Αυτό τον καιρό, έρχεται συχνά στο νου μου μια συζήτηση που είχα πριν από πολλά χρόνια με έναν Ελληνοαμερικανό ψυχίατρο.
Εν συντομία, η τελική του παρατήρηση ήταν η εξής: Αν ένας Αμερικανός σπάσει κατά λάθος ένα φλυτζάνι, θα πει «το έσπασα» και θα ζητήσει συγγνώμη. Σε παρόμοια περίπτωση, ο Έλληνας θα πει «έσπασε» και, φυσικά, δεν θα ζητήσει συγγνώμη.
Στην περίπτωση της Ελλάδας δεν πρόκειται για ένα φλυτζάνι. Πρόκειται για την διάλυση μιας χώρας και την δυστυχία ενός λαού. Και κανείς δεν έχει πει «εγώ συμμετείχα στην διάλυση της χώρας». Όλοι ψάχνουν να βρουν τον ένοχο στις πράξεις ή παραλήψεις κάποιου ή κάποιων άλλων. Κανείς δεν δέχεται την ευθύνη και την ενοχή για την σημερινή κατάντια της χώρας μας.
Όμως, ο ένοχος υπάρχει. Είναι η γενιά μου. Η γενιά των ανθρώπων που ανδρώθηκαν και κυριάρχησαν μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Η γενιά αυτή, ως σύνολο, ανέδειξε κυβερνήσεις , τοπικούς άρχοντες και συνδικαλιστές, οι οποίοι καλυπτόμενοι πίσω από μια ψευτοαριστερή φρασεολογία κατέλυσαν τους νόμους, διασπάθησαν το δημόσιο χρήμα και βιαιοπράγησαν, λεκτικά και φυσικά, εναντίον εκείνων που έβλεπαν το επερχόμενο κακό και το φώναζαν. Ενώ η διαφθορά εξαπλωνόταν σε όλα τα κλιμάκια της εξουσίας και της δημόσιας ζωής (εφορίες, πολεοδομίες, υπουργεία, νοσοκομεία κτλ) και ενώ ο λαός, τυφλωμένος από μια ψεύτικη ευημερία, ζητωκραύγαζε, η χώρα βυθιζόταν στα χρέη και το μέλλον των επομένων γενεών υποθηκευόταν.
Ένα παρόμοιο κλίμα αδιαφορίας για το μέλλον και άνετης και χαλαρής διαβίωσης καλλιεργήθηκε και σε πολλές οικογένειες με αποτέλεσμα τα χρέη των οικογενειών να αυξάνονται ταυτόχρονα με τα χρέη του κράτους. Σ’ όλο αυτό το πανηγύρι της σπατάλης, της διαφθοράς και της συνακόλουθης υπερχρέωσης ο λαός συμμετείχε ολόψυχα χωρίς να νοιάζεται για το τι σημαίνουν όλα αυτά για το μέλλον.
Στην Πολιτική Οικονομία λέμε ότι όταν ένα κράτος δανείζεται και δημιουργεί ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό, καλόν είναι οι πολίτες να αποταμιεύουν διότι σύντομα θα κληθούν να πληρώσουν τα δάνεια με υψηλότερους φόρους. Εμείς, ως οικονομούντα άτομα, όχι μόνον δεν κάναμε αυτό που λέει η θεωρία και η λογική, αλλά μιμούμενοι το σπάταλο κράτος κάναμε τον δανεισμό από τις Τράπεζες καθημερινή συνήθεια, δανειζόμενοι για λόγους που δύσκολα θα πίστευε ένας λογικός άνθρωπος. Πόσο ηλίθιος πρέπει να είναι κανείς που δανείζεται για να πάει διακοπές ή για να παντρευτεί; Κι όμως, δεν ήταν ηλίθιος, απλώς ήταν ζαλισμένος από το ξέφρενο πανηγύρι της γενικευμένης σπατάλης.
Η γενιά μου υπήρξε καταστροφική για την χώρα και για το μέλλον των παιδιών μας. Άλλοι με τις πράξεις μας και άλλοι με την ανοχή μας έχουμε φέρει την χώρα στα όρια της καταστροφής. Κάποτε πρέπει να δεχθούμε και να αναγνωρίσουμε την ευθύνη μας. Είναι το πρώτο βήμα για να σταματήσουμε να ξεγελούμε τους εαυτούς μας και τους άλλους με εσφαλμένες αναλύσεις και απατηλές υποσχέσεις.
Αντί να δημιουργήσουμε μια κοινωνία με σφρίγος, δυναμισμό και δημιουργικότητα, δημιουργήσαμε μια κοινωνία σύγχρονων Συβαριτών. Καιρός να δεχθούμε την ευθύνη, με ότι αυτή η αποδοχή συνεπάγεται. Για να μη μας εξαφανίσουν οι σύγχρονοι Κροτωνιάτες.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Ο κ. Θεόδωρος Λιανός είναι Ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών