόμα το περιστατικό με τα σκίτσα του Μωάμεθ στη Δανία που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στον μουσουλμανικό κόσμο και ήταν ικανό να προκαλέσει εμπάργκο στα δανέζικα προϊόντα. Αλλά και πριν λίγες εβδομάδες Ολλανδός ευρωβουλευτής είχε δώσει στον Τούρκο υπουγό Εγκεμέν Μπαγίς, γελοιογραφία που έδειχνε Τούρκους να προσεύχονται σε τζαμί που έγραφε «Δεν υπάρχει Θεός» και οι πιστοί μιλούσαν στο κινητό. Η αντίδραση του κ. Μπαγίς ήταν τόσο έντονη που είπε στον ευρωβουλευτή «Βαλ' την εκεί που ξέρεις».
Για να είμαι ειλικρινής ποτέ δεν κατάλαβα τι το χιουμοριστικό έχει το να προσβάλλεις τη θρησκεία του άλλου στο όνομα της ελεύθερης έκφρασης, ιδίως όταν γνωρίζεις τα σημεία που «πατάς τον κάλο» του άλλου.
Ωστόσο η υπόθεση του Μίκυ Μάους νομίζω ότι φτάνει στα όρια της παράνοιας. Είναι κατανοητό ότι η εξεικόνιση ιερών προσώπων ή αρχηγών θρησκειών είναι ευαίσθητο θέμα και πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως τέτοιο, αλλά δεν μπορεί κάθε αναφορά στον αραβικό κόσμο να θεωρείται ποινικά κολάσιμη.
Ας ομολογήσουμε ένα κοινό μυστικό: η Δύση παρά την κληρονομιά του Διαφωτισμού και την ιδέα της ανεξιθρησκείας δεν εγκατέλειψε ποτέ τα αντι-ισλαμικά της αντανακλαστικά και επιμένει να κοιτά αφ' υψηλού το Ισλάμ ως «καθυστερημένο» και «πρωτόγονο». Ιδίως στην άλλη όχθη του Ατλαντικού είναι περιττό να αναφέρουμε τα υστερικά όρια της ισλαμοφοβίας.
Κι όμως, η Δυτική Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες έχει κατακλυστεί από ισλαμικούς πληθυσμούς που δημιουργούν μια σειρά από (εκκρεμή) θέματα σε σχέση με την αφομοίωση, την πολυπολιτισμικότητα και την κατανόηση του άλλου. Η άρνηση των κοινωνιών να ενσωματώσουν στην πράξη τους ισλαμικούς πληθυσμούς και η κλειστότητα των δεύτερων οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο αμοιβαίας απόρριψης που μαθηματικά θα οδηγήσει στη σύγκρουση. Θυμηθείτε το κάψιμο του Παρισιού, το θέμα της μαντίλας, τα πρόσφατα γεγονότα στη Λιέγη και στο Λονδίνο.
Περιττό να κάνουμε την αναγωγή στα ελληνικά πράγματα όπου το Ισλάμ έχει ταυτιστεί με την Τουρκία - ακόμα και η ανέγερση τεμένους έχει πάρει διεθνείς διαστάσεις!
Όσο και αν δεν το παραδεχόμαστε τα κράτη είναι προεκτάσεις των κοινωνιών και είναι εμποτισμένα με τη θρησκευτική παράδοση τους. Η Αμερική έχει βαθιά ριζωμένες προτεσταντικές ρίζες, το ίδιο και η Αγγλία. Σκεφθείτε τη φράση «In God we trust» στο αμερικανικό δολάριο και κάντε την αναγωγή στις ισλαμικές κοινωνίες που το νόμο ορίζει η Σαρία.
Πώς λοιπόν θα συγκατοικήσουν υπό την ίδια σκέπη θρησκείες και ιδεολογίες με τόσο μεγάλη διαφοροποίηση στο πολιτικό πεδίο; Η Δύση πρέπει να ξαναβάλει τη θρησκεία στο δημόσιο διάλογο πριν τη βρει ανεξέλεγκτη στους δρόμους.