Η σημερινή απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης σχετικά με την παραβίαση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας ήταν ένα χάπι, ένα σκληρό χάπι το οποίο υποχρεούμαστε να καταπιούμε για τους λάθους χειρισμούς που κάναμε τις τελευταίες δεκαετίες για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα.
Το Διεθνές Δικαστήριο θεωρεί πως η Ενδιάμεση Συμφωνία δεν επιτρέπει στην Ελλάδα να εμποδίσει την ένταξη των Σκοπίων σε έναν Διεθνή Οργανισμό επειδή υπάρχει η προοπτική (prospect) να χρησιμοποιούν σε αυτόν τον Οργανισμό το συνταγματικό τους όνομα.Συνεπώς με μια «ανάποδη ανάγνωση» το Δικαστήριο αναγνώρισε στην ΠΓΔΜ το δικαίωμα να θέτει υποψηφιότητα στους διεθνείς οργανισμούς ακόμα και με το συνταγματικό της όνομα. Ωστόσο αυτό στην ουσία καταργεί την Ενδιάμεση Συμφωνία που αποδεχόταν το ακρωνύμιο FYROM ως το μόνο (προσωρινά) αποδεκτό για να ενταχθεί η γειτονική μας χώρα σε διεθνείς οργανισμούς.
Θα μου πείτε, το Δικαστήριο έκρινε πως είναι αναρμόδιο για να επιβάλλει στην Ελλάδα κάποια απόφαση που θα της απαγορεύει να εγείρει μελλοντικές αξιώσεις. Αυτό είναι το «ποτήρι νερό» για να καταπιούμε το χάπι, αφού πλέον υπάρχει δεδικασμένο, το οποίο δεσμεύει τη χώρα και την καθιστά «πολιτικό όμηρο» στα χέρια των Σκοπιανών.
Τι κάναμε λάθος;
Η δικαίωση των Σκοπίων πρέπει να μας προβληματίσει. Όχι για την ορθότητα των θέσεων μας όσο για την ποιότητα και την αναπαραγωγή τους στο εξωτερικό. Και φυσικά να εξετάσουμε τι θα πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που πάμε με την Τουρκία στη Χάγη για το Αιγαίο.
Τι κάναμε λάθος όλα αυτά τα χρόνια; Αναλωθήκαμε σε πατριωτικές κορωνίδες για εσωτερική κατανάλωση, τόσο που ξεχάσαμε το βασικό: Γιατί μας ενοχλεί η γειτονική χώρα να ονομαστεί Μακεδονία;
Το όνομα και η... χάρη
Το πρόβλημα υποτίθεται πως είναι το όνομα. Αυτός είναι ο άξονας της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από το 1995 και μετά, οπότε υπογράψαμε την Ενδιάμεση Συμφωνία. Οι Σκοπιανοί εγκατέλειψαν τους αλυτρωτικούς τους πόθους και η μόνη εκκρεμότητα είναι η ονομασία της χώρας. Επ' αυτού διαπραγματευόμαστε.
Στο διάστημα αυτό τα κάναμε θάλασσα προκειμένου να πείσουμε στο εξωτερικό για τις θέσεις μας. Οι λαοθάλασσες της Θεσσαλονίκης «έπνιξαν» τους Έλληνες πολιτικούς σε ακραίες θέσεις για τις οποίες λοιδορούνταν από τους εταίρους μας. Ξαφνικά φαινόμασταν αδιάλλακτοι και επεκτατικοί εις βάρος των γειτόνων μας που αντί για πολιτικη μιλούσαν για.. ιστορία. Γιατί όμως δεν μπορούν να μας καταλάβουν;
Το ζήτημα δεν είναι το όνομα αλλά η... χάρη. Επι της ουσίας δεν απασχολεί η ονομασία της ΠΓΔΜ αλλά ποιος νομιμοποιείται να χρησιμοποιεί τον όρο Μακεδονία. Είναι πολιτικό και πολιτισμικό ζήτημα. Οι Σκοπιανοί με την «υιοθέτηση» του αρχαίου Μακεδονικού κλέους, στην ουσία καταργούν την ελληνική εθνική αφήγηση στο πιο κρίσιμο σημείο της. Αν λείψει ο Αλέξανδρος λείπει η Ελληνιστική περίοδος, δημιουργώντας ένα «πολιτισμικό κενό» στην αφήγηση.
«Καθυστερημένος» εθνικισμός αλλά με τα ίδια υλικά
Αυτή η αντίληψη γεννά (και θα γεννά) αλυτρωτισμούς, αγάλματα και «μακεδονομάχους». Τα διάφορα κρατικά μορφώματα που υπήρξαν ανα τους αιώνες στα Βαλκάνια δεν επέτρεψαν στους λαούς να δομήσουν την εθνική τους ταυτότητα πάνω σε αυτά. Αντ' αυτού επέλεξαν το ασφαλές λιμάνι της πολιτισμικής συνέχειας ως μέσου νομιμοποίησης της παρουσίας τους στην περιοχή.
Σήμερα τα Σκόπια βιώνουν ένα «καθυστερημένο» εθνικισμό, ο οποίος όμως δομείται με τα ίδια «υλικά» που δημιουργήθηκε ο ελληνικός, ο βουλγαρικός και ο σερβικός εθνικισμός. Έτσι ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος είναι το ιδανικό καταφύγιο για να διαφοροποιηθούν από τους γείτονές τους και να «δικαιολογήσουν» την παρουσία τους.
Οι πολιτικοί μας επιμένουν εδώ και χρόνια να κρύβουν το πραγματικό πρόβλημα κάτω από το χαλάκι νομίζοντας ότι με την επίλυση του ονόματος το πρόβλημα θα λυθεί. Το 1991 όταν η ΠΓΔΜ διακήρυξε την ανεξαρτησία της θεωρήθηκε κεραυνός εν αιθρία στην Ελλάδα. Τώρα που θάβουμε την «ωρολογιακή βόμβα» ας μην εκπλαγούμε όταν με μαθηματική ακρίβεια αυτή θα σκάσει.